PL EN
PRACA ORYGINALNA
Stres i style radzenia sobie z nim przez polskie pielęgniarki - metaanaliza badań.
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Psychologii Zdrowia, Instytut Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
 
2
Zakład Ratownictwa Medycznego, Instytut Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
 
 
Autor do korespondencji
Magdalena Kwak   

Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Psychologii Zdrowia, Instytut Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, ul. Radziecka, 88, 33-300 Nowy Sącz, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2018;24(2):120-125
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Stres towarzyszy człowiekowi w ciągu całego życia, zarówno w wymiarze osobistym, jak i zawodowym. Pracownicy medyczni, a w szczególności pielęgniarki – ze względu na duże wymagania wynikające ze specyfiki pracy z chorym człowiekiem – są narażeni na liczne sytuacje stresowe. Radzenie sobie ze stresem to proces uzależniony od wielu czynników, a wybór optymalnego stylu postępowania ma decydujący wpływ na jakość pracy pielęgniarki, jej relacje interpersonalne i stan zdrowia.

Cel:
Celem pracy jest analiza badań nad stresem zawodowym i stylami radzenia sobie z nim przez polskie pielęgniarki przedstawionych w publikacjach w latach 2007–2017.

Materiał i metody:
Zastosowano metodę metaanalizy i dokonano przeglądu dostępnego piśmiennictwa naukowego o tematyce radzenia sobie ze stresem przez pielęgniarki.

Wyniki:
Na podstawie przeglądu polskich czasopism naukowych stwierdzono, że liczba opublikowanych wyników badań poruszających zagadnienia stresu i radzenia sobie z nim przez pielęgniarki jest stosunkowo niewielka. W przedstawionych badaniach najczęściej wykorzystywanym narzędziem do badania stylów radzenia sobie ze stresem zawodowym przez pielęgniarki był Kwestionariusz CISS Endlera i Parkera, a jednym z częściej stosowanych stylów radzenia sobie ze stresem w pracy pielęgniarek był styl skoncentrowany na zadaniu.

Wnioski:
Z uwagi na niewielką liczbę badań nad stresem i radzeniem sobie z nim przez pielęgniarki wskazane jest dalsze prowadzenie badań w tym obszarze z zastosowaniem standaryzowanych narzędzi.


Introduction:
Stress accompanies people throughout their lives, both in the personal and professional spheres of their activity. Medical staff, and nurses in particular, are affected by numerous stressful situations due to high expectations resulting from the specificity of work with the sick. Coping with stress is a process that depends on multiple factors and the choice of best course of action has a critical impact on the work quality of nurses, their interpersonal relations and health condition.

Aim:
The paper aims at analysing the published studies on occupational stress and ways of coping with it by Polish nurses.

Materials and Method:
The meta-analysis method was applied in the research and a review of the available scientific literature on the subject of coping with stress by nurses was undertaken.

Results:
Based on a review of Polish scientific journals it was established that the number of published study results relating to occupational stress and ways of coping with it by nurses is relatively limited. The most frequently applied research tool to study different ways of coping with occupational stress by nurses was the CISS Questionnaire by Endler and Parker, and one of the most frequently applied stress coping strategy among nurses was focusing on the task.

Conclusions:
Given the limited number of available studies on stress and coping with it by nurses, further studies will be continued in that area using standardised research tools.

 
REFERENCJE (27)
1.
Heszen I. Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2013: 19–22, 187–203.
 
2.
Skorupska-Król A, Szabla A, Bodys-Cupak I. Opinie pielęgniarek na temat czynników stresogennych związanych z ich środowiskiem pracy. Pielęgniarstwo XXI wieku 2014; 1(46), 23–26.
 
3.
Grygorczyk A. Pojęcie stresu w medycynie i psychologii. Psychiatria 2008; tom 5, nr 3, 111–115.
 
4.
Basińska B, Wilczek-Rużyczka E. Zespół wypalenia zawodowego i zmęczenie w kontekście pracy zmianowej i stresu zawodowego. Przegląd psychologiczny 2011; 54 (1): 99–113.
 
5.
Wilczek-Rużyczka E, Król M. Poziom stresu i style radzenia sobie z nim u pielęgniarek psychiatrycznych. Annales Universitatis Mariae Curie – Skłodowska, sectio D 2003, vol. LVIII, suppl. XIII, 279, 431–435.
 
6.
Żuralska R, Majkowicz M, Gaworska-Krzemińska A. Psychologiczna ocena stylów radzenia sobie ze stresem a cechy osobowości studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Problemy pielęgniarstwa 2012; 20 (2): 240–246.
 
7.
Strelau J, Jaworowska A, Wrześniewski K, Szczepaniak P. CISS Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych – podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych Polskie Towarzystwo Psychologiczne 2005.
 
8.
Heszen-Niejodek I. Polska adaptacja kwestionariusza S. Folkman i R.S. Lazarusa do badania sposobów radzenia sobie ze stresem (WCQ). Katowice: Uniwersytet Śląski; 1989.
 
9.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w psychologii zdrowia. Przegląd Psychologiczny 1999; tom 42, nr 4, 43–56.
 
10.
Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. NPSR – Narzędzia Pomiaru Stresu i Radzenia Sobie ze Stresem – podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych Polskie Towarzystwo Psychologiczne 2009.
 
11.
Słownik EBM. Polski Instytut Evidence Based Medicine. www.emb.org.pl (dostęp: 5.03.2018).
 
12.
Simon W. Metaanaliza w badaniach nad skutecznością psychoterapii. Część I: Pytania badawcze, przegląd literatury, kodowanie danych. Psychiatria i Psychoterapia 2010; tom 6, nr 2, 3–12.
 
13.
Perek M, Kózka M, Twarduś K. Trudne sytuacje w pracy pielęgniarek pediatrycznych i sposoby radzenia sobie z nimi. Problemy pielęgniarstwa 2007; 15 (4): 223–228.
 
14.
Nyklewicz W, Krajewska-Kułak E. Śmierć a emocje pielęgniarek – doniesienia wstępne. Problemy Pielęgniarstwa 2008; 16 (3): 248–254.
 
15.
Dębska G, Cepuch G. Wypalenie zawodowe u pielęgniarek pracujących w zakładach podstawowej opieki zdrowotnej. Problemy pielęgniarstwa 2008; 16 (3): 273–279.
 
16.
Szczyrba-Maroń B. Strategie radzenia sobie ze stresem w grupie studentów pielęgniarstwa z uwzględnieniem korzystania ze środków psychoaktywnych. Problemy pielęgniarstwa 2010; 18 (4): 455–460.
 
17.
Śniegocka M, Śniegocki M. Analiza sposobów odpowiedzi na stres zawodowy wśród pielęgniarek. Problemy Pielęgniarstwa 2014; 22 (4): 503–510.
 
18.
Marcysiak M, Dąbrowska O, Marcysiak M. Wypalenie zawodowe a radzenie sobie ze stresem pielęgniarek. Problemy Pielęgniarstwa 2014; 22 (3): 312–318.
 
19.
Nowakowska S. Stres i wypalenie zawodowe wśród pracowników szpitalnych oddziałów ratunkowych. Problemy pielęgniarstwa 2016; 24 (1): 19–24.
 
20.
Kotarba A, Borowiak E. Pielęgniarka w służbie więziennej a radzenie sobie ze stresem zawodowym. Problemy Pielęgniarstwa 2016; 24 (3–4): 188–192.
 
21.
Burba M, Gotlib J. Ocena występowania stresu w grupie pielęgniarek zatrudnionych w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym im. Profesora Witolda Orłowskiego w Warszawie. Pielęgniarstwo Polskie 2017; 1 (63): 54–61.
 
22.
Cybulska AM, Wieder-Huszla S, Jurczak A, Grochans E. Wpływ cech osobowości i stanu zdrowia psychicznego personelu pielęgniarskiego na wybór stylu radzenia sobie ze stresem w kontakcie z umierającym człowiekiem. Pielęgniarstwo Polskie 2017; 3(65): 427–436.
 
23.
Waszczak E, Kupcewicz E. Analiza strategii radzenia sobie ze stresem w grupie pielęgniarek anestezjologicznych. Przedsiębiorczość i Zarządzanie 2014; XV (12): 313–326.
 
24.
Zwoźniak E, Kupcewicz E. Poczucie satysfakcji z życia a strategie radzenia sobie ze stresem w pracy pielęgniarek zatrudnionych w oddziałach psychiatrycznych. Przedsiębiorczość i Zarządzanie 2014; XV (12): 281–295.
 
25.
Żuralska R, Mziray M, Postrożny D, Domagała P. Poczucie własnej skuteczności a style radzenia sobie z sytuacją trudną u pielęgniarek pracujących z chorym umierającym. Przedsiębiorczość i Zarządzanie 2014; XV (12): 131–141.
 
26.
Wilczek-Rużyczka E, Zaczyk I. Wypalenie zawodowe polskich pielęgniarek – metaanaliza badań. Hygieia Public Health 2015, 50 (1): 9–13.
 
27.
Ślusarska B, Zarzycka D, Sadurska A. Zastosowanie meta analizy w pielęgniarstwie na przykładzie analizy pojęcia stan obecności w pielęgnowaniu. Pielęgniarstwo XXI wieku, 2008, 1(22): 66–72.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top