PRACA ORYGINALNA
Związki stylu życia z poziomem otłuszczenia oraz typem dystrybucji tkanki tłuszczowej u młodych kobiet i mężczyzn studiujących w Krakowie
Więcej
Ukryj
1
Zakład Odnowy Biologicznej i Korekcji Wad Postawy, Instytut Nauk Biomedycznych, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(2):180-185
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Pomimo powszechnej społecznej świadomości znaczenia stylu życia dla zdrowia nadal rozpoznaje
się zachowania o znaczeniu negatywnym. W opracowaniu podjęto próbę określenia roli stylu życia w profilaktyce
zdrowia. Celem pracy jest ocena poziomu wybranych wskaźników biologicznych u studentek i studentów krakowskich
uczelni w nawiązaniu do ich stylu życia.
Materiał i metody:
Materiał stanowią dane antropometryczne oraz ankietowe próby losowej młodych kobiet
i mężczyzn studiujących w Krakowie (UJ, UE, UP, UR, AGH, PK), które zgromadzono w ramach projektu badań własnych, dotyczących
poziomu otłuszczenia i dystrybucji tłuszczu w świetle statusu społeczno-ekonomicznego i stylu życia młodzieży
akademickiej. Analizowano znormalizowane różnice wskaźników otłuszczenia (BM, BMI, %FM, FM, FFM, SF) i dystrybucji
tłuszczu (WC, WHR, WTR, CI, ESS, TSS, TER) między osobami reprezentującymi wyróżnione kategorie stylu życia (prozdrowotny,
zadowalający pod względem zdrowotnym, antyzdrowotny).
Wyniki:
W ujęciu kompleksowej zmiennej, kobiety częściej prowadzą zdrowy styl życia, podczas gdy mężczyźni częściej
antyzdrowotny. Osoby prowadzące prozdrowotny styl życia cechują się lepszym odżywieniem. Chociaż większe otłuszczenie
stwierdzono u osób prowadzących zdrowy styl życia, to jednak bardziej centralny typ rozmieszczenia tłuszczu w ustroju
jest typowy dla mężczyzn prowadzących niezdrowy styl życia.
Wnioski:
Różnice w cechach biologicznych występujące pomiędzy grupami wyodrębnionymi ze względu
na jakość przyjętego stylu życia, odzwierciedlają różnice w potencjale zdrowotnym młodych osób dorosłych.
Styl życia wykazuje wpływ modyfikujący na masę i otłuszczenie ciała oraz typ dystrybucji tłuszczu. Wskaźniki BM, FFM,
WTR, silnie kontrolowane przez zmienną styl życia, można uznać za wskaźniki rozwarstwienia społecznego w odniesieniu
do sfery socjokulturowej mierzonej w niniejszym opracowaniu jakością prozdrowotną przyjętego stylu życia.
Introduction and study objective:
Despite widespread awareness of the importance of a healthy lifestyle, behaviours
that have a negative influence on health are still recognized. An attempt was undertaken to define the role of lifestyle
in maintaining health. The aim of this study is to assess the level of selected biomarkers in male and female students of
Cracow’s universities with reference to their lifestyle.
Material and Methods:
The materials comprise anthropometric and survey data of a random sample of young males
and females studying in Cracow (UJ, EU, UP, UR, AGH, PK), collected as part of a research project concerning the level of
body fat and fat distribution in the light of socio-economic status and lifestyle of young students. Standardized differences
in indicators of obesity (BM, BMI,% FM, FM, FFM, SF) and fat distribution (WC, WHR, WTR, CI, ESS, TSS, TER) were analyzed
among singled-out lifestyle categories (health-promoting, satisfactory in terms of health, and anti-health).
Results:
In terms of the complex variable, females compared to males, tend to lead a healthy lifestyle. People leading
a healthy lifestyle are characterized by better nutritional habits. Although higher adiposity was diagnosed in people
leading a healthy lifestyle, the central type of fat distribution in the body is characteristic mostly of males leading unhealthy lifestyle
Summary and conclusions:
The observed differences in biological characteristics between the groups singled-out with
respect to the quality of the accepted life style, reflect differences in the health potential of young adults. Life style has
a modifying effect on weight and body fat, and type of fat distribution. Indicators BM, FFM, WTR strongly controlled by the
variable of lifestyle can be treated as indicators of social stratification with reference to socio-cultural sphere measured in
this study by the quality of adopted health-promoting lifestyle..
REFERENCJE (25)
1.
Woynarowska B. (red.). Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN; 2007.
2.
Zawadzka B. Dorastająca młodzież wobec problemu własnego zdrowia. Studia i Monografie. Kraków: AWF; 2007, nr 44.
3.
Boguszewski R. [opr.] Polacy o swoim zdrowiu oraz prozdrowotnych zachowaniach i aktywnościach. CBOS; Warszawa 2012. Raport nr. BS/110/2012
http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL... (dostęp: 2013.04.19).
4.
Jarosz M, Rychlik E. Epidemia otyłości - jaka przyszłość nas czeka? Gastroenterol Pol. 2010; 17(1): 47-52.
5.
Narodowy Program Zapobiegania Nadwadze i Otyłości oraz Przewlekłym Chorobom Niezakaźnym poprzez Poprawę Żywienia i Aktywności Fizycznej na lata 2007-2011. Ministerstwo Zdrowia. Departament Polityki Zdrowotnej; Warszawa 2007, nowelizacja 2009. www.mz.gov. pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/npz_nadwadze_otylosci_25072007. pdf (dostęp: 2013.04.19).
6.
Łaska-Mierzejewska T, Olszewska E. Antropologiczna ocena zmian rozwarstwienia społecznego populacji wiejskiej w Polsce w okresie 1967-2001 badania dziewcząt. Studia i Monografie. Warszawa: AWF; 2003, nr 95.
7.
Chrzanowska M. Biologiczne i społeczno-ekonomiczne determinanty rozwoju podskórnej tkanki tłuszczowej u dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Monograficzne. Kraków: AWF; 1992, nr 49.
8.
Gołąb S, Chrzanowska M (red.). Przewodnik do ćwiczeń z antropologii. Wyd. 3 popr. i uzup. Podręczniki i Skrypty. Kraków: AWF; 2007, nr 2.
9.
Sokal RR, Rohlf FJ. Biometry: the principles and practice of statistics in biological research. 3rd ed. New York: W.H. Freeman; 1995.
10.
Ferguson G, Takane Y. Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. Wyd. 3. Warszawa: PWN; 2009.
11.
Gradek J, Mleczko M, Swoboda S. Trening w okresie mezo- i katafazy rozwoju biologicznego kobiet i mężczyzn a niektóre wskaźniki zdrowia. Antropomotoryka. 2011; 21(54): 35-49.
12.
Pasiut U. Stan biologiczny studentów i studentek Akademii Wychowania Fizycznego na tle ogółu młodych osób dorosłych studiujących w największych państwowych uczelniach Krakowa. Antropomotoryka. 2012; 22(60): 111-122.
13.
Szponar L, Sekuła W, Rychlik E, Ołtarzewski M, Figurska K. Badania indywidualnego spożycia żywności i stanu odżywienia w gospodarstwach domowych. Warszawa: IŻŻ; 2003.
14.
Czeczelewski J. Sposób żywienia a wartość BMI u dorastającej młodzieży wiejskiej. Rocz Panstw Zakl Hig. 2007; 58(1): 253-258.
15.
Gacek M. Ocena sposobu żywienia i stanu odżywiania kobiet w wieku 19-25 lat o zróżnicowanej aktywności fizycznej. Rocz Panstw Zakl Hig. 2007; 58(4): 649-655.
16.
Gacek M, Chrzanowska M. Sposób żywienia a wybrane antropometryczne wskaźniki stanu odżywiania mężczyzn w wieku 20-60 lat z populacji krakowskiej. Rocz Panstw Zakl Hig. 2008; 59(2): 237-245.
17.
Gacek M, Chrzanowska M. Zachowania żywieniowe mężczyzn w wieku 20-60 lat w świetle antropometrycznych wskaźników stanu odżywiania. Rocz Panstw Zakl Hig. 2009; 60(1): 43-49.
18.
Saarni SE, Silventoinen K, Rissanen A, Sarlio-Lähteenkorva S, Kaprio J.Intentional weight loss and smoking in young adults. Int J Obes Relat Metab Disord. 2004; 28(6): 796-802.
19.
Suter PM. Is alcohol consumption a risk factor for weight gain and obesity. Crit Rev Clin Lab Sci. 2005; 42(3): 197-227.
20.
Gradek J, Mleczko E, Bergier J, Mirek W, Rembiasz K, Płatek A. Trening biegowy kobiet i mężczyzn po 25. roku życia a wskaźniki sprawności fizycznej badanej w konwencji zdrowia (H-RF). Antropomotoryka. 2012; 22(59): 31-55.
21.
Szponar L, Ciok J, Jarosz M, Dolna A, Ołtarzewski M. Opcje polityki przeciwdziałania rosnącemu zagrożenia otyłością. Przekrojowe badania porównawcze (Polska). Warszawa: IŻŻ; 2006.
22.
Snijder MB, Dekker JM, Visser M, Bouter LM, Stehouwer CD, Kostense PJ, Yudkin JS, Heine RJ, Nijpels G, Seidell JC. Associations of hip and thigh circumferences independent of waist circumference with the incidence of type 2 diabetes: the Hoorn Study. Am J Clin Nutr. 2003; 77(5): 1192-1197.
23.
Starzomska M. Anorektyczna realizacja archetypów negatywnej kobiecości. Kult i Społ. 2006; 4, 107-128.
24.
Starzomska M. Paradoksalne efekty diet odchudzających – możliwe mechanizmy psychologiczne. Żyw Człow Metab. 2008; 35(1): 84-96.
25.
Skowrońska B, Fichna M, Fichna P. Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym. Endokryn Otył i Zab Przem Mat. 2005; 1(3): 21-29.