PRACA ORYGINALNA
Sprawność funkcjonalna osób powyżej 70. Roku życia na wsi a zapotrzebowanie na opiekę
Więcej
Ukryj
1
Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedry Nauk Humanistycznych WPiNoZ UM w Lublinie
2
Zakład Onkologii WPiNoZ UM w Lublinie
3
Studenckie Koło Naukowe Katedry Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej WPiNoZ UM w Lublinie
4
Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego Katedry Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej WPiNoZ UM w Lublinie
Autor do korespondencji
Renata Bogusz
Samodzielna Pracownia Socjologii
Medycyny Katedry Nauk Humanistycznych WPiNoZ UM w Lublinie.
Med Og Nauk Zdr. 2013;19(4):517-522
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Postępujący wiek i towarzyszące mu choroby negatywnie wpływają na kondycję osób starszych. Pogarszająca
się sprawność jest powodem dyskomfortu fizycznego, osłabia kondycję psychiczną, a także jest barierą, która
uniemożliwia samodzielne wykonywanie podstawowych czynności, uzależnia od pomocy innych, przyczynia się do izolacji
społecznej, a w konsekwencji doprowadza do pogorszenia jakości życia.
Cel pracy:
Celem pracy było określenie poziomu sprawności funkcjonalnej i zapotrzebowania na opiekę wśród seniorów
powyżej 70 roku życia, mieszkających na wsi.
Materiał i metody:
Badania ankietowe przeprowadzono w 2012 roku, w grupie 100 osób powyżej 70 roku życia mieszkających
na wsiach w województwie lubelskim. W pracy zastosowano autorski kwestionariusz wywiadu oraz skalę Barthel.
Uzyskany materiał poddano analizie statystycznej.
Wyniki:
Wśród badanych zdecydowanie dominowały osoby o dużym stopniu sprawności funkcjonalnej (71,0%). W analizie
statystycznej stwierdzono związek pomiędzy sprawnością funkcjonalną a wiekiem (p=,00528) i stanem cywilnym (p=,03287)
ankietowanych. Co drugi wśród respondentów deklarował chęć uzyskania pomocy: opiekuńczo-pielęgnacyjnej (38,0%)
lub opiekuńczo-pielęgnacyjnej i finansowej (12,0%). Takie deklaracje były zależne od płci (p=,00685) i wieku (p=,00020)
badanych.
Wnioski:
Na podstawie realizacji badań stwierdzono, że w sytuacji starszych mieszkańców wsi, wraz z wiekiem i zmianą
stanu cywilnego (wdowieństwo) zmniejsza się sprawność funkcjonalna, a jednocześnie wzrasta zapotrzebowanie na pomoc
w zakresie opieki i pielęgnacji.
Introduction:
Progressing age and the accompanying diseases have a detrimental impact on the condition of the elderly. Deterioration
of one’s fitness causes physical discomfort and impairs mental well-being. It also constitutes a barrier which hinders one’s
ability to perform activities of daily living, makes the person dependent on the help of others, contributes to social isolation,
and consequently leads to deterioration in the quality of life.
Aim:
The aim of the article was to define the level of functional fitness and need for care among seniors aged above 70 living in
rural areas.
Material and Methods:
The survey was carried out in 2012 in a group of 100 people aged over 70 living in villages in the Lublin Region. In the study,
both a questionnaire designed by the author and the Barthel scale were applied. The obtained material was subjected to
statistical analysis.
Results:
The great majority of respondents were on a high functional level of fitness (71.0%). Statistical analysis revealed the
relationship between functional fitness and age (p=.00528), as well as the respondents’ marital status (p=.03287). Every
second respondent declared the wish to receive help: nursing care (38.0%) or nursing care together with financial support
(12.0%). Such declarations were dependent on gender (p=.00685) and age (p=.00020).
Conclusions:
Based on the presented studies, it was ascertained that the functional fitness of older rural inhabitants decreases together
with age and change in marital status (widowhood), which is accompanied by a simultaneous increase in the demand for
care and nursing
REFERENCJE (32)
1.
Szukalski P. Starzenie się ludności – wyzwanie XXI wieku W: Szukalski P (red.). To idzie starość – polityka społeczna a przygotowanie do starzenia się ludności Polski. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych; 2008: 7–29.
2.
Nowak L (red.) Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny; 2012.
3.
Mianowany M, Maniecka-Bryla I, Drygas W. Starzenie się populacji jako ważny problem zdrowotny i społeczno-ekonomiczny. Gerontologia Polska 2004; 12 (4): 172–175.
4.
Kulik TB, Janiszewska M, Pirog E, Pacian A, Stefanowicz A, Żołnierczuk- Kieliszek D, Pacian J. Sytuacja zdrowotna osób starszych w Polsce i innych krajach europejskich. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2011; 17 (2): 90–95.
5.
Błędowski P. Starzenie się jako problem społeczny. Perspektywy demograficznego starzenia się ludności Polski do roku 2035. W: M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne; 2012: 11–23.
6.
Zych A. Słownik gerontologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”; 2001.
7.
Błędowski P. Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych. Warszawa: SGH; 2002.
8.
Szatur-Jaworska B. Ludzie starzy i starość w polityce społecznej. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej UW; 2000.
9.
Chodorowski Z. Geriatria z podstawami gerontologii. Gdynia: Wydawnictwo GRAFICA; 2008.
10.
Wojszel ZB. Services and allowances for the elderly and their carers. W: Bień B (red.). Family caregiving for the elderly in Poland. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana; 2006: 126–154.
11.
Lamura G, Wojszel B, Mnich E, Krevers B, Mekce K, Mestheneos E. Experiences and preferences of family carers in the use of care and support services. W: The EUROFAMCARE Consortium (red.). Services for supporting family carers of older dependent people in Europe. The Trans-European survey report, Hamburg 2006; 144–182 (
http://www. uke.uni-hamburg.de/ /extern/eurofamcare/documents/deliverables/ teusure web_060906pdf). Murkowski M. Epidemia starości. Menedżer zdrowia 2011; 8: 50–55.
12.
Szatur-Jaworska B. Sytuacja rodzinna i więzi rodzinne ludzi starych i osób na przedpolu starości. W: Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne; 2012: 419–448.
13.
Kawczyńska-Butrym Z. Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość. Lublin: Wydawnictwo Makmed; 2008.
14.
Ziarko J, Wybarniec A. Starość jako dar i zadanie. Pielęgniarstwo XXI wieku 2008; 2–3: 28–32.
15.
Wizner B, Skalska A, Klich-Rączka A, Piotrowicz K, Grodzicki P. Ocena stanu funkcjonalnego u osób w starszym wieku. Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne; 2012: 81–94.
16.
Mossakowska M, Broczek K, Życzkowska J, Klich-Raczka K. Sprawność funkcjonalna polskich stulatków. W: Kowalwski J, Szukalski P (red.). Pomyślne starzenie się w świetle nauk o zachowaniu. Łódź: Zakład Demografii i Gerontologii UŁ; 2008: 164 174.
17.
Rutkowska E (red). Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Lublin: Wydawnictwo Czelej; 2002.
18.
Zdziebło K. Współczesne zjawiska demograficzne a problemy zdrowotne starzejącego się społeczeństwa. Studia Medyczne 2008; 9: 63–69.
19.
Wieczorkowska-Tobis K, Talarska D. Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2008.
20.
Tobiasz-Adamczyk B. Interakcje społeczne a jakość życia osób w wieku podeszłym. W: Piątkowski W (red.). Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 2004: 95–103.
21.
Mahoney FI, Barthel D. W: Functional evaluation: The Barthel Index. Md. State Med. J: 1965; 14: 61–65.
22.
Żakowska-Wachelko B. Zadania i perspektywy gerontologii. W: Frąckiewicz L (red.). Polska a Europa. Procesy demograficzne u progu XXI wieku. Katowice: Wyd. Śląsk; 2002; 27–43.
23.
Borowiak E, Kostka T. Oczekiwania na świadczenia opiekuńcze starszych mieszkańców obszaru miejskiego i wiejskiego oraz instytucji opiekuńczo – pielęgnacyjnych. Gerontologia Polska 2010; 18 (4): 207–214.
24.
Ślusarska B, Zarzycka D, Sadurska A. Wydolność samoobsługowa miernikiem stanu zdrowia pacjentów w wieku podeszłym. Nowinki Lekarskie 2008; 77 (3): 209–213.
25.
Bień B, Wojszel Z, Doroszkiewicz H. Poziom niesprawności osób w starszym wieku jako wskazanie do wspierania opiekunów rodzinnych Gerontol. Pol. 2008; 16: 25–34.
26.
Bień B., Doroszkiewicz H., Wojszel Z. Poziom niesprawności osób starszych a korzystanie z usług medycznych i pozamedycznych w badaniu EUROFAMCARE Gerontol. Pol. 2008; 16, 2: 101–110.
27.
Fidecki W, Wysokiński M, Wrońska I. Ocena wydolności samoobsługowej osób starszych w środowisku domowym. W: Kowalewski T, Szukalski P (red.). Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk o pracy i polityce społecznej. Łódź: Zakład Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ; 2008: 200–2008.
28.
Niedzielski A, Humeniuk E, Błaziak P, Fedoruk D. Stopień akceptacji choroby w wybranych chorobach przewlekłych. Wiadomości Lekarskie 2007: LX: 224–227.
29.
Biercewicz M, Kędziora-Kornatowska K, Ślusarz R, Cegła B, Faleńczyk K. Ocena wydolności czynnościowej osób w wieku podeszłym na tle uwarunkowań zdrowotnych i społecznych. Pielęgniarstwo XXI 2005; 1–2: 39–45.
30.
Kuźmicz I, Brzostek T, Górkiewicz M. Wybrane metody oceny sprawności psychofizycznej pacjentów z zaburzeniami funkcji poznawczych objętych stacjonarną opieką długoterminową w Polsce. Pielęgniarstwo XXI wieku 2005; 3(12): 105–110.
31.
Bońkowski K, Klich-Rączka A. Ciężka niepełnosprawność czynnościowa osób starszych wyzwaniem dla opieki długoterminowej. Gerontologia Polska 2007; 15: 97–103.
32.
Szweda-Lewandowska Z. Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce w perspektywie 2035 roku. Acta Universiatatis Lodziensis, Folia Oeconomica 2009; 231: 247–250.