PRACA ORYGINALNA
Rola placówek podstawowej opieki zdrowotnej w realizacji profilaktyki nowotworów w opinii lekarzy rodzinnych
Więcej
Ukryj
1
Katedra Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Autor do korespondencji
Agata Stefanowicz
Katedra Zdrowia Publicznego,
UM w Lublinie, ul. Chodźki 1, 20-093 Lublin
Med Og Nauk Zdr. 2013;19(2):168-172
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Aby odwrócić niekorzystne tendencje dotyczące epidemiologii nowotworów złośliwych w Polsce, wdrażane
są liczne działania profilaktyczne. Efektywna profilaktyka onkologiczna wymaga działań wielosektorowych, niemniej jednak
bardzo istotną rolę w tym zakresie ma do odegrania Podstawowa Opieka Zdrowotna. Rolą lekarzy pierwszego kontaktu
jest podejmowanie działań zarówno z zakresu profilaktyki pierwotnej, jak i wtórnej.
Cel pracy:
Celem pracy było poznanie opinii lekarzy pierwszego kontaktu na temat roli placówek POZ, jaką mogą i powinny
odegrać w profilaktyce chorób nowotworowych w Polsce. Zainteresowano się także, czy opinie lekarzy POZ na ten temat
zależą od posiadanej specjalizacji.
Materiał i metody:
Badanie metodą sondażu diagnostycznego przy użyciu kwestionariusza ankiety przeprowadzono
w 70 placówkach Podstawowej Opieki Zdrowotnej na obszarze województwa lubelskiego. Grupę badaną stanowiło 176 lekarzy
pierwszego kontaktu, w większości ze specjalizacją z medycy
Wyniki i wnioski:
80% badanych lekarzy przyznało, że spośród różnych sektorów opieki zdrowotnej, największą rolę w realizacji
profilaktyki onkologicznej powinna odgrywać właśnie podstawowa opieka zdrowotna. Znaczny odsetek badanych
dostrzega konieczność współpracy w tym zakresie z pielęgniarką środowiskową, lekarzami specjalistami i położną środowiskową.
Ankietowani lekarze sygnalizują potrzebę większego udziału POZ w profilaktyce pierwotnej (promocji zdrowia
i edukacji zdrowotnej) aniżeli w profilaktyce wtórnej ukierunkowanej na wczesną wykrywalność nowotworów. Biorąc pod
uwagę specyfikę i warunki pracy w POZ, badani w większości uznali za skuteczniejsze badania wykrywacze, prowadzone
podczas rutynowej pracy lekarza, niż aktywne zorganizowane programy badań przesiewowych.
Introduction:
In order to reverse negative tendencies concerning the epidemiology of malignant tumours in Poland,
a number of preventive measures are being taken. Effective cancer prevention requires actions in many sectors. Nevertheless,
the Primary Health Service has an important part to play in this respect. The role of general practitioners is to take actions
covering both primary and secondary prevention.
Aim of the paper:
The aim of the paper was to examine the opinions of general practitioners about the role that Primary
Health Care Units ought to play in cancer prevention in Poland. Another issue under survey was whether the opinions of
Primary Health Care GPs depend on their specialization.
Material and Methods:
The diagnostic survey was carried out in 70 Primary Health Care Units in the Lublin Region by means
of a survey questionnaire. The group under survey comprised 176 GPs, in most cases specializing in family medicine.
Results and conclusions:
Of the GPs under survey, 80% claimed that Primary Health Care should play a paramount role
in cancer prevention. A significant percentage of the respondents recognized the necessity to cooperate with community
health nurses, specialized doctors and midwives in this respect. GPs indicated the demand for more extensive participation of
the Primary Health Care Units in primary prevention (health promotion and education), rather than in secondary prevention
aimed at early cancer detection. Taking into account the working conditions in Basic Health Care Units, the majority of
respondents found routine detection tests more effective than actively organized screening test programmes
REFERENCJE (11)
1.
Leowski J. Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne. Ochrona zdrowia w gospodarce rynkowej. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu; 2004.
2.
Latkowski B, Lukas W, red. Medycyna rodzinna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2005.
3.
Wronkowski Z, Zwierko M. Miejsce i znaczenie promocji zdrowia w zwalczaniu nowotworów złośliwych. W: Karski J, red. Promocja zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Ignis; 1999: 108–119.
4.
Latalski M, Braun R, Kuszewski K, red. Lekarz ogólny – zadania i organizacja pracy. Lublin: PTMOiŚ; 1992.
5.
Lukas W, red. Wprowadzenie do nauczania praktycznych umiejętności w medycynie rodzinnej. Krakow: Zdrowie i Zarządzanie; 2002.
6.
Wronkowski Z, Biliński P, Komorowska K. Wyniki ankiety: ”Wiedza lekarzy dotycząca zwalczania nowotworow złośliwych”. Zwalcz Nowot. 2002; 1(3): 132–137.
7.
Wronkowski Z, Chmielarczyk W, Zwierko M. Profilaktyka wtórna chorób nowotworówych. Pielęgniarstwo 2000; 1(48): 24–34.
8.
Konopacka M, Rzeszowska-Wolny J. „Bystander effect” – uszkodzenia genetyczne indukowane poza polem napromieniania. Nowotwory J Oncology. 2002; 52: 139–144.
9.
Holland W. Prewencja w podstawowej opiece zdrowotnej. Przewodnik dla lekarzy rodzinnych i studentow. Łodź: Wydawnictwo Akademii Medycznej w Łodzi; 1995.
10.
Marcinkowski J, Stachowska M. Styl życia podopiecznych lekarzy rodzinnych a możliwość optymalizacji działań profilaktycznych. Zdr Pub. 2006; 116(1): 180–182.
11.
Kulczycka K, Stychno E, Wojcik M. The promotion of healthy life style in institutions of basic medical care in the patients’ opinion. Annales UMCS Sectio D. 2003; 58(13): 201-206.