Percepcja otyłego rówieśnika a przekonania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej

Wprowadzenie:
Kult ciała już od najmłodszych lat jest wzorem wtłaczanym przez środki masowego przekazu do świadomości człowieka. Z wiekiem obraz własnego ciała nabiera coraz większego znaczenia. Badania pokazują, że już kilkuletnie dzieci mają przyswojone społeczne uprzedzenia w stosunku do osób otyłych. Otyłość oddziałuje na wszystkie aspekty zdrowia młodego człowieka, wpływa na psychikę, kontakty interpersonalne, samoocenę i ogólne zadowolenie z życia.

Cel pracy:
Przeprowadzone badania w grupie młodzieży gimnazjalnej miały na celu poznanie ich przekonań zdrowotnych oraz znaczenia tych przekonań dla sposobu postrzegania otyłości wśród rówieśników.

Materiał i metoda:
Badania przeprowadzono z wykorzystaniem Listy Wartości Osobistych (LWO), pozwalającej na diagnozę miejsca zdrowia w hierarchii wartości, oraz Inwentarza Zachowań Zdrowotnych (IZZ), wykorzystywanego do diagnozy deklarowanych zachowań zdrowotnych. Dane dotyczące postrzegania otyłości wśród rówieśników zebrano za pomocą kwestionariusza ankiety.

Wyniki:
Przeprowadzone analizy empiryczne wskazują, że badana młodzież gimnazjalna prezentuje niskie i przeciętne wyniki w zakresie zachowań zdrowotnych oraz jest świadoma zagrożeń, jakie niesie za sobą otyłość. Większość respondentów (71, 42%) uważa, iż otyły rówieśnik jest odrzucany przez grupę rówieśniczą.

Wnioski:
Przeprowadzone analizy wskazują, iż młodzież gimnazjalna spostrzega otyłych rówieśników jako osoby leniwe, mało sprawne fizycznie i nieatrakcyjne towarzysko. Młodzież w okresie adolescencji jest szczególnie wrażliwa na informacje zwrotne płynące ze strony otoczenia. Młody człowiek pragnie czuć się atrakcyjny fizycznie i akceptowany przez grupę rówieśniczą. Konieczne wydaje się zatem wspieranie działań edukacyjnych (programy promocji zdrowia, edukacja zdrowotna w szkołach) na rzecz kształtowania zachowań prozdrowotnych oraz budowania pozytywnego obrazu własnej osoby – jako inwestycji w zdrowie i jakość życia przyszłych pokoleń.

Introduction:
The cult of body shape is an ideal promoted by the mass media and induced into minds of humans. As people age, the image of the body becomes even more important. Research shows that even small children have already adopted social bias against those who are obese. Obesity influences all aspects of the health of young people, affects their psyche, interpersonal contacts, self-esteem and general life satisfaction.

Objective:
To determine the place of health in the hierarchy of values of upper secondary school students, elicit their declarations on health behaviours, as well as indicate the relationship between these variables and the respondents’ perception of obesity among their peers.

Material and Methods:
The study was conducted among a group of lower secondary school students. The instruments used were the Personal Values List (LWO), which enables placement of health in the hierarchy of values, and the Health Behaviours Inventory (IZZ), used to analyse the health behaviours declared. The data on perception of peer obesity were collected with the aid of a questionnaire.

Results:
Empirical analyses demonstrated that the population of lower secondary school students displayed low and average figures regarding health behaviours, and that they were aware of the dangers caused by obesity. The majority of respondents (71.42%) believed that the obese youngster is rejected by the group of peers.

Conclusions:
As proved by the conducted analyses, lower secondary school students perceive their obese peers as lazy, physically unskilled and socially unattractive. Adolescents are particularly sensitive to feedback from their surrounding. A young person wants to feel physically attractive and accepted by the group of peers. Thus, supporting such educational activities as health promotion programmes or health education in schools is essential to shape pro-health attitudes, and build a positive image of oneself as a form of investment in health and the quality of life of future generations.

REFERENCJE (20)

Łuszczyńska A. Nadwaga i otyłość. Interwencje psychologiczne. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN; 2007: 18.

eISSN:	2084-4905
ISSN:	2083-4543