Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Profil osobowości, style radzenia sobie ze stresem a wypalenie zawodowe wśród szkolących się opiekunów medycznych
1
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(3):270-275
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Wypalenie zawodowe, ze względu na rozpowszechnienie oraz znaczące skutki, jest często badanym zjawiskiem, występującym zwłaszcza u osób, których praca wymaga empatycznego kontaktu z innymi ludźmi i zaangażowania w ich sprawy, a do takich zawodów należy min. zawód opiekuna medycznego. Składowymi wypalenia są wyczerpanie emocjonalne, depersonalizacja, obniżone poczucie dokonań osobistych. Skutki wypalenia to obniżona jakość i satysfakcja z pracy, problemy w życiu osobistym, zmęczenie, obniżony nastrój, lęk, obniżona odporność i problemy somatyczne. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych w grupie opiekunek medycznych badań, których celem było ustalenie związku wypalenia zawodowego ze sposobami radzenia sobie ze stresem oraz profilem osobowości.
Materiał i metody:
Grupę badaną stanowiło czterdzieści jeden słuchaczek szkoły dla opiekunów medycznych, aktualnie pracujących w zawodzie opiekuna. W badaniu zastosowano ankietę socjodemograficzną, Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Kwestionariusz CISS Endler i Parker oraz Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Maslach.
Wyniki:
W skali wypalenia badana grupa uzyskała wyniki niższe niż przeciętne – oznacza to niższy poziom wypalenia w porównaniu do grupy normalizacyjnej. Stwierdzono związek pomiędzy stylami radzenia sobie ze stresem a wymiarami wypalenia (korelacja ujemna pomiędzy wyczerpaniem emocjonalnym a poszukiwaniem kontaktów towarzyskich; korelacja ujemna pomiędzy obniżonym poczuciem dokonań osobistych a zadaniowym i unikowym stylem radzenia sobie ze stresem oraz poszukiwaniem kontaktów towarzyskich). Występował też związek pomiędzy wymiarami wypalenia a cechami osobowości – obniżonym poczuciem dokonań osobistych i wyczerpaniem emocjonalnym a ekstrawersją; wyczerpaniem emocjonalnym i depersonalizacją a ugodowością, a także wszystkimi wymiarami wypalenia zawodowego a sumiennością. We wszystkich przypadkach korelacje były ujemne.
Wnioski:
Wiedza o osobowościowych korelatach wypalenia zawodowego może pozwolić na lepsze ukierunkowanie działań profilaktycznych i wpłynąć na ich formę oraz poprawić funkcjonowanie w zawodzie.
Wypalenie zawodowe, ze względu na rozpowszechnienie oraz znaczące skutki, jest często badanym zjawiskiem, występującym zwłaszcza u osób, których praca wymaga empatycznego kontaktu z innymi ludźmi i zaangażowania w ich sprawy, a do takich zawodów należy min. zawód opiekuna medycznego. Składowymi wypalenia są wyczerpanie emocjonalne, depersonalizacja, obniżone poczucie dokonań osobistych. Skutki wypalenia to obniżona jakość i satysfakcja z pracy, problemy w życiu osobistym, zmęczenie, obniżony nastrój, lęk, obniżona odporność i problemy somatyczne. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych w grupie opiekunek medycznych badań, których celem było ustalenie związku wypalenia zawodowego ze sposobami radzenia sobie ze stresem oraz profilem osobowości.
Materiał i metody:
Grupę badaną stanowiło czterdzieści jeden słuchaczek szkoły dla opiekunów medycznych, aktualnie pracujących w zawodzie opiekuna. W badaniu zastosowano ankietę socjodemograficzną, Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Kwestionariusz CISS Endler i Parker oraz Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Maslach.
Wyniki:
W skali wypalenia badana grupa uzyskała wyniki niższe niż przeciętne – oznacza to niższy poziom wypalenia w porównaniu do grupy normalizacyjnej. Stwierdzono związek pomiędzy stylami radzenia sobie ze stresem a wymiarami wypalenia (korelacja ujemna pomiędzy wyczerpaniem emocjonalnym a poszukiwaniem kontaktów towarzyskich; korelacja ujemna pomiędzy obniżonym poczuciem dokonań osobistych a zadaniowym i unikowym stylem radzenia sobie ze stresem oraz poszukiwaniem kontaktów towarzyskich). Występował też związek pomiędzy wymiarami wypalenia a cechami osobowości – obniżonym poczuciem dokonań osobistych i wyczerpaniem emocjonalnym a ekstrawersją; wyczerpaniem emocjonalnym i depersonalizacją a ugodowością, a także wszystkimi wymiarami wypalenia zawodowego a sumiennością. We wszystkich przypadkach korelacje były ujemne.
Wnioski:
Wiedza o osobowościowych korelatach wypalenia zawodowego może pozwolić na lepsze ukierunkowanie działań profilaktycznych i wpłynąć na ich formę oraz poprawić funkcjonowanie w zawodzie.
Introduction:
Occupational burnout, is a frequently studied phenomenon due to its prevalence and effects, which occurs especially among people whose job requires empathic contact with others and engagement in their affairs. Medical assistant is just such a profession. Three dimensions of the syndrome are exhaustion, depersonalization and inefficacy. The results of burnout are lowered quality of work and job satisfaction, problems in private life, fatigue, anxiety, decreased immunity and various somatic problems. In the article, a group of medical assistants was examined to assess the scale of burnout and identify its relationship with personality traits and stress coping styles.
Material and Methods:
Forty-one women, medical assistants trained in a school for medical assistants, were subjected to four surveys: a sociodemographic survey, NEO-FFI Personality Inventory, CISS Questionnaire and Maslach Burnout Inventory.
Results:
The results achieved by the studied group according to the Maslach Burnout Inventory were lower than average, compared to Polish research standards. A relationship was observed between some coping styles and burnout dimensions – between exhaustion and social diversion, as well as between inefficacy and task-oriented style of coping, avoidanceoriented style of coping, social diversion. Another relationship was found between personality traits and burnout dimensions – emotional exhaustion, inefficacy and extraversion, as well as between exhaustion, depersonalization and agreeableness; also all three burnout dimensions were associated with conscientiousness.
Conclusions:
Knowledge of the correlation between personality and burnout may allow better targeting of prevention activities and improve occupational functioning
Occupational burnout, is a frequently studied phenomenon due to its prevalence and effects, which occurs especially among people whose job requires empathic contact with others and engagement in their affairs. Medical assistant is just such a profession. Three dimensions of the syndrome are exhaustion, depersonalization and inefficacy. The results of burnout are lowered quality of work and job satisfaction, problems in private life, fatigue, anxiety, decreased immunity and various somatic problems. In the article, a group of medical assistants was examined to assess the scale of burnout and identify its relationship with personality traits and stress coping styles.
Material and Methods:
Forty-one women, medical assistants trained in a school for medical assistants, were subjected to four surveys: a sociodemographic survey, NEO-FFI Personality Inventory, CISS Questionnaire and Maslach Burnout Inventory.
Results:
The results achieved by the studied group according to the Maslach Burnout Inventory were lower than average, compared to Polish research standards. A relationship was observed between some coping styles and burnout dimensions – between exhaustion and social diversion, as well as between inefficacy and task-oriented style of coping, avoidanceoriented style of coping, social diversion. Another relationship was found between personality traits and burnout dimensions – emotional exhaustion, inefficacy and extraversion, as well as between exhaustion, depersonalization and agreeableness; also all three burnout dimensions were associated with conscientiousness.
Conclusions:
Knowledge of the correlation between personality and burnout may allow better targeting of prevention activities and improve occupational functioning
REFERENCJE (28)
1.
ht tp: //mz .gov.pl /wwwf i les /ma _s t ruktura /doc s /z a l_ k _ opiekun_03082007p.pdf (dostęp: 2013.09.12).
2.
Poncet MC, Toullic P, Papazian L, Kentish-Barnes N, Timsit JF, Pochard F, Chevret S, Schlemmer B, Azoulay E. Burnout Syndrome in Critical Care Nursing Staff. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 2007; 175(7): 698–704.
3.
Malliarou MM, Moustaka EC, Konstantinidis TC. Burnout of nursing personnel in a regional university hospital. HSJ – Health Science Journal 2008; 2(3): 140–152.
4.
Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job burnout. Annu Rev Psychol. 2001; 52: 397–422.
5.
Barański J, Pfanhauser M. Wybrane etyczne aspekty wypalenia za¬wodowego. W: Steciwko A, Mastalerz-Migas A. Stres oraz wypalenie zawodowe. Wrocław: Elsevier Urban & Partner; 2012: 33–43.
6.
Fiłończyk-Wieczorkowska H, Żukrowska M. Stres a wypalenie zawodowe. W: Steciwko A, Mastalerz-Migas A. Stres oraz wypalenie zawodowe. Wrocław: Elsevier Urban & Partner; 2012: 44–46.
7.
Cieślak R, Łuszczyńska A. Związek twardości z dobrostanem i stresem w pracy. Psychologia Jakości Życia 2002; 1: 79 -105.
8.
Zawadzki B, Strealu J, Szczepaniak P, Śliwińska M. Inwentarz Osobowości NEO-FFI Costy i McCrae. Warszawa: Podręcznik do polskiej adaptacji. Pracownia Testów Psychologicznych PTP; 1998.
9.
Shneider TR. The role of neuroticism on psychological and physio¬logical stress responces. Journal of Experimental Social Psychology 2004; 40: 795–804.
10.
Wiebe DJ, Fortenberry K. Personality and illness behavior. W: Vollrath M. Handbook of Personality and Health. Wiley, Chichester 2006: 157–173.
12.
Kostowski W. Współczesne kierunki badań nad patomechanizmem stresu i depresji i ich znaczenie w kształtowaniu poglądów na działanie leków przeciwdepresyjnych. Psychiatria 2004; 1(2): 63–71.
13.
O’Leary A, Olff M. Stress, depression and immunity: the role of defense and coping styles. Psychiatry Research 1999; 85: 7–15.
14.
Sapilak BJ. Wypalenie zawodowe personelu medycznego W: Steciwko A, Mastalerz-Migas A. Stres oraz wypalenie zawodowe. Wrocław: Elsevier Urban & Partner; 2012: 47–59.
15.
Sapolsky RM. Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2010.
16.
Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P., Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2005.
17.
Pasikowski T. Polska adaptacja kwestionariusza Maslach Burnout lnventory. W: Sęk H. Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: PWN; 2006: 135–149.
18.
Sorgaard KW, Ryan P, Dawson I. Qualified and Unqualified (N-R C) mental health nursing staff – minor differences in sources of stress and burnout. A European multi-centre study, BMC Health Services Research 2010; 10: 163.
19.
Antczewska M, Świtaj P, Roszczyńska J. Wypalenie zawodowe. Postępy Psychiatrii i Neurologii 2005; 14(2): 67–77.
20.
Poprawa R. Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: Dolińska-Zygmunt G (red.). Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 2001: 103–141.
21.
Heszen-Niejodek I. Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje. W: Heszen-Niejodek I, Ratajczak Z (red.). Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uni¬wersytetu Śląskiego; 2000: 12–43.
22.
Hare J, Pratt CC, Andrews D. Predictors of burnout in professional and paraprofessional nurses working in hospitals and nursing homes. International Journal of Nursing Studies 1988; 25(2): 105–115.
23.
Leiter M. Coping patterns as predictors of burnout: the function of control and escapist coping patterns. Journal of Organizational Behaviour 1991; 12: 123–144.
24.
Lazarus RS, Folkman S. Coping and adaptation. W: Gentry WD. Hand¬book of behavioral medicine. Nowy Jork: Guildord; 1984: 282–325.
26.
Strelau J. Osobowość jako zespół cech. W: Strelau J. Psychologia. Pod¬ręcznik akademicki. Tom 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 2003.
27.
Poraj G. Osobowość jako predyktor zawodowego wypalania się nauczy¬cieli. Medycyna Pracy 2009; 60(4): 273–282.
28.
Ghorpade J, Lackritz J, Singh G. Burnout and Personality. Journal of Career Assessment 2007;15(2): 240–256.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
