Tularemia – wciąż groźna zoonoza

Wstęp:
Tularemia – ostra, odzwierzęca choroba zakaźna, zwana inaczej dżumą gryzoni, chorobą zajęczą lub króliczą gorączką. Tularemię wywołuje Gram-ujemna pałeczka – Francisella tularensis. Źródłem zakażenia są głównie zające, dzikie króliki, drobne gryzonie leśne i polne, dzikie ptactwo, woda, żywność; wektorami natomiast mogą być owady ssące krew, kleszcze. Ludzie zakażają się przez bezpośredni kontakt z zakażonymi tkankami zwierząt, drogą pokarmową (spożywanie skażonej wody i żywności), przez drogi oddechowe oraz przez ukąszenia owadów. Choroba może przebiegać pod postaciami: wrzodziejąco-węzłową (najczęściej), anginową, żołądkowo-jelitową, płucną, oczno-węzłową i durową. Ponieważ Francisella tularensis jest jedną z najbardziej zakaźnych bakterii, może być użyta jako broń biologiczna. Tularemia w niektórych krajach stanowi wciąż poważny problem epidemiologiczny. W pracy przedstawiono sytuację epidemiologiczną tularemii w Polsce i na świecie. Na świecie maksymalne nasilenie zachorowań na tularemię zanotowano w latach 1930-1950. Mimo tendencji spadkowej ciągle notuje się nowe zachorowania, pojawiają się nowe epidemie, których źródłem zakażenia są nie tylko, zające ale również woda i żywność. W Polsce po raz pierwszy tularemię rozpoznano u człowieka w 1949 roku, źródłem zakażenia przypuszczalnie była skórka z zająca. Co roku rejestruje się pojedyncze przypadki tularemii, głównie w rejonach endemicznych. W Polsce w latach 1949-2009 na tularemię zachorowało 614 osób, zanotowano jeden przypadek śmiertelny – w 1983 roku.

Introduction:
Tularemia is the acute, contagious animal disease known by diff erent names: rodents’ plague, hare sickness or rabbit fever. Tularemia is caused by the Gram-negative bacilla - Francisella tularensis. The source of infection are mainly hares, wild rabbits, small rodents from forest and meadow, wild birds, water, and food. Vectors can be blood-sucking insects, e.g. mosquitos and ticks. Humans acquire infection through direct contact with infected animal tissues, ingestion (drinking contaminated water and eating contaminated food), inhalation, and through insect bites. Infection occurs in diff erent forms, such as typhoidal, oculoglandular, oropharyngeal, pneumonic, ulceroglandular (most common) and gastro-intestinal. Because Francisella tularensis is one of the most infectious bacteria, it may be used as a biological weapon. In some countries, tularemia is still a major epidemiological problem. The study presents the epidemiological situation of tularemia in Poland and worldwide. Maximum severity of cases of tularemia in the world was recorded in the period 1930-1950. Despite the downward tendency, new cases are still being recorded, and new epidemics emerge, the source of which are not only hares, but also water and food. In Poland, human tularemia was diagnosed for the fi rst time in 1949, the source of infection was probably a hare pelt. Every year, single cases of tularemia are registered, mainly in endemic areas. In Poland, during the period 1949 - 2009, 614 of tularemia cases were registered, including one fatal case noted in 1983.

REFERENCJE (30)

OsiakB, Bartoszcze M, Gaweł J. Franciscella tularensis – cechy zarazka, patogeneza, diagnostyka. Przegl Epidem 2006;60:601-608.

eISSN:	2084-4905
ISSN:	2083-4543