PRACA PRZEGLĄDOWA
Żywność funkcjonalna – szansa czy zagrożenie dla zdrowia?
Więcej
Ukryj
1
Katedra Zdrowia Publicznego Collegium Mazovia Innowacyjna Szkoła Wyższa w Siedlcach
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(2):214-221
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Wśród społeczeństwa w ostatnim okresie nabiera nowego wymiaru zdrowe żywienie połączone z aktywnością fizyczną. Jednym trendów w tym zakresie są innowacje takie jak żywność funkcjonalna. Żywność funkcjonalna
to ta część produktów spożywczych, która oprócz wartości odżywczej, zawiera dodatkowe substancje, mające na celu wzmocnienie jej właściwości zdrowotnych.
Cel pracy:
Niniejsze opracowanie jest wprowadzeniem w problematykę uszlachetniania żywności, którego celem jest
lepsze zaspokojenie potrzeb żywnościowych i zdrowotnych człowieka. W referacie ograniczono się do przedstawienia
roli żywności funkcjonalnej, która mieści się w konglomeracie pojęć „żywienie – aktywność fizyczna – promocja zdrowia”,
w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym wynika.
Materiał i metody:
Praca powstała w oparciu przegląd krytyczny literatury przedmiotu, regulacji prawnych oraz wyników
badań z zakresu problematyki zdrowej żywności.
Wyniki:
Produkcja żywności funkcjonalnej będzie, w perspektywie długookresowej, domeną mniejszych podmiotów sektora
przetwórstwa rolno-spożywczego. Tendencja wzrostu jest efektem ogólnoświatowego trendu w zakresie zapotrzebowania
na żywność funkcjonalną.
Wnioski:
Istotną barierą we wzroście spożycia żywności funkcjonalnej jest wyższa jej cena w stosunku do żywności konwencjonalnej.
Z kolei konsumentem żywności funkcjonalnej jest osoba świadoma prozdrowotnego oddziaływania jej
składników, zaś producenta żywności funkcjonalnej cechuje dbałość o wyższą jakość produktów. Żywność funkcjonalna
wymaga potwierdzenia swojego prozdrowotnego działania poprzez badania oraz poddawana jest wzmocnionej kontroli
bezpieczeństwa.
Introduction:
In society, a new dimension has recently been introduced into healthy eating combined with physical activity.
One of the trends in that scope comprises innovations addressing a healthy life style, such as healthy foods – functional
foods. Functional foods consist of those groceries which contain additional substances aimed at reinforcing their health
promoting properties, as well as having nutritional value.
Objective of the paper:
The objective of this study is to present the issue of improving foods in order to meet our nutrition
and health needs. The report has been restricted to depicting the problem of functional foods which is a part of the notion
of “eating – physical activity – health promotion” in preventing civilisation diseases.
Material and Methods:
The research material comprises a critical review of the literature on the subject, legal regulations
and research results concerning the issue of healthy foods.
Results:
Prognoses concerning the production of functional food from the aspect of potential chances and risks appearing
in a long-term perspective will apply to smaller food producers.
Conclusions:
Conclusions. An important obstacle to the rise in functional food consumption is the higher price of such products compared
to conventional foods. On the other hand, a consumer of functional foods is a person aware of the healthful impact of their
ingredients, and that the producers of functional foods are more concerned about the high quality of their products. The
health promoting proprieties of functional foods need to be confirmed by research. Moreover, this type of food is subject
to increased safety inspections.
REFERENCJE (28)
1.
Toffler A, Trzecia fala, Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa 1997; 56 i n.
2.
Position of the American Dietetic Association: Functional Foods, J Am Diet Assoc. 2009; 109: 735–746.
3.
Hepburn P, Howlett J, Boeing H, Cockburn A, Constable A, Davi A, de Jong N, Moseley B, Oberdörfer R, Robertson C, Wal J, Samuels F. The Application of post-market monitoring to novel foods. Food Chem. Toxicol. 2008; 46: 9–33.
4.
Gertig H, Gawęcki J, Słownik terminologii żywieniowych. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2001: 119.
5.
Gawęcki J, Żywność nowej generacji a racjonalne żywienie. Żywność Nauka Technologia Jakość. 2002; 4: 5–17.
6.
Karwowska A, Bogacz A. Żywność funkcjonalna w Polsce – dziś i jutro. Przemysł Farmaceutyczny i Owocowo-Warzywny 2007; 12: 22.
7.
Świderski F, Kolanowski W. Żywność funkcjonalna i dietetyczna, W: Świderski F. (red.), Żywność wygodna i żywność funkcjonalna, Wyd. Naukowo Techniczne. Warszawa 2003: 27–29.
8.
Zob. Podlaskie Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych, Startery Podlaskiej Gospodarki, Analiza gospodarczych obszarów wzrostu i innowacji województwa podlaskiego, Sektor produkcji żywności leczniczej. Białystok 2010.
9.
Mocek B. Żywność funkcjonalna,
http://www.szkolnictwo.pl/inde.... php?id=PU0576 (dostęp: 11.06.2010). Jeżewska-Zychowicz M, Babicz- -Zieleńska E, Laskowski L. Konsument na rynku nowej żywności. Wybrane uwarunkowania spożycia. Wyd. SGGW. Warszawa 2009: 66.
10.
On Board PREcco Network, Raport Żywność funkcjonalna 2012, 7.
11.
Krygier K, Florowska A. Instytut Żywności i Żywienia – EUFIC, Żywność funkcjonalna obecnie i w przyszłości. Przemysł Spożywczy, 2008.
12.
Szponar L, Rychlik E, Kozłowska-Wojciechowska M, Bezpiańska- -Oglęcka A, Anioła J. Jakość zdrowotna żywności, sposób żywienia, edukacja żywieniowa – ważne problemy zdrowia publicznego w Polsce. Żywność. Żywienie a Zdrowie 1998; 1: 23–33.
13.
Broda G. Czynniki środowiskowe i osobnicze wpływające na lipidy i lipoproteiny. Przegląd Lekarki 1991; 48: 307–312.
14.
Świderski F (red.). Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. WNT. Warszawa 1999, s. 28–32, s. 229–245, 260–285, 297–299.
15.
Hasik J, Gawęcki J (red.). Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000: 173–177.
16.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 czerwca 1999 roku zmieniająca dyrektywę 89/398 EWG w sprawie harmonizacji przepisów.
17.
Libudzisz Z. Żywność i żywienie w XXI wieku – wizja rozwoju polskiego sektora spożywczego – materiały poglądowe –strona www. (dostęp: 12.02.2013) państw członkowskich dotyczących środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (99/41/WE), Dz. Urzęd. 08/07/1999.
18.
Rokicki T. Czy mięso może być żywnością funkcjonalna. Gospodarka Mięsna 2007; 7: 21.
19.
Podlaskie Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych. Startery Podlaskiej Gospodarki. Op.cit. 127–128.
20.
Podlaskie Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych, Startery Podlaskiej Gospodarki. Op, cit. 112–115.
21.
Gertig H, Gawęcki J. 2001. Op. cit. 119.
22.
Rotkiewicz M. Genetyczny bubel, Polityka 2013; 5: 58.
23.
Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. 2012, poz. 1512).
24.
Dz. Urz. UE L 268/1 z 18.10.2003.
25.
Nowicka G. Żywność zmodyfikowana genetycznie a zdrowie, Lider 2007; 2.
26.
No to co, że GMO? Rozmowa z prof. Piotrem Węgleńskim, W: K. Naszkowska. Jedz, co chcesz. Sąd nad polskim stołem. Agora SA. Warszawa 2013: 123.
27.
Na temat różnych szans żywności zmodyfikowanej zob. M. Szkarłat, Żywność genetycznie zmodyfikowana w stosunkach międzynarodowych, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011, 78 i n.
28.
M. Rotkiewicz. Op.cit. 61.