Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA PRZEGLĄDOWA
Powikłania po stosowaniu miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych – czy da się ich uniknąć?
1
Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny, Wrocław, Polska
Autor do korespondencji
Beata Anna Jastrząb
Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, Polska
Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2020;26(2):97-101
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Miejscowe glikokortykosteroidy są obecnie powszechnie ordynowane nie tylko przez lekarzy dermatologów. Poprzez rozmaite mechanizmy wywierają efekty przeciwzapalne, immunosupresyjne czy antyproliferacyjne na komórki. Ich szerokie zastosowanie oraz łatwa dostępność często nie idą jednak w parze z właściwym dawkowaniem, co może wiązać się z wystąpieniem licznych miejscowych, a nawet ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Niniejszy artykuł stanowi zbiór podstawowych informacji koniecznych do prowadzenia racjonalnej farmakoterapii.
Skrócony opis stanu wiedzy:
Wybór odpowiedniego preparatu zależy od wielu czynników. Dobór siły miejscowego kortykosteroidu uzależniony jest od charakteru zmian skórnych i okolicy anatomicznej, na którą ma być stosowany. Na obecnym rynku farmaceutycznym dostępne są różne podłoża, cechujące się odmiennymi właściwościami. Jednostka opuszki palca (FTU) pozwala na określenie odpowiedniej ilości preparatu terapeutycznego stosowanego miejscowo na skórę. Dodatek innych substancji umożliwia rozszerzenie spektrum działania miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych. Ich działania niepożądane możemy podzielić na miejscowe i ogólne, przy czym te drugie występują znacząco rzadziej. Wielu z nich można zapobiec pod warunkiem przestrzegania zasad odpowiedniego doboru leku, sposobu aplikacji oraz uwzględnienia czynników wpływających na wchłanianie preparatu.
Podsumowanie:
Znajomość podstawowych reguł bezpiecznej terapii miejscowymi preparatami glikokortykosteroidowymi przydatna jest nie tylko dla dermatologów, lecz również dla lekarzy innych specjalności. Pozwala ona na optymalizację leczenia przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka wystąpienia niekorzystnych skutków ubocznych.
Miejscowe glikokortykosteroidy są obecnie powszechnie ordynowane nie tylko przez lekarzy dermatologów. Poprzez rozmaite mechanizmy wywierają efekty przeciwzapalne, immunosupresyjne czy antyproliferacyjne na komórki. Ich szerokie zastosowanie oraz łatwa dostępność często nie idą jednak w parze z właściwym dawkowaniem, co może wiązać się z wystąpieniem licznych miejscowych, a nawet ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Niniejszy artykuł stanowi zbiór podstawowych informacji koniecznych do prowadzenia racjonalnej farmakoterapii.
Skrócony opis stanu wiedzy:
Wybór odpowiedniego preparatu zależy od wielu czynników. Dobór siły miejscowego kortykosteroidu uzależniony jest od charakteru zmian skórnych i okolicy anatomicznej, na którą ma być stosowany. Na obecnym rynku farmaceutycznym dostępne są różne podłoża, cechujące się odmiennymi właściwościami. Jednostka opuszki palca (FTU) pozwala na określenie odpowiedniej ilości preparatu terapeutycznego stosowanego miejscowo na skórę. Dodatek innych substancji umożliwia rozszerzenie spektrum działania miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych. Ich działania niepożądane możemy podzielić na miejscowe i ogólne, przy czym te drugie występują znacząco rzadziej. Wielu z nich można zapobiec pod warunkiem przestrzegania zasad odpowiedniego doboru leku, sposobu aplikacji oraz uwzględnienia czynników wpływających na wchłanianie preparatu.
Podsumowanie:
Znajomość podstawowych reguł bezpiecznej terapii miejscowymi preparatami glikokortykosteroidowymi przydatna jest nie tylko dla dermatologów, lecz również dla lekarzy innych specjalności. Pozwala ona na optymalizację leczenia przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka wystąpienia niekorzystnych skutków ubocznych.
Introduction and objective:
Nowadays, topical glucocorticosteroids are widely used not only by dermatologists. They exert their anti-inflammatory, immunosuppressive and antiproliferative effects through various mechanisms. The wide range of their uses and availability often do not go hand-in-hand with proper dosage, which may be associated with the number of local and systemic side-effects. This article contains basic information necessary for rational pharmacotherapy.
Review of the current state of knowledge:
The choice of the right drug preparation depends on many factors. The selection of strength of a topical corticosteroid depends on the type of skin lesions and the anatomical region of application. Currently on the pharmaceutical market, a variety of vehicles for topical steroids are available which exhibit different properties. The fingertip unit (FTU) allows determination of the appropriate amount of topical preparation applied to the skin. The addition of other substances can extend the spectrum of topical glucocorticosteroids. Adverse side-effects of topical glucocorticoids can be divided into local and systemic, with the latter occurring significantly less frequently. Many of these adverse effects can be prevented, provided that the principles of appropriate drug selection are observed, as well as the application scheme and consideration of factors affecting drug absorption.
Conclusions:
Knowledge of the basic rules of safe topical glucocorticosteroids therapy is useful not only for dermatologists, but also for other specialists. It allows us to optimize treatment, while reducing the risk of adverse effects.
Nowadays, topical glucocorticosteroids are widely used not only by dermatologists. They exert their anti-inflammatory, immunosuppressive and antiproliferative effects through various mechanisms. The wide range of their uses and availability often do not go hand-in-hand with proper dosage, which may be associated with the number of local and systemic side-effects. This article contains basic information necessary for rational pharmacotherapy.
Review of the current state of knowledge:
The choice of the right drug preparation depends on many factors. The selection of strength of a topical corticosteroid depends on the type of skin lesions and the anatomical region of application. Currently on the pharmaceutical market, a variety of vehicles for topical steroids are available which exhibit different properties. The fingertip unit (FTU) allows determination of the appropriate amount of topical preparation applied to the skin. The addition of other substances can extend the spectrum of topical glucocorticosteroids. Adverse side-effects of topical glucocorticoids can be divided into local and systemic, with the latter occurring significantly less frequently. Many of these adverse effects can be prevented, provided that the principles of appropriate drug selection are observed, as well as the application scheme and consideration of factors affecting drug absorption.
Conclusions:
Knowledge of the basic rules of safe topical glucocorticosteroids therapy is useful not only for dermatologists, but also for other specialists. It allows us to optimize treatment, while reducing the risk of adverse effects.
REFERENCJE (14)
1.
Taheri A, Cantrell J and Feldman SR. Tachyphylaxis to topical glucocor-ticoids; what is the evidence? Dermatology Online Journal. 2013; 19(7).
2.
Żaba R, Mikołajczyk K. Miejscowe preparaty glikokortykosteroidowe – zasady racjonalnego stosowania. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2004; 7(6): 61–69.
3.
Martin-Gorgojo A, Johansen J-D and Giménez-Arnau A. Corticoste-roids: Topical. In: A.D. Katsambas et al. (eds.), European Handbook of Der-matological Treatment. Springer 2015; 1433–1443.
4.
Kaszuba A, Pastuszka M, Kaszuba A. Miejscowe glikokortykosteroidy w leczeniu chorób skóry – zalecane standardy postępowania. Forum Medycyny Rodzinnej: czasopismo Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. 2009; 1897–3590; t. 3, nr 5, s. 347–358.
5.
Cisło M, Kozłowska A, Nockowski P. Zasady leczenia miejscowego. W: J Szepietowski, W Baran, Terapia w dermatologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL: Warszawa 2019; 17–26.
6.
Mehta AB, Nadkarni NJ, Patil SP, Godse KV, Gautam M, Agarwal S. Topical corticosteroids in dermatology. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2016; 82: 371–8.
7.
Reszke R, Szepietowski J. Specjalistyczne podłoża dermatologicznie w terapii skojarzonej przewlekłych dermatoz. Forum Derm. 2016; 2: 3, 97–101.
8.
Jaworek A, Zalewski A, Wojas-Pelc A. Znaczenie miejscowych glikokortykosteroidów we współczesnym lecznictwie dermatologicznym. Cz. 2. Farmacja Współczesna. 2018; 11; 220–230.
9.
Chu A. Chapter 4. Antibacterial/steroid combination therapy in infected eczema. Acta Dermato-Venereologica. 2008, 88 (216): 28–34.
10.
Kim GK. The rationale behind topical vitamin d analogs in the treatment of psoriasis: where does topical calcitriol fit in? J Clin Aesthet Dermatol. 2010; 3(8): 46‐53.
11.
Shibata M, Katsuyama M, Onodera T. i wsp. Glucocorticoids enhance Toll-like receptor 2 expression in human keratinocytes stimulated with Propionibacterium acnes or proinflammatory cytokines. J Invest Dermatol. 2009; 129 (20): 375–382.
12.
Isogai R, Yamada H. Factors involved in the development of diaper-area granuloma of the aged. Journal of Dermatology. 2013; 40: 1038–1041.
13.
Ingersoll Z, Garza-Chapa JI, Pham R, Malouf P, Susa J, Weis S. Recurrent Granuloma Gluteale Infantum Secondary to Fecal Overflow Incontinence. Case Rep Dermatol. 2018 May–Aug; 10(2): 203–207.
14.
Vatti RR, Ali F, Teuber S, Chang C, Gershwin ME. Reakcje nadwrażliwości na kortykosteroidy. Dermatologia po Dyplomie. 2013; 4(5): 23–37.
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
