Zapobieganie niedoborowi żelaza u osób stosujących dietę wegańską

Wprowadzenie i cel pracy:
Żelazo to składnik mineralny, którego zapasy u osób na diecie stricte roślinnej są niższe w porównaniu do osób spożywających mięso. Celem pracy było usystematyzowanie wiedzy na temat czynników hamujących oraz poprawiających wchłanianie żelaza z pożywienia oraz sposobów komponowania i przygotowywania posiłków tak, aby zmaksymalizować biodostępność tego mikroelementu.

Metody przeglądu:
Artykuł powstał na podstawie przeglądu literatury obejmującej zagadnienia: status żelaza wegan i wegetarian, biodostępność żelaza, czynniki obniżające i poprawiające wchłanianie żelaza. Praca opiera się głównie na wynikach badań z udziałem ludzi. Wykorzystane publikacje pochodzą z baz elektronicznych – PubMed i Google Scholar.

Opis stanu wiedzy:
W celu zwiększenia przyswajalności żelaza z produktów roślinnych do posiłków należy dodawać źródło witaminy C, najlepiej surowe warzywa lub owoce. Różnego rodzaju nasiona (zboża, orzechy, pestki, nasiona roślin strączkowych) powinny być moczone przed spożyciem; warto również spożywać nasiona skiełkowane oraz produkty fermentowane. Zaleca się rezygnację z popijania posiłków napojami takimi jak herbata i kawa oraz ze spożywania w jednym posiłku produktów bogatych w żelazo i wapń. Pomocne może okazać się wprowadzenie do diety żywności fortyfikowanej oraz stosowanie odpowiedniej probiotykoterapii.

Podsumowanie:
Osoby będące na prawidłowo zbilansowanej diecie roślinnej, pokrywającej zapotrzebowanie organizmu na żelazo, nie są bardziej narażone na występowanie anemii z niedoboru tego pierwiastka od osób na diecie mieszanej. Jednak aby pokryte zostało zwiększone u wegan (szczególnie u kobiet) zapotrzebowanie na żelazo, należy nie tylko wybierać produkty bogate w ten mikroelement, ale również odpowiednio komponować i przygotowywać posiłki.

Introduction and objective:
Iron is an essential mineral, the reserves of which in people on a plantbased diet are lower than in regular meatconsumers. The aim of the study was to summarize knowledge on factors that inhibit and improve iron absorption and on ways how to properly compose and prepare meals in order to maximize the bioavailibility of this micronutrient.

Review methods:
The article is based on a literature review covering the following issues: iron status of vegans and vegetarians, iron bioavailability, factors reducing and improving iron absorption. The study is mainly based on the results of research involving human subjects. The publications used originate from electronic databases – PubMed and Google Scholar.

Brief description of the state of knowledge:
In order to increase the absorption of iron from plant foods, a source of vitamin C should be added to meals, preferably raw vegetables or fruits. Various types of seeds (cereals, nuts, legumes) should be soaked before consumption; one should also consume sprouted seeds and fermented products. It is recommended not to drink with meals, especially tea and coffee, and to eat foods rich in iron and calcium in one meal. It may be helpful to introduce ironfortified products into the diet and appropriate probiotic therapy.

Summary:
People on a properly balanced plant diet, covering the recommended daily intake for iron, are not more likely to develop iron deficiency anaemia than people on a mixed diet. However, in order to meet the need for iron, increased in vegans (especially in women), it is necessary not only to choose products rich in this micronutrient, but also to properly compose and prepare meals.

Samek G, Gogga P. Zapobieganie niedoborowi żelaza u osób stosujących dietę wegańską. Med Og Nauk Zdr. 2022; 28(1): 33–39. doi: 10.26444/monz/143826

REFERENCJE (52)

Kamiński M, Skonieczna-Żydecka K, Nowak JK, et al. Global and local diet popularity rankings, their secular trends, and seasonal variation in Google Trends data. Nutrition. 2020; 79–80: 110759. doi: 10.1016/j.nut.2020.110759.

eISSN:	2084-4905
ISSN:	2083-4543