PRACA ORYGINALNA
Wybrane zagadnienia związane z transplantacją w opinii studentów z uwzględnieniem czynników socjodemograficznych
Więcej
Ukryj
1
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku
Autor do korespondencji
Ewa Smoleń
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku, ul. Mickiewicza 21, 38-500 Sanok, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2018;24(1):65-69
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Transplantologia to jedna z najmłodszych, aczkolwiek najszybciej rozwijających się, gałęzi medycyny, powszechnie stosowana technika leczenia, dająca szansę na powrót do zdrowia.
Cel pracy:
Określenie wiedzy studentów na temat wybranych zagadnień związanych z transplantacją z uwzględnieniem czynników socjodemograficznych.
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono w 2017 roku wśród 355 studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sanoku. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego i technikę ankiety. Posłużono się autorskim kwestionariuszem ankiety. Uzyskane wyniki z zastosowaniem testów V-Cramera i chi-kwadrat. Przyjęto poziom istotności statystycznej p < 0,05.
Wyniki:
W opinii niemal połowy studentów transplantacja najczęściej określana była jako metoda terapii, gdy inne nie dają poprawy. Zdecydowana większość uznała przeszczepianie narządów za metodę leczenia niewydolności narządów. Najczęściej przeszczepianymi narządami i tkankami wg ankietowanych były nerka, szpik kostny, a najrzadziej trzustka. Czynnikiem decydującym o braku zgody na przeszczep była pobieżna wiedza społeczeństwa na temat dawstwa komórek, tkanek i narządów od dawców żywych i zmarłych.
Wnioski:
Wiedza studentów na temat transplantologii oraz przeszczepianych narządów była na dość niskim poziomie. Czynnikiem socjodemograficznym wpływającym na jej poziom był profil studiów. Znajomość zagadnień związanych z transplantacją przekłada się na postawę wobec dawstwa narządów, dlatego należy propagować wiedzę w tym zakresie, celem większej popularyzacji wiedzy z zakresu transplantacji. To właśnie ograniczona wiedza społeczeństwa na temat dawstwa zdaniem studentów jest czynnikiem determinującym brak zgody na pobranie narządów do przeszczepu.
Introduction:
Transplantation is one of the youngest but fastest-growing branches of medicine, a commonly used treatment technique providing a chance for recovery.
Objective:
Identification of knowledge about selected transplant issues in the opinions of students, taking into account socio-demographic factors.
Material and methods:
The study was conducted in 2017 among 355 students of Jan Grodek State Higher Vocational School in Sanok by the method of a diagnostic survey, and a survey technique using an author-constructed questionnaire. The results obtained were analyzed using Cramer V and chi-square tests. The p values p<0.05 were considered statistically significant.
Results:
In the opinion of almost half of the students, transplantation was most often referred to as the last chance when other treatments had failed. The overwhelming majority considered organ transplantation as a life-saving method. According to the respondents’ opinions, the most commonly transplanted organs and tissues were the kidney, bone marrow, and most rarely the pancreas. Factors determining the lack of consent for transplantation were the cursory knowledge of society about the donation of cells, tissues and organs from living and deceased donors.
Conclusions:
Students’ knowledge of transplantology and transplanted organs was satisfactory. The socio-demographic factor influencing knowledge was the study profile. Knowledge of transplantation issues is reflected in the attitude toward organ donation; therefore, research in this field should be continued for a better understanding of the determinants of knowledge and attitudes towards organ donation. In the opinions of the students, it is precisely the cursory knowledge about donation in society that determines the lack of consent for organ donation to transplant.
REFERENCJE (25)
1.
Vlaisavljević Ž, Milutinović D, Miličić B et al. Attitudes and knowledge of nurses on organ legacy and transplantation. Srp Arh Celok Lek. 2014; 142(3–4): 213–218.
2.
Bellomo R, Zamperetti N. Defining the vital condition for organ donation. Philos Ethics Humanit Meds. 2007; 2: 27.
3.
Chmiel S, Żelazny W. Społeczne i kulturowe bariery martwego dawstwa narządów w opinii koordynatorów transplantacyjnych. Praca doktorska. Białystok, 2014.
4.
Sielicka E. Edukacja ponad granicami – transplantologia. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja. 2015; 18, 4(72): 83–94.
5.
Shimazono Y. The state of the international organ trade: A provisional picture based on integration of available information. Bull World Health Organ. 2007; 85: 901–908.
6.
Saleem T, Ishaque S, Habib N et al. Knowledge, attitudes and practices survey on organ donation among a selected adult population of Pakistan. BMC Medl Ethics 2009; 10: 3–7.
7.
Afshar R, Sanavi S, Rajabi MR. Attitude and willingness of high school students toward organ donation. Saudi J Kidney Dis Transpl. 2012; 23(5): 929–933. doi: 10.4103/1319-2442.100863.
8.
Iliyasu Z, Abubakar IS, Gajida AU. Magnitude and leading causes of in-hospital mortality at Aminu Kano Teaching Hospital, Kano, northern Nigeria: 4-year prospective analysis. Niger J Med. 2010; 19: 400–406.
9.
Iliyasu Z, Abubakar IS, Lawan UM, Abubakar M, Adamu B. Predictors of public attitude toward living organ donation in Kano, northern Nigeria. Saudi J Kidney Dis Transpl. 2014; 25(1): 196–205.
10.
Wong LP. Knowledge, attitudes, practices and behaviors regarding deceased organ donation and transplantation in Malaysia’s multi-ethnic society: A baseline study. Clin Transplant 2011; 25: 22–31.
11.
Lewandowska D, Hermanowicz M, Przygoda J i wsp. Krajowa lista osób oczekujących na przeszczepienie (KLO). Poltrnasplant – Biuletyn informacyjny 2017; 1(25): 35–44.
13.
Machnicka S, Tkaczyk M. Wpływ posiadania dziecka z przewlekłą chorobą nerek na postawę rodziców wobec przeszczepiania narządów. Pediatr Med. Rodz. 2012; 8(3): 222–228.
14.
Romanowska U, Lizak D, Jaśkiewicz J i wsp. Dawstwo i transplantacja narządów w opinii studentów pielęgniarstwa studiów uzupełniających pomostowych. Pielęg XXI w 2012; 4(41): 123–128.
15.
Użdżalewicz Z, Mess E. Czynniki wpływające na stan wiedzy społeczeństwa na temat transplantacji narządów. Probl Pieleg 2016; 24(3–4): 232–237.
16.
Wojczyk A. Stan wiedzy studentów opolskich uczelni wyższych na temat transplantacji narządów. Puls Uczelni 2013; 7(4): 34–38.
17.
Wojciechowski P, Szpringer M. Bariery społeczne w transplantologii w opinii młodych Polaków. Stud Med 2012; 27(3): 45–52.
18.
Król B, Zembala-John J, Zembala M. Transplantacja narządów – aspekty medyczne, prawne i organizacyjne. Zabrze: Wyd. Fundacja Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu; 2013.
19.
Czerwiński J, Malanowski. Przeszczepianie narządów w Polsce 1966–2014. Poltransplant. Biuletyn informacyjny. 2015; 1(23): 41–42.
20.
Uchwała Nr 164/ 2010 Rady Ministrów z dnia 12 października 2010 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego na lata 2011–2020 pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej”.
21.
Ścisło L, Partyka E, Walewska E i wsp. Postawy i wiedza mieszkańców wsi i miast na temat transplantacji narządów. Hygeia Public Health. 2013; 48(1): 40–45.
22.
Gorzkowicz B, Majewski W, Tracz E i wsp. Opinia na temat dawstwa narządów wśród studentów uczelni Szczecina. Probl Pieleg 2010; 18(2): 111–116.
23.
Sobnach S, Borkum M, Hofmann R et al. Medical students’ knowledge about organ transplantation: A south African perspective. Transplant Proc 2010; 42: 3368–3371.
24.
Milaniak I, Wilczek-Rużyczka E, Wierzbicki K i wsp. Evaluation of the Motivation to Consent to and to Refuse Organ Donation Among Participants of Educational Meetings Concerning Organ Transplantation. Transplant Proc. 2016; 48(5): 1332–1336. doi: 10.1016/j.transproceed.2016.01.074.
25.
Centrum Badania Opinii Społecznej. CBOS. Postawy wobec przeszczepiania narządów. Warszawa: Wyd. CBOS; 2012.