Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Wybrane aspekty stylu życia kobiet
z wykształceniem średnim i wyższym
pracujących w systemie zmianowym
1
Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Polska
Autor do korespondencji
Med Og Nauk Zdr. 2018;24(1):25-30
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Styl życia związany z długoletnią pracą zmianową powoduje zaburzenia rytmu okołodobowego i obniża potencjał zdrowotny. Celem pracy była ocena wybranych zachowań zdrowotnych kobiet pracujących w systemie rotacyjnym w zależności od ich poziomu wykształcenia.
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono w Krakowie w grupie 240 kobiet w wieku od 20 do 40 lat z branży: turystycznej, hotelarskiej, kulturalnej i komunikacyjnej, z wykształceniem wyższym (n=136) i średnim (n=104). Zastosowano kwestionariusz ankiety zawierający pytania dotyczące: nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej, stosowania substancji psychoaktywnych i odczuwania stresu zawodowego oraz postrzegania wpływu pracy zmianowej na oceniane aspekty stylu życia. Analizę wyników przeprowadzono z zastosowaniem testu niezależności chi-kwadrat w programie SPSS Statistics 24.0.0, na poziomie prawdopodobieństwa testowego p<0,05.
Wyniki:
Wśród kobiet zatrudnionych w systemie zmianowym dominował 3–4 posiłkowy model żywienia (68,1%) oraz występowało nieregularne spożywanie posiłków (51,7%). Negatywny wpływ pracy zmianowej na sposób odżywania się deklarowało 80% grupy. Kobiety podejmowały aktywność fizyczną zazwyczaj 3–4 razy w tygodniu (33,3% ankietowanych), 1–2 razy w tygodniu (21,7%) i rzadziej (24,2%). W większości (75,0% badanych) dostrzegały negatywny wpływ pracy zmianowej na poziom realizowanej aktywności fizycznej. Nałogowe palenie tytoniu deklarowało 15,0% grupy. Napoje alkoholowe spożywało 90% badanych, zazwyczaj kilka razy w miesiącu (30,0%), w postaci piwa (37,6%) i wina (36,4%). Kobiety w większości zauważały związek pomiędzy pracą w systemie zmianowym a odczuwaniem skutków stresu psychologicznego (71,7%), wskazując najczęściej na ogólne zmęczenie (69,2%). Nie stwierdzono istotnej zależności pomiędzy poziomem wykształcenia a ocenianymi wskaźnikami stylu życia kobiet pracujących w systemie zmianowym.
Wnioski:
Omawiane badania wykazały ograniczoną skalę zachowań prozdrowotnych w stylu życia kobiet zatrudnionych w systemie zmianowym, niezróżnicowaną w zależności od poziomu wykształcenia.
Styl życia związany z długoletnią pracą zmianową powoduje zaburzenia rytmu okołodobowego i obniża potencjał zdrowotny. Celem pracy była ocena wybranych zachowań zdrowotnych kobiet pracujących w systemie rotacyjnym w zależności od ich poziomu wykształcenia.
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono w Krakowie w grupie 240 kobiet w wieku od 20 do 40 lat z branży: turystycznej, hotelarskiej, kulturalnej i komunikacyjnej, z wykształceniem wyższym (n=136) i średnim (n=104). Zastosowano kwestionariusz ankiety zawierający pytania dotyczące: nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej, stosowania substancji psychoaktywnych i odczuwania stresu zawodowego oraz postrzegania wpływu pracy zmianowej na oceniane aspekty stylu życia. Analizę wyników przeprowadzono z zastosowaniem testu niezależności chi-kwadrat w programie SPSS Statistics 24.0.0, na poziomie prawdopodobieństwa testowego p<0,05.
Wyniki:
Wśród kobiet zatrudnionych w systemie zmianowym dominował 3–4 posiłkowy model żywienia (68,1%) oraz występowało nieregularne spożywanie posiłków (51,7%). Negatywny wpływ pracy zmianowej na sposób odżywania się deklarowało 80% grupy. Kobiety podejmowały aktywność fizyczną zazwyczaj 3–4 razy w tygodniu (33,3% ankietowanych), 1–2 razy w tygodniu (21,7%) i rzadziej (24,2%). W większości (75,0% badanych) dostrzegały negatywny wpływ pracy zmianowej na poziom realizowanej aktywności fizycznej. Nałogowe palenie tytoniu deklarowało 15,0% grupy. Napoje alkoholowe spożywało 90% badanych, zazwyczaj kilka razy w miesiącu (30,0%), w postaci piwa (37,6%) i wina (36,4%). Kobiety w większości zauważały związek pomiędzy pracą w systemie zmianowym a odczuwaniem skutków stresu psychologicznego (71,7%), wskazując najczęściej na ogólne zmęczenie (69,2%). Nie stwierdzono istotnej zależności pomiędzy poziomem wykształcenia a ocenianymi wskaźnikami stylu życia kobiet pracujących w systemie zmianowym.
Wnioski:
Omawiane badania wykazały ograniczoną skalę zachowań prozdrowotnych w stylu życia kobiet zatrudnionych w systemie zmianowym, niezróżnicowaną w zależności od poziomu wykształcenia.
Introduction and objective:
Life style connected with many-year shift work generates disorders of the day/night cycle and lowers the health potential. The objective of the study was evaluation of the selected health behaviors of women employed as shift workers, according to the level of education.
Material and methods:
The study was carried out in Krakow in a group of 240 women aged 20–40, employed in tourism, hotel business, culture or communications, with higher (n=136) or secondary (n=104) education. The instrument was a survey questionnaire including items concerning: dietary habits, physical activity, use of psychoactive substances, level of occupational stress, and perception of the impact of shift work on the evaluated aspects of life style. The results were analyzed using chi square test for independence with SPSS Statistics 24.0.0 software, with the test probability of p<0.05.
Results:
Regarding dietary habits, women employed on shift work usually consumed 3–4 meals a day (68.1%) or ate irregularly (51.7%). 80% of the group declared that the shift work had a negative impact on their diet. The women engaged in physical activity 3–4 times a week (33.3%), 1–2 times a week (21.7%) or less often (24.2%). The majority (75.0%) noticed a negative impact of shift work on the level of their physical activity; 15.0% declared tobacco addiction; 90% of the respondents drank alcohol, most of them several times a month (30.0%). They basically drank beer (37.6%) or wine (36.4%). Most of the women (71.7%) perceived a relationship between shift work and experiencing the effects of psychological stress. They most often (69.2%) mentioned generalized fatigue. No significant relationship was found between the level of education and the evaluated aspects of life style of women doing shift work.
Conclusions:
The presented study showed the limited scale of health-oriented behaviours in the life style of women employed as shift workers, independent of their education level.
Life style connected with many-year shift work generates disorders of the day/night cycle and lowers the health potential. The objective of the study was evaluation of the selected health behaviors of women employed as shift workers, according to the level of education.
Material and methods:
The study was carried out in Krakow in a group of 240 women aged 20–40, employed in tourism, hotel business, culture or communications, with higher (n=136) or secondary (n=104) education. The instrument was a survey questionnaire including items concerning: dietary habits, physical activity, use of psychoactive substances, level of occupational stress, and perception of the impact of shift work on the evaluated aspects of life style. The results were analyzed using chi square test for independence with SPSS Statistics 24.0.0 software, with the test probability of p<0.05.
Results:
Regarding dietary habits, women employed on shift work usually consumed 3–4 meals a day (68.1%) or ate irregularly (51.7%). 80% of the group declared that the shift work had a negative impact on their diet. The women engaged in physical activity 3–4 times a week (33.3%), 1–2 times a week (21.7%) or less often (24.2%). The majority (75.0%) noticed a negative impact of shift work on the level of their physical activity; 15.0% declared tobacco addiction; 90% of the respondents drank alcohol, most of them several times a month (30.0%). They basically drank beer (37.6%) or wine (36.4%). Most of the women (71.7%) perceived a relationship between shift work and experiencing the effects of psychological stress. They most often (69.2%) mentioned generalized fatigue. No significant relationship was found between the level of education and the evaluated aspects of life style of women doing shift work.
Conclusions:
The presented study showed the limited scale of health-oriented behaviours in the life style of women employed as shift workers, independent of their education level.
REFERENCJE (28)
1.
Stryjewski J, Kuczaj A, Domal-Kwiatkowska D, Mazurek U, Nowalany-Kozielksa E. Wpływ pracy nocnej i zmianowej na zdrowie pracowników. Przegl Lek. 2016; 73(7): 513–515.
2.
Burdelak W, Pepłońska B. Praca w nocy a zdrowie pielęgniarek i położnych. Med Pr. 2013; 64(3): 397–418.
3.
Brudnowska J, Pepłońska B. Praca zmianowa nocna a ryzyko choroby nowotworowej, przegląd literatury. Med Pr. 2011; 62(3): 323–338.
4.
Pawlak J, Pawlak B, Zalewski P, Klawe J, Zawadka M, Bitner A. Praca zmianowa a powstawanie chorób układu sercowo-naczyniowego w kon-tekście regulacji normatywnej. Hygeia Public Health. 2013; 48(1): 6–9.
5.
Kuleta A. Wpływ pracy zmianowej na wystąpienie zmian patofizjologicznych – przegląd literatury. Forum Zab Metab. 2016; 7(2): 93–98.
6.
Syrocka J, Gaworska-Krzeminska A, Barton M. Wpływ pracy zmianowej na organizm kobiety. Probl Piel. 2014; 22(3): 354–360.
8.
Woźniak M, Brukwicka I, Kopański Z, Kollár R, Kollárová M, Bajger B. Zdrowie jako wypadkowa działania różnych czynników. JCHC. 2015; 4: 15–20.
9.
Gładysz G, Kobos E, Czarnecka J, Imiela J. Zachowania żywieniowe pielęgniarek w środowisku pracy. Piel Pol. 2016; 2(60): 149–157.
10.
Soll A. Nieregularny tryb pracy a dieta lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu. III Uczelniana Konferencja Studenckiego Towarzystwa Naukowego PMWSZ w Opolu. Wrocławska Drukarnia Naukowa PAN 2013: 15–17.
11.
Gacek M. Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna w grupie lekarzy. Probl Hig Epidemiol. 2011; 92(2): 254–259.
12.
Gacek M. Wybrane aspekty stylu życia pracowników branży hotelar¬skiej. Rocz Panstw Zakl Hig. 2012; 2(63): 233–238.
13.
Remigrońska A, Włoszczak-Szubzda A. Zachowania zdrowotne pielęgniarek czynnych zawodowo co najmniej jeden rok. Aspekty Zdrowia i Choroby. 2016; 1(1): 41–53.
14.
Karlsson B, Knutsson A, Lindahl B. Is there an association between shift work and having a metabolic syndrome? Results from a population based study of 27,485 people. Occup Environ Med. 2001; 58(11): 747–752.
15.
Nojkov B, Rubenstein JH, Chey WH, Hoogerwerf WA. The impact of rotating shift work on the prevalence of irritable bowel syndrome in nurses. Am J Gastroenterol. 2010; 105(4): 842–847.
16.
Swanson GR, Burgess HJ, Keshavarzian A. Sleep disturbances and in¬flammatory bowel disease: a potential trigger for disease flare? Expert Rev Clin Immunol. 2011; 7(1): 29–36.
17.
Santorek-Strumiłło E, Zawilska JB, Misiak P, Jabłoński S, Kordiak J. Influence of the shift work on circadian-rhythms compare survey on health service employees and policemen. Przegl Lek. 2012; 69: 103–106.
19.
Saksvik IB, Bjorvatn B, Hetland H, Sandal GM, Pallesen S. Individuall differences in tolerance to shift work. A systematic review. Sleep Med Rev. 2011; 15(4): 221–235.
20.
Zagroba M, Kulikowska A, Marcysiak M, Wiśniewska E, Ostrowska B, Skotnicka-Klonowicz G. Aktywność fizyczna pielęgniarek. Probl Piel. 2010: 18(3): 329–336.
21.
Zatoński WA, Mańczuk M, Sulkowska U, Przewoźniak K. Palenie tytoniu a umieralność na choroby odtytoniowe w Europie Środkowo¬-Wschodniej. Zdr Publ Zarządzanie. 2009; 7(2): 58–77.
22.
Ryszkowski A, Wojciechowska A, Kopański Z, Brukwicka I, Lishchynskyy Y, Mazurek M. Objawy i skutki nadużywania alkoholu. JCHC. 2015; 1: 2–6.
23.
Wnukowski K, Kopański Z, Brukwicka I, Sianos G. Zagrożenia towarzyszące pracy ratownika medycznego-wybrane zagadnienia. JCHC. 2015; 3: 10–16.
24.
Milczarek M, Schneider E, Gonzales ER. OSH in figures: Stress at work – facts and figures. European Risk Observatory Report – 2009. European Agency for Safety and Health at Work, Luksemburg 2009.
25.
Potocka A. Co wiemy o psychospołecznych zagrożeniach w środowisku pracy? Rozważania teoretyczne. Med Pr. 2010; 61(3): 341–352.
26.
Jeżewska-Zychowicz M. Wpływ czynników społecznych na zachowania żywieniowe. Żyw Czł Metab. 2004; 31(1): 78–87.
27.
Ślusarska B, Nowicki G. Zachowania zdrowotne w profilaktyce chorób układu krążenia wśród osób pracujących. Probl Hig Epidemiol. 2010; 91(1): 34–40.
28.
Korzeniowska E, Puchalski K. Edukacja zdrowotna pracowników – wy¬zwania związane z poziomem wykształcenia. Med Pr. 2012; 63(1): 55–71.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
