PRACA ORYGINALNA
Samoopieka w działaniach podejmowanych przez pacjentów z POChP na rzecz zdrowia
Więcej
Ukryj
1
Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie
2
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Autor do korespondencji
Małgorzata Kochman
Specjalistyczny Zespół Gruźlicy
i Chorób Płuc w Rzeszowie, ul. Rycerska 2, 35-241 Rzeszów, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(2):109-119
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest chorobą postępującą. Objawy, które wstępują w początkowym
jej okresie, często są lekceważone, a dopiero towarzysząca jej duszność wysiłkowa, występująca już w zaawansowanym
stadium choroby, zmusza chorego do poszukiwania fachowej pomocy.
Celem pracy jest określenie zależności działań samoopiekuńczych (samoopieka), podejmowanych przez pacjentów z POChP
w domu i w szpitalu, oraz czynników warunkujących ten stan.
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono w 2008 roku w jednym ze szpitali w województwie podkarpackim. Miały one
charakter dobrowolny i wzięło w nich udział 110 pacjentów z POChP. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Za
narzędzie posłużył samodzielnie opracowany, niestandaryzowany kwestionariusz ankiety. Przy jego tworzeniu wykorzystano
dotychczasowy stan wiedzy oraz własne, wieloletnie doświadczenia z pracy z tą kategorią chorych.
Wyniki:
W wyniku przeprowadzonej analizy statystycznej stwierdzono istotne różnice w poziomie samoopieki sprawowanej
w domu (68,80pkt) i podczas pobytu w szpitalu (71,45pkt), (Z=12,86;p<0,01). Stwierdzono wysoce istotne różnice w ilości
problemów, z jakimi muszą radzić sobie ankietowani w domu w porównaniu z tymi w szpitalu. Stwierdzono, że osoby, które
korzystały z informacji na temat, jak żyć z chorobą, udzielanych im przez lekarza oraz pielęgniarkę, miały istotnie lepszy
poziom samoopieki (72,64 pkt) w porównaniu do tych chorych, którzy czerpali informacje na ten temat z „innych źródeł”
(66,93 pkt), różnica ta była istotna statystycznie (p=0,02).
Wnioski:
1. Silna motywacja chorych na POChP wywiera istotny wpływ na ich poziom samoopieki. 2. Pobyt w szpitalu
i uzyskiwanie informacji na temat choroby od personelu medycznego (lekarze, pielęgniarki) ma istotny wpływ na poziom
samoopieki chorych na POChP. 3. W badanej grupie chorych nie wykazano istotnego wpływu czynników socjo-medycznych
na poziom samoopieki.i.
Introduction:
Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is a progressive disease. The symptoms which occur at its
onset are often ignored by patients, and what makes a patient seek professional medical help is exertional dyspnea which
occurs in the advanced stage of the disease.
Objective. The aim of the study is defining the relationship between self-care activities undertaken by patients with COPD
at home and in hospital and factors responsible for this condition.
Material and Methods:
The study was carried out in 2008 in one of the hospitals in the Rzeszów Region. It was voluntary
and covered 110 patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Diagnostic survey was used in the form of a nonstandardized
questionnaire designed by the author, based on the present state of knowledge and own many-years
experiences in work with this category of patients.
Results:
As a result of the conducted statistical analysis, several crucial differences were found between self-care at
home(68.80 scores) and in hospital (71.45 scores) (Z=12.86; p<0.01). Statistically significant differences were observed in the
amount of problems the respondents had to cope with at home, compared to those in hospital. It was noted that patients
who used information concerning how to live with the disease provided by the physicians or nurses had had a significantly
level of the self care (72.64 scores), compared to those who obtained information from other sources (66.93 scores), the
difference being statistically significant (p=0.02).
Conclusions:
1) Strong motivation of patients with COPD exerts a significance effect on their level of self-care. 2) Hospitalisation
and obtaining information concerning their illness from medical staff (doctors, nurses) has a significant effect on the level
of self-care in COPD patients. 3) In the examined group of patients, the effect of socio-medical factors on the level of selfcare
was insignificant.
REFERENCJE (9)
1.
Niżankowska-Mogilnicka E, Zieliński J, Małolepszy J, Pirożyński M, Roszkowski K. Światowa strategia rozpoznawania, leczenia i prewencji przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Medycyna Praktyczna 2001,5 (123), 7.
2.
Gorajek-Jożwik J. Samoopieka [W]: Widomska-CzekajskaT.,Gorajek- -Jożwik J.(red.). Encyklopedia dla pielęgniarek i położnych. Wyd Lek.PZWL, Warszawa 2010, 3, 843.
3.
Kochman M. Założenia teoretyczne D. Orem a praktyczna możliwości sprawowania samoopieki (na przykładzie pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc). Akademia Medyczna.Lublin 2008. Maszynopis pracy magisterskiej.
4.
Trojanowska A, Emeryk A. Rola edukacji zdrowotnej w podnoszeniu jakości życia dzieci chorych na astmę oskrzelową. Pielęgniarstwo XXI Wieku, 1(9)2005.
5.
Wrońska I, Kurowska K. Przewlekła choroba a zmiana zachowań zdrowotnych. Pielęgniarstwo XXI Wieku, 1(9)2005.
6.
Adamczyk K. Samoopieka w wybranych modelach opieki w eksperymencie pielęgniarskim, Rozprawa habilitacyjna. Akademia Medyczna Lublin 2000.
7.
Bruśk I. Jakość życia pacjentow z chorobą przewlekłą. Zdrowie Publiczne. 1999, CIX, 11.
8.
Totoń J. Naukowe przesłanki samoopieki przewlekle chorych: edukacja medyczna jako nowa forma opieki-w świetle własnych obserwacji. Polski Tygodnik Lekarski, 1996.T.LI Nr1–5.
9.
Rykis W, Wojnowska-Dawiskiba H. Przygotowanie chorego z cukrzycą do samoopieki według modelu Doroty Orem w opinii pacjentow. Polska Medycyna Rodzinna 2004, 6, 1: 174–176.