PRACA ORYGINALNA
Preferencje żywieniowe pacjentów z jadłowstrętem psychicznym i chorych z nowotworem złośliwym a zalecenia względem leczenia dietetycznego osób niedożywionych
Więcej
Ukryj
1
Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Polska
2
Katedra i Zakład Fizjologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Polska
Autor do korespondencji
Agata Dutkiewicz
Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Szpitalna 27/33, 60-572, Poznań, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2021;27(2):175-181
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Niedożywienie jest ważnym problemem klinicznym, dotyczącym w szczególności pacjentów zmagających się z chorobami wyniszczającymi, uwarunkowanymi somatycznie (choroby nowotworowe) lub psychicznie (jadłowstręt psychiczny). Celem pracy było scharakteryzowanie preferencji w zakresie rodzaju interwencji żywieniowych, mających poprawić stan odżywienia w grupie pacjentów niedożywionych z jadłowstrętem psychicznym (anorexia nervosa, AN) lub chorobą onkologiczną (nowotworem złośliwym, ON) oraz określenie stopnia zgodności tych preferencji z aktualnymi schematami postępowania.
Materiał i metody:
W badaniu udział wzięło 119 pacjentów klinicznych niedożywionych, w tym 43,69% (n = 52) z AN i 56,31% (n = 67) z ON. Użyto w nim autorskiego kwestionariusza do pomiaru postaw żywieniowych.
Wyniki:
Spośród listy cech diety, którą osoby badane chciałyby zastosować do leczenia niedożywienia, jedynie 32,69% (n = 17) z AN i 38,51% (n = 26) pacjentów z ON wskazało cechy w pełni zgodne z aktualnymi zaleceniami. Chorzy z AN ponad sześć razy częściej w porównaniu z grupą z ON wybierali diety o cechach niezgodnych z rekomendacjami (p < 0,0001), w tym dietę niskokaloryczną, niskotłuszczową i wegetariańską.
Wnioski:
Badanie ujawniło nieprawidłowe oczekiwania wobec oddziaływań dietoterapeutycznych pacjentów niedożywionych. Konieczne jest korygowanie błędnych przekonań wobec odżywiania w tej grupie pacjentów oraz poszerzanie ich wiedzy żywieniowej, a jednocześnie zwiększenie dostępności usług dietetycznych.
Objectives:
Malnutrition is an important clinical problem, particularly among patients struggling with emaciating diseases, determined somatically (such as cancer disease) or mentally (such as eating disorder anorexia nervosa). The aim of the study is the analysis of anorexic (AN) and oncological patients’ (with the malignant tumour) (ON) preferences in terms of patterns of a diet aimed at malnutrition treatment and assessment of the degree of compliance with current dietary recommendations for malnutrition treatment.
Material and methods:
The survey included 119 malnourished patients; 43.69% (n=52) of patients suffered from AN and 56.31% (n=67) were patients from group O. An original questionnaire for the measurement of eating habits was used for the study.
Results:
Among the listed dietary patterns, only 38.51% (n=26) of ON patients and 32.69% (n=17) of AN patients indicated the diet features that are consistent with the recommendations. Compared to ON patients, patients with AN over six times more frequently chose the incorrect features of the diet (p<0.0001), including low-calorie, low-fat and vegetarian diet.
Conclusions:
The study revealed incorrect expectations about dietary treatment. The results indicate the necessity for correction misconceptions towards nutrition in malnourished patients and to increase their nutritional knowledge, thereby increasing the availability of dietetic services for this group of patients.
Dudkiewicz A, Grzelak T. Preferencje żywieniowe pacjentów z jadłowstrętem psychicznym i chorych z nowotworem złośliwym a zalecenia względem leczenia dietetycznego u osób niedożywionych. Med Og Nauk Zdr. 2021; 27(2): 175–181. doi: 10.26444/monz/136120
REFERENCJE (42)
1.
Namyslak M, Kanikowska A, Grzymislawski M. Analiza czynników ryzyka niedożywienia szpitalnego. Żyw Człow Metab. 2014; 41(1): 5–15.
2.
Gromny I, Poniewierka E. Niedożywienie. In: Poniewierka E, editor. Dietetyka oparta na dowodach. Wrocław: Wydawnictwo MedPharm Polska; 2016. p. 35–56.
3.
Biernat J, Wyka J. Stan odżywienia w aspekcie stanu zdrowia. Now Lek. 2011; 80(3): 209–212.
4.
Reinhardt K, Fanzo J. Addressing chronic malnutrition through multi-sectoral, sustainable approaches: a review of the causes and consequences. Front Nutr. 2014; 13(1): 1–11.
https://doi.org/10.3389/fnut.2....
5.
Tokajuk A, Car H, Wojtukiewicz MZ. Problem niedożywienia u chorych na nowotwory. Med Paliat Prakt. 2015; 9(1): 23–29.
7.
Kłęk S, Misiak M, Kapała A, et al. Żywienie w chorobie nowotworowej – zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w 2013 roku. Onkol Prakt Klin. 2013; 9(1): 1–9.
8.
Rogulska A. Postępowanie dietetyczne w niedożywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2011.
9.
Kawecki A, Krzakowski M. Nudności i wymioty związane z chemioterapią i radioterapią. Varia Medica 2018; 2(2): 159–167.
10.
Marx W, Teleni L, McCarthy AL, et al. Ginger (Zingiber officinale) and chemotherapy-induced nausea and vomiting: a systematic literature review, Nutrition Reviews 71(4): 245–254.
https://doi.org/10.1111/nure.1....
11.
Marx W, McCarthy AL, Ried K, et al. The Effect of a Standardized Ginger Extract on Chemotherapy-Induced Nausea-Related Quality of Life in Patients Undergoing Moderately or Highly Emetogenic Chemotherapy: A Double Blind, Randomized, Placebo Controlled Trial. Nutrients 2017, 9, 867.
https://doi.org/10.3390/nu9080....
12.
Nasiłkowska-Adamska B. Profilaktyka i leczenie zaburzeń przewodu pokarmowego towarzyszących chemioterapii i radioterapii. Gastroenterol Klin. 2012; 4(1): 17–31.
13.
Kalinka-Warzocha E, Warzocha K. Zasady profilaktyki nudności i wymiotów indukowanych chemioterapią i radioterapią u chorych leczonych z powodu nowotworów układów krwiotwórczego i chłonnego. Hematol. 2014; 5(4): 332–339.
14.
Ciborowska H. Żywienie w wychudzeniu. In: Ciborowska H, Rudnicka A, editors, Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2012. p. 445–449.
15.
Jarosz M, Sajor I. Prewencja niedożywienia u chorych na nowotwory poprzez właściwe żywienie i aktywność fizyczną. Żyw Człow Metab. 2013; 40(4): 261–268.
16.
Gentile MG, Lessa C, Cattaneo M. Metabolic and nutritional needs to normalize Body Mass Index by doubling the admission body weight in severe anorexia nervosa. Clin Med Ins: Case Reports. 2013; 6: 51–56.
https://doi.org/10.4137/CCRep.....
18.
Szczygiel B, Ukleja A. Wytyczne ESPEN i Rady Europy dotyczące leczenia żywieniowego i żywienia w szpitalach. Żyw Człow Metab. 2013; 40(4): 290–297.
19.
Surwiłło A, Wawrzyniak A. Ocena świadomości żywieniowej osób z chorobą nowotworową. PHiE 2014; 95(1): 75–80.
21.
Schiavon CC, Vieira FG, Ceccatto V, et al. Nutrition education intervention for women with breast cancer: effect on nutritional factors and oxidative stress. J Nutr Edu Behav. 2015; 47(1): 2–9.
https://doi.org/10.1016/j.jneb....
22.
Czarnewicz-Kamińska A, Gronkowska-Singer A. Ocena poziomu wiedzy żywieniowej u osób z zaburzeniami odżywiania. Roczniki PZH. 2007; 58(1): 191–196.
24.
Schebendach J, Mayer LE, Devlin MJ, et al. Food choice and diet variety in weight-restored patients with anorexia nervosa. J Am Diet Assoc. 2011; 111: 732–736.
https://doi.org/10.1016/j.jada....
25.
Schebendach J, Mayer LE, Devlin MJ, et al. Dietary energy density and diet variety as risk factors for relapse in anorexia nervosa: A replication. Int J Eat Disord. 2012; 45(1): 79–84.
https://doi.org/10.1002/eat.20....
26.
Myszkowska-Ryciak J, Karwowska D. Analiza wybranych cech sposobu żywienia i stanu odżywienia w grupie dziewcząt z anoreksją psychiczną. Bromatol Chem Toksyk. 2008 41(3): 745–749.
27.
Harris M. Is there a role for long chain omega-3 (N-3) fatty acids in reversal of malnutrition inflammation syndrome among hemodialysis matients. Vitam Miner. 2015; 4(3): 1000e143.
http://dx.doi.org/10.4172/2376....
29.
Higgins J, Hagman J, Pan Z, et al. Increased physical activity not decreased energy intake is associated with inpatient medical treatment for anorexia nervosa in adolescent females. PloS One. 2013; 8(4): e61559
https://doi.org/10.1371/journa....
30.
Pilis W, Stec K, Zych M, et al. Health benefits and risk associated with adopting a vegetarian diet. Roczniki PZH. 2014; 65(1): 9–14.
31.
Nazarewicz R. The effect of vegetarian diet on selected biochemical and blood morphology parameters. Roczniki PZH. 2007; 58(1): 23–27.
32.
Kłęk S, Jankowski M, Kruszewski WJ, et al. Clinical nutrition in oncology: Polish recommendations. Oncol Clin Pract. 2015; 11(4): 172–188.
33.
Torre M, Rodriguez AR, Saura-Calixto F. Effects of dietary fiber and phytic acid on mineral availability. Crit Rev Food Sci Nutr. 1991; 30(1): 1–22.
https://doi.org/10.1080/104083....
34.
Gupta RK, Patel AK, Shah N, et al. Oxidative stress and antioxidants in disease and cancer: A Review. Asian Pac J Cancer Prev. 2014; 15(11): 4405–4409.
https://doi.org/10.7314/APJCP.....
35.
Lawenda BD, Kelly KM, Ladas EJ, et al. Should supplemental antioxidant administration be avoided during chemotherapy and radiation therapy? J Natl Cancer Inst. 2008; 100(11): 773–783.
https://doi.org/10.1093/jnci/d....
38.
Grabiec K, Burchert M, Milewska M, et al. Ogólnoustrojowe i miejscowe mechanizmy prowadzące do kacheksji w chorobach nowotworowych. Postepy Hig Med Dosw. 2013; 67: 1397–1409.
https://doi.org/10.5604/173226....
39.
Kapała A. Praktyczny przewodnik po ONS oral nutritional suport. Kraków: Wydawnictwo Scientifica; 2015.
40.
Zmarzły A. Doustna suplementacja pokarmowa. In: Poniewierka E, editor. Dietetyka oparta na dowodach, Wrocław: Wydawnictwo MedPharm Polska; 2016. p. 57–66.
41.
Correia MIT, Hegazi RA, Higashiguchi T, et al. Evidence-based recommendations for addressing malnutrition in health care: an updated strategy from the feedM.E. Global Study Group. JAMDA 2014; 15(8): 544–550.
https://doi.org/10.1016/j.jamd....
42.
Grzelak T, Dutkiewicz A, Paszynska E, et al. Neurobiochemical and psychological factors influencing the eating behaviors and attitudes in anorexia nervosa. J Physiol Biochem. 2017; 73(2): 297–305.
https://doi: 10.1007/s13105-016-0540-2.