PRACA ORYGINALNA
Wybrane problemy zdrowotne osób powyżej 90. roku życia
Więcej
Ukryj
1
Zakład Problemów Zdrowotnych Wieku Podeszłego Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie
2
Lubuska Wyższa Szkoła Zdrowia Publicznego w Zielonej Górze
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(4):405-411
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
W ostatnich dekadach w wielu krajach nastąpił szybki wzrost liczby osób w starszych grupach wiekowych. W Polsce prognozy
demograficzne do 2035 r. przewidują wzrost liczebny tej grupy, także w przedziale 90 i więcej lat. Sędziwy wiek
stanowi główny czynnik ryzyka wielu chorób. Często wiele z nich występuje jednocześnie i tylko niewielki odsetek ludzi
w tym wieku cieszy się względnym zdrowiem.
Materiał i metody:
Wieloaspektowa ocena stanu zdrowia osób powyżej 90. roku życia.
Materiał i metoda. Badana populacja to 500 osób w wieku 90 lat i więcej z woj. lubelskiego. Badania przeprowadzono
w latach 2013–2014 metodą wywiadu z zastosowaniem autoryzowanego kwestionariusza.
Wyniki:
Wśród badanych 77% stanowiły samotne kobiety o niskim poziomie wykształcenia, głównie ze środowiska wiejskiego.
Najczęstsze choroby i dolegliwości to: choroby układu krążenia, a zwłaszcza nadciśnienie (42%), CHNS (37%), zaburzenia
rytmu serca i miażdżyca (36%), a także zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych, cukrzyca, depresja, astma i niewydolność
oddechowa. Większość badanych (72,4%) skarżyła się na występowanie u nich bólu przewlekłego, zwłaszcza kręgosłupa
i stawów oraz głowy. 80,7% badanych zażywa tabletki przeciwbólowe, z tego 52,8% codziennie. Powszechne w tej grupie
są zaburzenia wzroku i słuchu, nietrzymanie moczu i stolca, zaburzenia równowagi i upadki.
Wnioski:
1. Charakterystyczną cechą osób w podeszłym wieku jest wielochorobowość. Samoocena stanu zdrowia jest niska. Najczęstsze
choroby to: choroby układu krążenia, a zwłaszcza nadciśnienie, zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna
serca, a także niewydolność oddechowa, osteoporoza i choroby prostaty.
2. Potwierdzono występowanie w tej grupie wielkich problemów geriatrycznych takich jak: starcza depresja, niedosłuch,
zaburzenia widzenia, nietrzymanie moczu i stolca oraz upadki i omdlenia.
3. Częste problemy zdrowotne w tym wieku to przewlekłe dolegliwości bólowe, zwłaszcza kręgosłupa, stawów oraz głowy,
a także problemy lokomocyjne. Zwraca też uwagę nadmierna konsumpcja środków przeciwbólowych.
Introduction:
In the last decades in many countries a rapid increase has been observed in the number of the population in older age
groups. In Poland, according to the demographic prognosis, until 2035 an increase will be observed in the number of the
population aged 90 and over. Old age is the main risk factor of many diseases. Frequently, many of these diseases occur at
the same time, and only a low percentage of people at this age enjoy relatively good health.
Objective:
The study population covered 500 individuals aged 90 and over from the Lublin Region. The study was conducted
in 2013 by the method of an in-depth survey with the use of a questionnaire form.
Results:
As many as 77% of respondents were single females with a low education level, mainly from the rural environment.
The most frequent complaints were: cardiovascular diseases, especially hypertension (42%), IHD (37%), arrhythmia and
atherosclerosis (36%), as well as disorders in blood supply to the lower extremities, diabetes, depression, asthma, and
respiratory failure. The majority of respondents (72.4%) complained of chronic pain, especially concerning the spine, joints,
and head; 80.7% used painkillers, 52.8% every day. Disorders of vision and hearing, urinary and stool incontinence, balance
disorders and falls were commonly observed in this population.
Conclusions:
A characteristic feature of the population at old age is comorbidity. Self-reported state of health is low. The most frequent
diseases are: cardiovascular diseases, especially hypertension, arrhythmia, ischemic heart disease, as well as respiratory
failure, osteoporosis and prostate diseases.
The presence of geriatric problems was confirmed in this population, such as: senile depression, hearing loss, vision disorders,
urinary and stool incontinence, falls and fainting.
Frequent health problems at this age are pain complaints, especially concerning the spine, joints and head, as well as
locomotor problems. An excessive consumption of analgesics is noteworth
REFERENCJE (33)
1.
Kulik TB, Janiszewska M, Piróg E, Pacian A, Stefanowicz A, Żołnier¬czuk Kieliszek D, Pacian J. Sytuacja zdrowotna osób starszych w Polsce i innych krajach europejskich. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2011; 2(17): 90–95.
2.
Determinanty zdrowia. W: Wojtczak A (red.). Zdrowie publiczne. Wyd. Lekarskie Warszawa: PZWL; 2009: 75–100.
3.
Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Warszawa: Wyd. GUS; 2013.
4.
Prognoza ludności na lata 2008–2035. Warszawa: Wyd. GUS; 2009.
5.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wy¬ników GUS. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych; 2012.
6.
Rocznik Statystyczny GUS. Warszawa; 2012.
7.
Stan zdrowia ludności Polski w 2009 roku. Warszawa: Wyd. GUS; 2011.
8.
Skrętowicz B. Ludzie starzy w społeczeństwie polskim ze szczególnym uwzględnieniem niepełnosprawnych-stan obecny i prognozy. W: Sole-cki L (red.). Problemy ludzi starszych i niepełnosprawnych w rolnictwie. Lublin: Wyd. IMW; 2004: 11–25.
9.
Celińska-Janowicz D, Miszczuk A, Płoszaj A, Smętowski M. Aktualne problemy demograficzne Regionu Polski Wschodniej. Centrum Euro-pejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, Warszawa; 2010.
10.
Bojar I, Woźnica I, Ćwikła S, Owoc A. Dolegliwości bólowe i zaburzenia funkcjonowania u osób z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa i stawów. W: Lyubienetc O, Owoc A (red.). Doświadczenie, realia i perspektywy rozwoju systemów ochrony zdrowia. Lwów: 2013: 460–463.
11.
Rudnicka Drożak E. Zagrożenia zdrowia ludzi starych – wielkie prob¬lemy geriatryczne. W: Rudnicka-Drożak E. Zjawisko przemocy wobec osób starszych jako forma zagrożenia zdrowia. Konstrukcja narzędzia badawczego dla potrzeb podstawowej opieki zdrowotnej. Rozprawa habilitacyjna. Lublin; 2006: 29–38.
12.
Wdowiak L, Ćwikła S, Bojar I, Kapka L, Woźnica I. Starość jako problem demograficzno-społeczny oraz zdrowotny. Medycyna Ogólna 2009; 15(3): 451–463.
13.
Pabis M, Bobik A. Najczęstsze problemy zdrowotne osób w wieku podeszłym na podstawie analizy zespołów geriatrycznych. Medycyna Rodzinna 2007; 10(3): 62–65.
14.
Bień B. Sytuacja zdrowotna ludzi w podeszłym wieku. W: Grodzicki T, Kocemba J, Skalska A (red.). Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Gdańsk: Via Medica; 2006: 42–46.
15.
Rudnicka-Drożak E, Rybojad B. Depresja – jeden z wielkich problemów geriatrycznych w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Medycyna Ogólna 2010; 16(2): 131–140.
16.
Kurczewska U, Jasińska M, Orszulak-Michalak. Problemy socjo-de¬mograficzne w Polsce i na świecie. www.aptekarzpolski.pl/index.pl/ index.php?option=com_content&task=view&id=459&temid=108/ (dostęp 2013.08.23).
17.
Wojszel ZB, Bień B. Rozpowszechnienie wielkich zespołów geriatrycz¬nych w populacji w późnej starości -wyzwanie dla podstawowej opieki zdrowotnej. Przegl Lek. 2002; 59(4–5): 216–221.
18.
Gustaw K, Woźnica I, Bylina J. Rozpowszechnienie zespołów otępien¬nych w tym choroby Alzheimera w populacji mieszkańców wojewódz-twa lubelskiego. Medycyna Ogólna 2008; 14(4): 381–395.
19.
Wojszel ZB. Nietrzymanie moczu jako jeden z wielkich problemów geriatrycznych. Gerontol Pol. 2003; 2, 1: 9–13.
20.
Kaczor I, Lolo A, Makieła O, Wójcik D, Zajbt M, Wełnicki M, Duda¬-Król WB, Mamcarz A. Najczęstsze przyczyny hospitalizacji chorych w wieku sędziwym na oddziale wewnętrznym. Gerontol Pol. 2011; 19(3–4): 146–149.
21.
Mossakowska M. Problemy zdrowotne osób w wieku podeszłym¬-wnioski z projektu PolSenior. W: Samolinski B, Raciborski F (red.). Zdrowe starzenie się. Biała Księga. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2013; 49–54.
22.
Klimiuk K, Wojszel ZB, Gułaj E, Bień B. Problemy diagnostyczne i te¬rapeutyczne wybranych chorób układu oddechowego u osób w wieku podeszłym. Gerontol Pol. 2011; 19(1): 7–15.
23.
Kołomecka M. Wybrane problemy pulmonologiczne w wieku pode¬szłym www.umed.lodz.pl/geriatria/pdf/wybrane_ problemy_pulmo-nologiczne.pdf (dostęp 2013.07.23).
24.
Wojtyniak B, Goryński P, Moskalewicz B (red.). Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania. Warszawa: Wyd. Narodowy In-stytut Zdrowia Publicznego, PZH; 2012.
25.
Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P. (red.). Aspekty medyczne, psy¬chologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Wyd. Termedia, Wydawnictwo Medyczne; 2012.
26.
Krzemieniecki K. Onkologia wieku podeszłego. W: Samolinski B, Raciborski F (red.). Zdrowe starzenie się. Biała Księga. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; 2013: 69–72.
27.
Kołakowski P. Starość i nowotwory. Journal of Oncology 2009: 59(3): 226–227.
28.
Głodzik J, Głąb G. Zespoły bólowe dolnego odcinka kręgosłupa a ak¬tywność zawodowa rolników. Medycyna Ogólna 2010; 16 (4): 507–515.
29.
Grodzicki T, Kocemba J, Skalska A (red.). Geriatria z elementami ge¬rontologii ogólnej. Gdańsk: Via Medica; 2006.
30.
Gąbka-Dembal A, Milanowski J. Choroby wieku starszego oraz potrze¬by zdrowotne i społeczne tej populacji. W: Solecki L (red.). Problemy ludzi starszych i niepełnosprawnych w rolnictwie. Lublin: Wyd. IMW; 2004: 75–80.
31.
Wojszel ZB. Upadki osób w zaawansowanej starości na wsi. W: Solecki L (red.). Problemy ludzi starszych i niepełnosprawnych w rolnictwie. Lublin: Wyd. Instytut Medycyny Wsi; 2004: 118–126.
32.
Klimek E, Wizner B, Skalska A, Grodzicki T. Stan wzroku i słuchu u osób w wieku podeszłym. W: Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P (red.). Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Wyd. Termedia, Wydawnictwo Medyczne; 2012: 95–108.
33.
Samolinski B, Raciborski F (red.). Zdrowe starzenie się. Biała Księga. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; 2013./ www.starzejsiezdro-wo.pl/themes/business/files/Raport26022013c.pdf / (dostęp 2013.07.25).