PRACA ORYGINALNA
Porównanie wybranych elementów stylu życia uczniów w wieku 12 lat z Warszawy i Zamościa.
Część II: aktywność fizyczna, sposób spędzania czasu wolnego, długość snu a stan odżywienia nastolatków
Więcej
Ukryj
1
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Wydział Wychowania Fizycznego, Katedra Nauk
Biomedycznych
Autor do korespondencji
Anna Ferreira
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Wydział Wychowania Fizycznego, Katedra Nauk Biomedycznych
Med Og Nauk Zdr. 2019;25(2):100-106
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Ocena zależności między budową ciała a poziomem aktywności fizycznej, sposobem spędzania czasu wolnego
oraz długością snu u nastolatków.
Materiał i metody:
Grupę badaną stanowiło 178 uczniów (92 dziewcząt i 86 chłopców) w wieku 11–13 lat (12,2±0,4). Wśród
badanych szóstoklasistów 85 pochodziło z Warszawy (48%), zaś 93 z Zamościa (52%). W badaniu zastosowano podstawowe pomiary antropometryczne (somatometria), na podstawie których wyliczono wskaźnik BMI. Skład ciała nastolatków zbadano metodą bioelektrycznej impedancji (BIA). Sposób spędzania czasu wolnego, poziom aktywności fizycznej oraz długość snu uczniów oceniono przy użyciu kwestionariusza ankiety. Analizę statystyczną wykonano za pomocą programu Statistica 10.
Wyniki:
W obowiązkowych lekcjach wychowania fizycznego nie uczestniczyło 10% chłopców z Warszawy (istotnie więcej
niż chłopców z Zamościa). Wykazano różnice w średnich wartościach wskaźnika BMI oraz wartości procentowej tkanki
tłuszczowej pomiędzy chłopcami podejmującymi dodatkową aktywność fizyczną i niepodejmującymi takiej aktywności.
Zdiagnozowano niższe BMI oraz niższy udział tkanki tłuszczowej w organizmie dzieci określających się jako „bardzo aktywne fizycznie” (vs dzieci deklarujące średnią aktywność i małą aktywność). Więcej chłopców niż dziewcząt spędza swój
wolny czas, korzystając z komputera i telewizora. Nie wykazano istotności pomiędzy długością snu i godziną zasypiania
nastolatków a wartością wskaźnika BMI czy wartością procentową tkanki tłuszczowej.
Wnioski:
W związku z wysoką częstością występowania nadwagi i otyłości wśród dwunastolatków oraz wykazanym pozytywnym wpływem aktywności fizycznej na wartość wskaźnika BMI oraz na udział tkanki tłuszczowej zaleca się podjęcie
skuteczniejszych działań w zakresie promowania aktywnego stylu życia wśród dzieci i młodzieży.
Objectives:
The aim of the study was to assess the relationship between the body composition of teenagers and their level
of physical activity, their ways of spending free time and sleeping time.
Material and methods:
The study group comprised 178 students (92 girls and 86 boys) aged 11–13 (12.2 ± 0.4). Among the
sixth-graders in the study, 85 were from Warsaw (48%), and 93 from Zamość (52%). Basic anthropometric measurements (somatometry) were performed, on the basis of which the BMI index was calculated. The body composition of teenagers was examined using the bioelectrical impedance method (BIA). The way of spending free time, level of physical activity and sleeping time of the students were assessed by means of a questionnaire. Statistical analysis was performed using the Statistica 10 software.
Results:
Obligatory PE lessons were not attended by 10% of the boys from Warsaw (significantly more than boys from
Zamość). Differences in average BMI values and FAT% were found between boys participating and not participating in
additional physical activities. Lower BMI and a lower percentage of fat were diagnosed in the body of children declaring
themselves as “very physically active” (vs. children declaring an average and low physical activity). More boys than girls
spend their free time using a computer and TV. There was no significant difference between the sleeping time and the time when teenagers fell asleep, nor between the BMI and body fat percentage.
Conclusions:
Due to the high prevalence of overweight and obesity among the twelve-years-old students and the positive
effect of physical activity on the BMI value and FAT%, it is recommended to promote a more active lifestyle among children and adolescents
REFERENCJE (28)
2.
Świderska-Kopacz J, Marcinkowski JT i Jankowska K. Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej i ich wybrane uwarunkowania. Cz. V. Aktywność fizyczna. Probl Hig Epidemiol 2008; 89(2): 246–250.
3.
Malczyk E, Całyniuk B, Zołoteńka-Synowiec M i Kaptur E. Ocena stanu odżywienia dzieci w wieku 7–12 lat w aspekcie występowania otyłości. Probl Hig Epidemiol 2015; 96(1): 162–169.
4.
Charzewska J, Wajszczyk B, Chabros E. i Rogalska-Niedźwiedź M. Aktywność fizyczna w Polsce w różnych grupach według wieku i płci. W: Jarosz M (red.). Otyłość, żywienie, aktywność fizyczna, zdrowie Polaków. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2006; 311–340.
5.
Marcysiak M, Ciosek A, Żywica M, Prządak E, Banasiewicz D, Marcysiak M i wsp. Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna uczniów klas sportowych i ogólnych w Ustrzykach Dolnych. Problemy Pielęgniarstwa 2009, 17(3): 216–222.
6.
Chabros E, Charzewska J, Rogalska-Niedźwiedź M, Wajszczyk B, Chwojnowska Z i Fabiszewska J. Mała aktywność fizyczna młodzieży w wieku pokwitania sprzyja rozwojowi otyłości. Probl Hig Epidemiol 2008, 89(1): 58–61.
7.
Reilly JJ. Obesity in childhood and adolescence: evidence based clinical and public health perspectives. Postgraduate Medical Journal 2006; 82(969): 429–437.
8.
Jonczyk P, Potempa M i Kajdaniuk D. Analiza stopnia odżywienia i zaburzeń odżywiania oraz charakterystyka przyzwyczajeń żywieniowych i aktywności fizycznej wśród dzieci szkolnych w wieku 6–13 lat w mieście Piekary Śląskie. Pediatria i Medycyna Rodzinna 2015; 11(3): 302–314.
9.
Zimna-Walendzik E, Kolmaga A i Tafalska E. Styl życia – aktywność fizyczna, preferencje żywieniowe dzieci kończących szkołę podstawową. ZNTJ 2009; 4(65): 195–203.
10.
Ponczek D i Olszowy I. Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. Probl Hig Epidemiol 2012; 93(2): 260–268.
11.
Gołabek R i Majcher P. Ocena występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku 11–12 lat na przykładzie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 3 w Radomiu. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 2018; 17(2): 119–130.
12.
Baran J. Wpływ aktywności fizycznej i wybranych okołoporodowych czynników ryzyka na występowanie nadwagi i otyłości u dzieci. Uniwersytet Rzeszowski 2018. Dysertacja doktorska.
13.
Wilkie HJ, Standage M, Gillison FB, Cumming SP, Katzmarzyk PT. Multiple lifestyle behaviours and overweight and obesity among children aged 9–11 years: results from the UK site of the International Study of Childhood Obesity, Lifestyle and the Environment. BMJ open 2016, 6(2): e010677.
14.
Aires L, Andersen LB, Mendonça D, Martins C, Silva G and Mota J. A 3-year longitudinal analysis of changes in fitness, physical activity, fatness and screen time. Acta paediatrica 2010; 99(1): 140–144.
15.
Martinez-Gomez D, Moreno LA, Romeo J, Rey-López JP, Castillo R, Cabero MJ et al. Combined influence of lifestyle risk factors on body fat in Spanish adolescents – the Avena study. Obesity facts 2011; 4(2): 105–111.
16.
Mazur J, Taba, I, Gajewski J i Dzielska A. Nadwaga i otyłość wśród uczniów gimnazjum w zależności od wybranych czynników behawioralnych. Zmiany w latach 2006–2010. Przegl Epidemiol 2012; 66: 503–508.
17.
Ratajczak J, Raducha D, Horodnicka-Józwa A, Kilian A, Demiaszkiewicz M, Bartoszewicz K i wsp. Assessment pf physical fitness of 8 and 9-year-old children from Szczecin, Poland, involved in the obesity prevention program-pilot study. Pediatric Endocrinology, Diabetes & Metabolism 2018; 24(2): 65–71.
18.
Palczewska I, Niedźwiecka Z. Siatki centylowe do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka; 1999.
19.
Głębocka A. i Kęska A. Porównanie wybranych elementów stylu życia uczniów w wieku 12 lat z Warszawy i Zamościa. Część I – skład ciała i sposób żywienia. Probl Hig Epidemiol 2016; 97(4): 341–347.
20.
Riddoch Ch. Young and active? Policy framework for young people and health-enhancing physical activity. London: Health Educ Authority; 1998.
21.
Stankiewicz M, Pieszko M, Śliwińska A, Małgorzewicz S, Wierucki Ł, Zdrojewski T i wsp. Występowanie nadwagi i otyłości oraz wiedza i zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży małych miast i wsi – wyniki badania Polskiego Projektu 400 Miast. Endokrynol Otyłość Zaburz Przem Materii 2010; 6(2): 59–66.
22.
Bodys-Cupak I, Grochowska A i Prochowska M. Aktywność fizyczna gimnazjalistów a wybrane wyznaczniki ich stanu zfrowia. Probl Hig Epidemiol 2012; 93(4): 752–758.
23.
Jodkowska M, Tabak I i Oblacińska A. Aktywność fizyczna i zachowania sedenteryjne gimnazjalistów z nadwagą i otyłością w Polsce w 2005r. Probl Hig Epidemiol 2007; 88(2): 149–156.
24.
Kromhout, D, Bloemberg B, Seidell JC, Nissinen A and Menotti A. Physical activity and dietary fiber determine population body fat levels: the seven countries study. Int J Obesity 2001; 25(3): 301–306.
25.
Jebb S and Moore MS. Contribution of a sedentary lifestyle and inactivity to the etiology of overweight and obesity: current evidence and research issues. Med Science Sports Exerc. 1999; 31(11): 534–541.
26.
Firouzi S, Poh BK, Ismail MN and Sadeghilar A. Sleep habits, food intake, and physical activity levels in normal and overweight and obese Malaysian children. Obesity research & clinical practice 2014; 8 (1): e70–e78.
27.
Zee PC i Turek FW. Sleep and health: everywhere and in both directions. Arch. Intern. Med. 2006; 166: 1686–1688.
28.
Prejbisz A. Kabat M, Kluk M i Januszewicz A. Zaburzenia snu a nadciśnienie tętnicze. Arterial Hypertension 2014; 14(5): 411–419.