PRACA ORYGINALNA
Opinia społeczna na temat chorób nowotworowych – badanie retrospektywne
Więcej
Ukryj
1
Zakład Onkologii WPiNoZ UM w Lublinie
2
Studenckie Koło Naukowe Katedry Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej WPiNoZ UM w Lublinie
3
Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedry Nauk Humanistycznych WPNoZ UM w Lublinie
4
Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej WPiNoZ UM w Lublinie
Autor do korespondencji
Marianna Charzyńska-Gula
Zakład Onkologii, Wydział
Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ul. S. Staszica 6
(Collegium Maximum), 20-081 Lublin
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(3):223-228
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Opinia na temat chorób nowotworowych przekłada się na zachowania zdrowotne społeczeństwa. Czujność onkologiczna, którą prezentuje świadomy zagrożenia nowotworem człowiek, to kluczowy efekt dobrze planowanej i realizowanej edukacji onkologicznej.
Celem badania było poznanie opinii wybranej grupy osób dorosłych na temat chorób nowotworowych i ustalenie, czy zmieniła się ona na przestrzeni 15 lat. W roku 2012 przeprowadzono sondaż w grupie 85 osób – pracowników jednego z urzędów. Uzyskane wyniki zestawiono z analogicznymi badaniami dokonanymi w roku 1997 w porównywalnej pod względem statusu społecznego grupie urzędników.
Nadal choroby nowotworowe są w opinii respondentów najbardziej niebezpiecznymi chorobami. Zmianie uległa świadomość karcinogennego działania palenia papierosów oraz nadużywania alkoholu. Wzrosła świadomość ochronnego znaczenia odpowiedniej podaży warzyw i owoców oraz konieczności niezwłocznego zgłoszenia się do lekarza w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej. Wyraźnie wzrosło przekonanie, że choroba nowotworowa jest wyleczalna (1997 – 40%; 2012 – 88%). Znacząco rzadziej choroba nowotworowa kojarzona jest ze śmiercią. Uległo zmianie błędne przekonanie, że chorobą nowotworową można się zarazić.
Mimo wyrażanego nadal bardzo dużego lęku przed chorobami nowotworowymi i braku umiejętności otwartego rozmawiania o tym problemie nastąpiła wyraźna zmiana w opiniach dotyczących wyleczalności tych chorób i związku między szansą na wyleczenie a wczesnym zdiagnozowaniem choroby.
Society’s opinion on neoplastic diseases corresponds to its health behaviour. Oncological alertness displayed by a person aware of the risk of neoplastic diseases is a key factor to well-planned and implemented oncological education.
The purpose of the survey was to gather the opinions of a selected group of adults on neoplastic diseases and to determine whether they have changed within 15 years. In 2012, a survey was carried out in a group of 85 civil servants employed in an office. The results were compared with a corresponding survey conducted in 1997 among a group of civil servants comparable in terms of social status.
In the respondents’ opinions, neoplastic diseases are to be regarded as the most dangerous of diseases. Changes occurred in the awareness of the carcinogenic influence of smoking cigarettes and alcohol abuse. An increase was recorded in the awareness of the protective impact of proper vegetable and fruit supply, and the necessity to immediately see a doctor when suspecting a neoplastic disease. The number of opinions that neoplastic diseases are curable grew considerably (1997 – 40%; 2012 – 88%). Neoplastic diseases are much less often associated with death. The wrong conviction that diseases of this type can be contracted also changed.
Despite the still very high level of fear of neoplastic diseases and the lack of ability to talk openly about this issue, an evident improvement can be noticed in the opinions on the curability of these diseases and the correlation between early diagnosis and curability of neoplasms.
REFERENCJE (29)
1.
Zatoński WA, Didkowska J. Epidemiologia złośliwych nowotworów. W: Krzakowski M. Onkologia kliniczna. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Borgisl; 2006: 30.
3.
Meder J. Podstawy onkologii klinicznej. Warszawa: CMKP; 2011.
4.
Cianciara D. Zdrowie – męska rzecz. Raport Siemensa. Warszawa: CMKP, PZH Siemens Healthcare; 2012.
5.
Trojanowski M, Dyzmann-Sroka A, Kubiak A, Jędrzejczak A. Rak piersi w krajach Europy i Ameryki Północnej – porównanie wyników badań. Globocan 2002 a Globocan 2008. Probl Hig Epidemiol 2010; 91 (suplement 1).
8.
Chojnacka-Szawłowska G. Wiedza o symptomach nowotworowych pa¬cjentów poddawanych diagnostyce onkologicznej a stopień klinicznego zaawansowania choroby. Psychoonkologia 1998; 2: 27–30.
9.
Makara-Studzińska M. Wybrane zagadnienia z komunikowania społecznego. Lublin: Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji; 2006: 134 -135.
10.
Kruk J. Intensity of recreational physical activity in different life periods in relation to breast cancer among women in the region of Western Pomerania. Wspolczesna Onkol 2012; 16 (6): 576–581.
11.
Kozłowska E, Szewczyk MT. Assessment of knowledge in patients of surgical wards regarding clinical symptoms and diagnostics of most common malignant tumors. Wspolczesna Onkol. 2012; 16(6): 557–562.
12.
Drossaert CHC, Boer H, Seydel ER. Women›s opinions about attending for breast cancer screening: stability of cognitive determinants during three rounds of screening. Br J Health Psychol. 2005; 10(Pt 1): 133–149.
13.
Kowarska A. Społeczne postrzeganie świata.
http://leadership.blox. pl/2009/02/Spoleczne-postrzeganie-swiata.html (dostęp: 2013.02.01).
14.
Chmielarczyk W, Galicka M, Kornblit M, Szymańska A, Bielska–Lasota M, Pruszyński A. Opracowanie modelu edukacji onkologicznej w Polsce w oparciu o doświadczenia własne i obce.
http://speo.coi.pl/ pdf/902_sprnaukspeo2008p31.pdf (dostęp: 2013.10.01).
15.
Chilińska J. Choroba nowotworowa w opinii społecznej na przykładzie wybranej populacji, praca magisterska. Zbiory Biblioteki Głównej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, 1998; syg. MP.3269.
16.
Program projektu: Opracowanie i wdrożenie programu profilaktycznego w zakresie wczesnego wykrywania nowotworów układu.
17.
moczowo-płciowego u pracujących mężczyzn w wieku od 45 roku życia (45+) ukierunkowanego na przeciwdziałanie ich dezaktywizacji zawo¬dowej (w szczególności osób wykonujących zawody, co do których ist¬nieje wyższe prawdopodobieństwo narażenia na choroby nowotworowe układu moczowo-płciowego). Warszawa: Ministerstwo Zdrowia; 2011.
18.
Bojar I,Woźnica I, Holecki T, Diatczyk J. Dostępność badań cytologicznych oraz poziom wiedzy kobiet na temat ich znaczenia w profilaktyce chorób nowotworowych narządu rodnego. Med. Og. 2010; 16(1): 77–89.
19.
Adamowicz K, Zaucha JM, Majkowicz M. Ocena wiedzy pacjentek Poradni Profilaktyki Chorób Piersi w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych. Nowotwory. Journal of Oncology 2011; 61(5): 449–456.
20.
Majewski MD, Majewska A. Opinie studentów pielęgniarskich studiów zaocznych na temat profilaktyki nowotworów. Annales Academiae Medicale Stetinensis 2007; 53(3): 148–156.
21.
Kamieniecka-Janicka Z, Kiełbratowska B, Olszewska J. Postawy pie¬lęgniarek wobec samobadania piersi. ANNALES UNIVERSITATIS MARIEAE CURIE-SKŁODOWSKA. LUBLIN-POLONIA. SECTIO D; LX(SUPPL. XVI): 321–325.
22.
Przysada G, Bijczuk T, Kuxniar A, Depa A, Wolan A. Poziom wiedzy kobiet na temat profilaktyki w wczesnego rozpoznawania raka piersi. Young Sports Science of Ukraine 2009; 3: 129–136.
23.
Florek-Łuszczki M. Poziom wiedzy mieszkanek wsi na temat czynników ryzyka zachorowania na nowotwór piersi oraz zasad profilaktyki. Med. Og. 2010; 16(3): 406–415.
24.
Obrady Organizacji Pacjentów Onkologicznych. Wyniki badania opinii publicznej na temat postaw Polaków wobec leczenia chorób nowotworowych
http://onkologia-online.pl/inf... organizacji pacjentów onkologicznych wyniki badania opinii publicznej na temat postaw polaków wobec leczenia chorób nowotworowych (dostęp: 2013.08.01).
25.
Wroński K, Bocian R. The patients knowledge about the role of calcium in the primary prevention of colorectal cancer. Współczesna Onkologia 2012; 16(5): 440–443.
26.
Dyzmann-Sroka A, Marcinkowski JT, Kubiak A, Trojanowski M. Kto powinien zajmować się promocją skriningowego Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi? Probl Hig Epidemiol. 2009; 90(40): 621–626.
27.
Cianciara D, Miller M. Postawy lekarzy wobec edukacji pacjenta. Przegl. Epidemiol. 2003; 57: 531–540.
28.
Postawy i opinie młodzieży na temat chorób nowotworowych. Warsza¬wa: Centrum Badania Opinii Społecznej; 2007: 25–28.
29.
Chmieraczyk W. Wprowadzenie do onkologii humanistycznej. War¬szawa: Centrum Onkologii; 2011.