Wstęp:
Palenie tytoniu stanowi główny, pojedynczy, usuwalny czynnik zagrożenia chorobami układu krążenia, nowotworami złośliwymi i chorobami układu oddechowego. Przewiduje się, że bez zintegrowanych działań antytytoniowych w XXI wieku na świecie z powodu palenia tytoniu umrze około 1 mld osób. W Polsce każdego roku choroby odtytoniowe powodują śmierć blisko 70 tys. osób i skracają przeciętne trwanie życia. Do działań na rzecz zmniejszenia częstości palenia tytoniu przez Polaków od lat zachęca się zarówno lekarzy wszystkich specjalności, jak i pielęgniarki. W profilaktyce antytytoniowej mogą one odgrywać kluczową rolę. Celem pracy jest omówienie sytuacji w codziennej pracy pielęgniarki, które można wykorzystać zarówno do zapobiegania rozpoczęciu palenia, jak i do nakłaniania palących pacjentów do zaprzestania palenia. Częsty kontakt z pacjentami, dobra komunikacja, zaufanie i autorytet pielęgniarki sprawiają, że może ona wnieść znaczący wkład w ograniczenie palenia tytoniu. Praca omawia, jak w praktyce pielęgniarskiej, niezależnie od miejsca zatrudnienia (zakład opieki zdrowotnej, zakład pracy, szkoła, dom pacjenta), można podejmować działania antynikotynowe dostosowane do indywidualnej sytuacji pacjenta, wykorzystując jego stan zdrowia jako główną motywację do zaprzestania palenia. Wnioski: 1. Pielęgniarka powinna odgrywać znaczącą rolę w działaniach antytytoniowych obejmujących: edukację pacjenta, ocenę stopnia gotowości do zaprzestania palenia, budowę motywacji zdrowotnej oraz pomoc lekarzowi w stosowaniu Minimalnej Interwencji Antynikotynowej. Oprócz edukacji pacjentów, może być ona inicjatorem i organizatorem kampanii antytytoniowych, programów terapii oraz wpływać na kadrę kierowniczą, aby ta zapewniała środowisko wolne od dymu tytoniowego. 2. Podstawowa opieka zdrowotna stwarza pielęgniarce bardzo wiele okazji do przedstawienia pacjentowi negatywnych skutków palenia i pokazania korzyści z jego zaprzestania.