Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA PRZEGLĄDOWA
Środki ochrony roślin a zdrowie rolników – biomarkery oraz możliwości ich wykorzystania do ocen ekspozycji na pestycydy
1
Instytut Medycyny Wsi w Lublinie, Samodzielna Pracownia Biologii Molekularnej
2
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Katedra Zdrowia Publicznego
3
Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie, Centrum Radiobiologii i Dozymetrii Biologicznej
4
Instytut Medycyny Wsi w Lublinie, Zakład Toksykologii
Med Og Nauk Zdr. 2011;17(1):28-32
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Pestycydy to substancje syntetyczne lub naturalne stosowane do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych. Wśród obecnie stosowanych insektycydów najbardziej niebezpieczne, ze względu na ryzyko ostrych zatruć, są związki fosforoorganiczne. Jednak także długotrwała ekspozycja na toksyczne działanie pestycydów w najbliższym otoczeniu lub środowisku pracy niesie ze sobą ryzyko zdrowotne. Stopień narażenia środowiskowego i zawodowego na działanie insektycydów fosfoorganicznych może być monitorowany za pomocą biologicznych wskaźników oceniających ekspozycję, ryzyko zdrowotne czy osobniczą wrażliwość na toksyczne działanie tych pestycydów. Praca przedstawia najczęściej stosowane biomarkery wczesnych skutków biologicznych ekspozycji na pestycydy fosfoorganiczne, ze szczególnym naciskiem na genotoksyczne skutki powodowane narażeniem na te związki. Podsumowuje również możliwości i ograniczenia, jakie posiadają biomarkery wykorzystywane do oceny i identyfi kacji ekspozycji środowiskowej/zawodowej na działanie pestycydów.
Pestycydy to substancje syntetyczne lub naturalne stosowane do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych. Wśród obecnie stosowanych insektycydów najbardziej niebezpieczne, ze względu na ryzyko ostrych zatruć, są związki fosforoorganiczne. Jednak także długotrwała ekspozycja na toksyczne działanie pestycydów w najbliższym otoczeniu lub środowisku pracy niesie ze sobą ryzyko zdrowotne. Stopień narażenia środowiskowego i zawodowego na działanie insektycydów fosfoorganicznych może być monitorowany za pomocą biologicznych wskaźników oceniających ekspozycję, ryzyko zdrowotne czy osobniczą wrażliwość na toksyczne działanie tych pestycydów. Praca przedstawia najczęściej stosowane biomarkery wczesnych skutków biologicznych ekspozycji na pestycydy fosfoorganiczne, ze szczególnym naciskiem na genotoksyczne skutki powodowane narażeniem na te związki. Podsumowuje również możliwości i ograniczenia, jakie posiadają biomarkery wykorzystywane do oceny i identyfi kacji ekspozycji środowiskowej/zawodowej na działanie pestycydów.
Introduction:
Plant protection products are natural or synthetic substances applied for the control of hazardous or undesirable organisms. Organophosphorus compounds are among the most hazardous insecticides presently used, due to the risk of acute poisonings. Also, long-term exposure to the toxic effect of pesticides in the nearest surroundings or work environment brings about health risk. The degree of environmental and occupational exposure to the effect of organophosphorus pesticides may be monitored by means of biological markers evaluating exposure, health risk, or individual susceptibility to the toxic effect of these pesticides. The report presents biomarkers of early biological effect of exposure to organophosphorus pesticides, which are most often used, with particular consideration of genotoxic effect caused by exposure to these compounds. It also sums up the possibilities and limitations of biomarkers applied for the evaluation and identification of environmental/occupational exposure to pesticides
Plant protection products are natural or synthetic substances applied for the control of hazardous or undesirable organisms. Organophosphorus compounds are among the most hazardous insecticides presently used, due to the risk of acute poisonings. Also, long-term exposure to the toxic effect of pesticides in the nearest surroundings or work environment brings about health risk. The degree of environmental and occupational exposure to the effect of organophosphorus pesticides may be monitored by means of biological markers evaluating exposure, health risk, or individual susceptibility to the toxic effect of these pesticides. The report presents biomarkers of early biological effect of exposure to organophosphorus pesticides, which are most often used, with particular consideration of genotoxic effect caused by exposure to these compounds. It also sums up the possibilities and limitations of biomarkers applied for the evaluation and identification of environmental/occupational exposure to pesticides
REFERENCJE (19)
1.
Rocznik statystyczny rolnictwa 2009. GUS. Zakład Wydawnictw Statystycznych. Warszawa 2010.
2.
Łukaszewicz-Hussain A. Narażenie zawodowe i środowiskowe na insektycydy fosfoorganiczne. Wskaźniki narażenia i skutki zdrowotne – przegląd piśmiennictwa. Med Pr 2007;4:345-351.
3.
Przybylska A. Zatrucia chemicznymi środkami ochrony roślin w 2000roku. Prz Epid 2002;56:311-2.
4.
Mędraś M. Kliniczne aspekty zaburzeń Neuroendokrynologicznych. Pol Prz Neurol 2010;4:165-171.
5.
Hanke W, Sobala W, Buczyńska A. Stosowane w Polsce środki ochrony roślin a ryzyko zaburzeń reprodukcyjnych u osob pracujących w rolnictwie i w gospodarstwach ogrodniczych. Med Pr 2004;3:275-281.
6.
Restrepo M, Munoz N, Day NE. Prevalence of adverse reproductive outcomes in a population occupationally exposed to pesticides in Colombia. Scand J Work Env Hea 1990;16:232-238.
7.
Anwar WA. Biomarkers of human exposure to pesticides. Environ Health Persp 1997;4:801-6.
8.
Perrotta C, Staines A, Cocco P. Multiple myeloma and farming. A systematic review of 30 years of research. Where next? J Occup Med Toxicol 2008;17:3-27.
9.
Śpiewak R. Pesticides as a cause of occupational skin diseases in farmers. Ann Agric Environ Med 2001;8:1-5.
10.
Jakubowski M. Monitoring biologiczny narażenia na czynniki toksyczne. Med Pr 2004;1:13-18.
11.
Pieniążek D, Bukowska B, Duda W. Glifosat – nietoksyczny pestycyd? Med Pr 2003;6:579-583.
12.
Farahat FM, Ellison CA, Bonner MR. Biomarkers of Chlorpyrifos Exposure and Eff ect in Egyptian Cotton Field Workers. Environ Health Persp 2011.
13.
Lee DH, Jacobs DRJr. Serum gamma-glutamyltransferase: new insights about an old enzyme. J Epidemiol Commun H 2009;63:884-6.
14.
Coskun M, Coskun M, Cayir A. Frequencies of micronuclei (MNi), nucleoplasmic bridges (NPBs), and nuclear buds (NBUDs) in farmers exposed to pesticides in Canakkale, Turkey. Environ Int 2011;1:93-6.
15.
Martinez-Valenzuela C, Gomez-Arroyo S, Villalobos-Pietrini R. Genotoxic biomonitoring of agricultural workers exposed to pesticides in the north of Sinaloa State, Mexico. Environ Int 2009;8:1155-9.
16.
Bortoli GM, Azevedo MB, Silva LB. Cytogenetic biomonitoring of Brazilian workers exposed to pesticides. Micronucleus analysis in buccal epithelial cells of soybean growers. Mutat Res 2009;1-2:1-4.
17.
Bolognesi C. Genotoxicity of pesticides: a review of human biomonitoring studies. Mutat Res 2003;3:251-72.
18.
Dusinska M, Collins AR. Th e comet assay in human biomonitoring: gene–environment interactions. Mutagenesis 2008;3:191-205.
19.
Wong RH, Chang SY, Ho SW. Polymorphisms in metabolic GSTP1 and DNA-repair XRCC1 genes with an increased risk of DNA damage in pesticide-exposed fruit growers. Mutat Res 2008,654:168-75.
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
