Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Stres zawodowy a wypalenie zawodowe u pielęgniarek
1
Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Psychologii Zdrowia, Instytut Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
2
Centrum Kardiologii Inwazyjnej, Elektroterapii i Angiologii w Nowym Sączu
Autor do korespondencji
Magdalena Kwak
Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Psychologii Zdrowia, Instytut Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Psychologii Zdrowia, Instytut Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
Med Og Nauk Zdr. 2019;25(1):33-39
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
W koncepcji stresu zawodowego, ujmowanego jako model nierównowagi, J. Siegrist założył, iż o poziomie stresu decyduje brak równowagi między wysiłkiem wkładanym w pracę a nagrodą. Brak tej równowagi prowadzić może do wypalenia zawodowego, które w ujęciu wielowymiarowym, autorstwa Ch. Maslach, obejmuje wyczerpanie emocjonalne, depersonalizację oraz obniżone poczucie osiągnięć osobistych. Celem pracy jest poznanie poziomu stresu zawodowego i wypalenia zawodowego u pielęgniarek z oddziałów zabiegowych i niezabiegowych oraz określenie związku pomiędzy tymi zmiennymi.
Materiał i metody:
W celu weryfikacji problemów badawczych zastosowano trzy narzędzia badawcze: ankieta socjo- -demograficzna, Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Ch. Maslach (MBI) oraz Kwestionariusz ERI autorstwa J. Siegrist’a, służący analizie stresu zawodowego.
Wyniki:
W badaniach wykazano, że pomiędzy wypaleniem zawodowym i stresem zawodowym u pielęgniarek zachodzi istotny statystycznie związek. Ich wykształcenie, wiek i staż pracy mają związek z niektórymi wymiarami wypalenia i stresu zawodowego. Istnieje związek pomiędzy popełnianiem niezamierzonych błędów z powodu 12-godzinnej zmianowości a poziomem wypalenia zawodowego w wymiarach depersonalizacja i obniżone poczucie osiągnięć osobistych. Pielęgniarki z oddziałów zabiegowych i niezabiegowych nie różnią się istotnie pod względem poziomu wymiarów wypalenia zawodowego, natomiast istotne statystycznie różnice wykazano w poziomie stresu zawodowego w porównywanych grupach.
Wnioski:
Wskazane jest dalsze prowadzenie badań nad stresem zawodowym oraz wypaleniem zawodowym wśród pielęgniarek. Należy analizować czynniki redukujące stres zawodowy i wypalenie zawodowe oraz wpływ tych zjawisk na jakość opieki pielęgniarskiej i bezpieczeństwo pacjentów.
W koncepcji stresu zawodowego, ujmowanego jako model nierównowagi, J. Siegrist założył, iż o poziomie stresu decyduje brak równowagi między wysiłkiem wkładanym w pracę a nagrodą. Brak tej równowagi prowadzić może do wypalenia zawodowego, które w ujęciu wielowymiarowym, autorstwa Ch. Maslach, obejmuje wyczerpanie emocjonalne, depersonalizację oraz obniżone poczucie osiągnięć osobistych. Celem pracy jest poznanie poziomu stresu zawodowego i wypalenia zawodowego u pielęgniarek z oddziałów zabiegowych i niezabiegowych oraz określenie związku pomiędzy tymi zmiennymi.
Materiał i metody:
W celu weryfikacji problemów badawczych zastosowano trzy narzędzia badawcze: ankieta socjo- -demograficzna, Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Ch. Maslach (MBI) oraz Kwestionariusz ERI autorstwa J. Siegrist’a, służący analizie stresu zawodowego.
Wyniki:
W badaniach wykazano, że pomiędzy wypaleniem zawodowym i stresem zawodowym u pielęgniarek zachodzi istotny statystycznie związek. Ich wykształcenie, wiek i staż pracy mają związek z niektórymi wymiarami wypalenia i stresu zawodowego. Istnieje związek pomiędzy popełnianiem niezamierzonych błędów z powodu 12-godzinnej zmianowości a poziomem wypalenia zawodowego w wymiarach depersonalizacja i obniżone poczucie osiągnięć osobistych. Pielęgniarki z oddziałów zabiegowych i niezabiegowych nie różnią się istotnie pod względem poziomu wymiarów wypalenia zawodowego, natomiast istotne statystycznie różnice wykazano w poziomie stresu zawodowego w porównywanych grupach.
Wnioski:
Wskazane jest dalsze prowadzenie badań nad stresem zawodowym oraz wypaleniem zawodowym wśród pielęgniarek. Należy analizować czynniki redukujące stres zawodowy i wypalenie zawodowe oraz wpływ tych zjawisk na jakość opieki pielęgniarskiej i bezpieczeństwo pacjentów.
Abstrackt:
Within the concept of occupational stress seen as a certain imbalance, J. Siegrist assumed that the lack of balance between the effort made by people while working and the reward for their work. This imbalance may result in occupational burnout, which in the multidimensional approach by Ch. Maslach, includes emotional exhaustion, depersonalization, as well as reduced personal accomplishment. The aim of this study is to assess the levels of occupational stress and burnout among nurses employed by surgical and non-surgical hospital wards and establish the relationship between the above mentioned variables.
Materials and Method:
In order to identify research problems, the following three research tools have been applied: Occupational Burnout Questionnaire – MBI the Ch. Maslach Burnout Inventory, as well as the Questionnaire ERI by J. Siegrist aimed at the analysis of occupational stress.
Results:
The research showed a statistically significant correlation between the burnout and occupational stress among nurses. Their education, age and professional experience show correlation with some dimensions of burnout and occupational stress. There is a relationship between unintentional mistakes made due to 12-hour shift work and the level of burnout in the dimensions of depersonalization and reduced personal accomplishment. Nurses employed in surgical and non-surgical hospital wards do not differ significantly in terms of the level of their burnout dimensions, whereas statistically significant differences have been observed within their level of occupational stress.
Conclusions:
Further research studies on occupational stress and burnout among nurses should be carried out. The analysis of stress and burnout reducing factors and their impact on the quality of nursing care and patients’ safety need further research.
Within the concept of occupational stress seen as a certain imbalance, J. Siegrist assumed that the lack of balance between the effort made by people while working and the reward for their work. This imbalance may result in occupational burnout, which in the multidimensional approach by Ch. Maslach, includes emotional exhaustion, depersonalization, as well as reduced personal accomplishment. The aim of this study is to assess the levels of occupational stress and burnout among nurses employed by surgical and non-surgical hospital wards and establish the relationship between the above mentioned variables.
Materials and Method:
In order to identify research problems, the following three research tools have been applied: Occupational Burnout Questionnaire – MBI the Ch. Maslach Burnout Inventory, as well as the Questionnaire ERI by J. Siegrist aimed at the analysis of occupational stress.
Results:
The research showed a statistically significant correlation between the burnout and occupational stress among nurses. Their education, age and professional experience show correlation with some dimensions of burnout and occupational stress. There is a relationship between unintentional mistakes made due to 12-hour shift work and the level of burnout in the dimensions of depersonalization and reduced personal accomplishment. Nurses employed in surgical and non-surgical hospital wards do not differ significantly in terms of the level of their burnout dimensions, whereas statistically significant differences have been observed within their level of occupational stress.
Conclusions:
Further research studies on occupational stress and burnout among nurses should be carried out. The analysis of stress and burnout reducing factors and their impact on the quality of nursing care and patients’ safety need further research.
REFERENCJE (31)
2.
Grygorczuk A. Pojęcie stresu w medycynie i psychologii. Psychiatria 2008; 5(3): 111–115.
3.
Kaczmarska A, Curyło-Sikora P. Problematryka stresu – przegląd koncepcji. Hygieia Public Health 2016; 51(4): 317–321.
4.
Dudek B, Koniarek J, Szymczak W. Stres związany z pracą a teoria zachowania zasobów Stevana Hobfolla, Medycyna Pracy 2007; 58(4): 317–325.
5.
Siegrist J, Starke D, Chandola T, Godin I, Marmot M, Niedhammer I, Peter R. The measurement of effort – reward imbalance at work: Euro-pean comparisons. Social Science & Medicine 2004; 58(8): 1483–1499.
6.
Basińska B, Wilczek-Rużyczka E. Zespół wypalenia zawodowego i zmęczenie w kontekście pracy zmianowej i stresu zawodowego wśród pielęgniarek chirurgicznych. Przegląd psychologiczny 2011; 54(1): 101–114.
7.
Satoh M, Watanabe I, Asakura K. Factors related to affective occupational commitment among Japanese nurses. Open Journal of Nursing 2017; 7: 449–462.
8.
Roshanger F, Davoudi B, Hasankhani H, Babapour J. The relationship between the efford – reward imbalance and psychosocial health in nurses. Journal of Research in Medical and Dental Sciences 2018; 6(2): 67–73.
9.
Skorupska-Król A, Szabla A, Bodys-Cupak I. Opinie pielęgniarek na temat czynników stresogennych związanych z ich środowiskiem pracy. Pielęgniarstwo XXI wieku 2014; 46(1): 23–26.
10.
Tartas M, Derewicz G, Walkiewicz M, Budziński W. Źródła stresu zawodowego w pracy pielęgniarek zatrudnionych w oddziałach o dużym obciążeniu fizycznym i psychicznym – hospicjium oraz chirurgii ogólnej. Annales Academiae Medicae Gedanensis 2009; 39, 145–153.
11.
Pawełczak E, Gaszyński T. Stressful situations in the profession of anaesthesiologists and nurses. Anestezjologia i Ratownictwo 2013; 7: 9–26.
12.
Kraczla M. Wypalenie zawodowe jako efekt długotrwałego stresu. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanita, Zarządzanie 2013; 14(2): 69–81.
13.
Maslach Ch, Schaufeli WB, Leiter MP. Job Burnout. Annual Reviews Psychology 2001; 52: 397–422.
14.
Maslach Ch, Leiter MP. Early predictors of job burnout and engagement. Journal Applied Psychology 2008; 93(3): 498–512.
15.
Jachimowicz-Wołoszynek D, Jakubowska M, Leźnicka M. Analiza zachowań i przeżyć związanych z pracą na przykładzie pielęgniarek. Problemy Higieny i Epidemiologii 2011; 92(4): 725–732.
16.
Maslach Ch, Leiter MP. Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry 2016; 15(2): 103–111.
17.
Banasiewicz R, Antos E, Śniegocka M. Wypalenie zawodowe jako konsekwencja stresu w pracy pielęgniarek oddziałów zabiegowych. Przegląd Nauk o Zdrowiu 2017; 4(53): 488–495.
18.
Grochowska A, Kubik B, Romanowska U, Lebica M. Wypalenie zawodowe u pielęgniarek. Medical Studies/Studia Medyczne 2018; 34(3): 189–195.
19.
Pasikowski T. Polska adaptacja kwestionariusza Maslach Burnout Inventory. W: Sęk H. (red.). Wypalenie zawodowe przyczyny i zapobieganie.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2009, s. 135–149.
20.
Potocka A. Narzędzia kwestionariuszowe stosowane w diagnozie psychospołecznych zagrożeń zawodowych – przegląd metod. Medycyna Pracy 2012; 63(2): 237–250.
21.
Kowalczuk K, Zdańska A, Krajewska-Kułak E, Łukaszuk C, Van-Damme Ostapowicz K, Klimaszewska K, Kondzior D, Kowalewska B, Rozwadowska E. Stres w pracy pielęgniarek jako czynnik ryzyka wypalenia zawodowego. Problemy Pielęgniarstwa 2011; 19(3): 307–314.
22.
Kędra E, Nowocień M. Czynniki stresogenne a ryzyko wypalenia zawodowego w pracy pielęgniarek. Pielęgniarstwo Polskie 2015; 3(57): 293–306.
23.
Majchrowska G, Tomkiewicz K. Stres i wypalenie zawodowe w zawodzie pielęgniarki – wyniki badań pielęgniarek z SOR ZZOZ Cieszyn. Pielęgniarstwo Polskie 2015; 3(57): 267–272.
24.
Basińska BA, Wilczek-Rużyczka E. The role of rewards and demands in burnout among surgical nurses. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health 2013; 26(4): 593–604.
25.
Wilczek-Rużyczka E, Iskra-Golec I. Occupational burnout and stress in context of the attitude shiftwork and work satisfaction amongst nurses. Zdrowie publiczne i Zarządzanie 2016; 14(1): 32–37.
26.
Bakker AB, Killmer CH, Siegrist J, Schaufeli WB. Effort-reward imbalance and burnout among nurses. Journal of Advanced Nursing 2000; 31(3): 884–891.
27.
Wilczek-Rużyczka E, Kalicińska M. Occupational stress and burnout among polish psychiatric nurses. Bulletin of the European Health Psychology Society 2015; 17(4): 158–164.
28.
Schulz M, Damkroger A, Heins C, Wehlitz L, Lohr M, Driessen M, Behrens M. Effort – reward imbalance and burnout among German nurses in medical compared with psychiatric hospital settings. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 2009; 16(3): 225–315.
29.
Xie Z, Wang A, Chen B. Nurse burnout and its association with occupational stress in a cross – sectional study in Shanghai. Journal of Advanced Nursing 2011; 67(7): 1537–1546.
30.
Jennings B.M. Work stress and burnout among nurses: Role of the work environment and working conditions. W: Hughes RG, Rockville MD. Patient safety and quality: An Evidence-Based Handbook for Nurses. Agency for Healthcare Research and Quality, 2008, chapter 26.
31.
Colindres CV, Bryce E, Coral-Rosero P, Ramos-Soto R.M, Bonilla F, Yassi A. Effect of effort – reward imbalance and burnout on infection control among Ecuadorian nurses. International Nursing Review 2018; 65(2): 190–199.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
