PRACA ORYGINALNA
Ocena wiedzy wybranych grup społecznych na temat profilaktyki raka jelita grubego
Więcej
Ukryj
1
Zakład Pielęgniarstwa, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
2
Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Pielęgniarstwa, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
Autor do korespondencji
Agnieszka Markowska
Zakład Pielęgniarstwa, Pomorski Uniwersytet Medyczny, 72-210 Szczecin, ul Żołnierska 48
Med Og Nauk Zdr. 2016;22(4):303-306
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Rak jelita grubego jest bardzo rozpowszechnionym nowotworem u obu płci, głównie u osób powyżej 60. roku życia.
Cel pracy:
Celem pracy była analiza poziomu wiedzy społeczeństwa na temat profilaktyki oraz leczenia chorób nowotworowych jelita grubego w zależności od parametrów socjodemograficznych oraz wystąpienia raka jelita grubego w rodzinie, wykonania badania kolonoskopowego, epizodu krwi w kale u osoby badanej.
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono wśród 215 osób. W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, natomiast narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Pytania sprawdzały wiedzę badanych na temat czynników ryzyka występowania raka jelita grubego, objawów, badań przesiewowych oraz występowania nowotworu jelita grubego w rodzinie.
Wyniki:
Ogólny poziom wiedzy na temat raka jelita grubego można ocenić jako średni wśród osób zamieszkujących obszar miejski i niski dla obszaru wiejskiego. Najwyższy poziom wiedzy na temat nowotworów jelita grubego występował u osób z wykształceniem wyższym. Osoby niepracujące miały niższy poziom wiedzy na temat raka jelita grubego niż osoby pracujące, renciści i emeryci. Epizod obecności krwi w stolcu oraz wykonanie badania kolonoskopowego nie miało większego wpływu na poziom wiedzy na temat profilaktyki nowotworu jelita grubego, podobnie jak płeć i wiek osób badanych.
Wnioski:
Istnieje duże zapotrzebowanie społeczeństwa na edukację zdrowotną prowadzoną przez profesjonalistów ochrony zdrowia w kierunku raka jelita grubego ze szczególnym uwzględnieniem środowiska wiejskiego, osób z niższym wykształceniem i niepracujących.
Introduction:
Colorectal cancer is a very common cancer in both genders, occurring mostly in people over 60 years of age.
Objective:
The aim of the study was to analyze the level of public awareness of the prevention and treatment of colorectal cancer, depending on sociodemographic data, family history of colorectal cancer, past colonoscopy, and the presence of blood in faeces.
Material and Methods:
A survey-based study on a group of 215 people, performed using the author’s questionnaire concerning the respondents’ knowledge of risk factors for colorectal cancer, its symptoms, screening, and history of colorectal cancer in the family.
Results:
The general level of knowledge of colorectal cancer can be assessed as medium in cities and low in rural areas. The highest level of knowledge was observed among subjects with higher education. The unemployed demonstrated lower levels of knowledge than employees and recipients of retirement or disability pension. Neither the presence of blood in faeces and past colonoscopy, nor gender and age of the respondents had significant influence on the level of knowledge of colorectal cancer prevention.
Conclusions:
There is a great demand for public health education on colorectal cancer issues provided by healthcare professionals with special attention paid to people from rural environments, those with lower education and the unemployed.
REFERENCJE (16)
1.
Pazdur R, Wagman LD, Camphausen KA, Hoskins WJ. Nowotwory złośliwe. Lublin, Wyd. Czelej, 2012.
2.
Król SK, Kapka-Skrzypczak L. Nowotwory jelita grubego jako poważny problem w Polsce i na świecie – kwestie medyczne i środowiskowe. Med Środ – Environ Med. 2011; 14: 75–80.
3.
Tuchowska P, Worach-Kardas H, Marcinkowski J. Najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce – główne czynniki ryzyka i możliwości optymalizacji działań profilaktycznych. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(2): 166–171.
4.
Abbastabar H, Roustazadeh A, Alizadeh A, Hamidifard P, Valipour M, Valipour AA. Relationships of colorectal cancer with dietary factors and public health indicators: an ecological study. Asian Pac J Cancer Prev. 2015; 16(9): 3991–5.
5.
Kubiak A, Kycler W, Trojanowski M. Epidemiologia i profilaktyka raka jelita grubego w Polsce. Probl Hig Epidemiol. 2014; 95(3): 636–642.
6.
Potemski P. Epidemiologia, badania przesiewowe i klasyfikacja zaawansowania klinicznego raka jelita grubego. Onkologia w praktyce klinicznej 2010; 6: 283–289.
7.
Binefa G, Rodríguez-Moranta F, Teule A, Medina-Hayas M. Colorectal cancer: From prevention to personalized medicine. World J Gastroen¬terol. 2014; 20(22): 6786–808.
8.
Teixeira MC, Braghiroli MI, Sabbaga J, Hoff P. Primary prevention of colorectal cancer: Myth or reality? World J Gastroenterol. 2014; 20(41): 15060–9.
9.
Herman R, Reguła J, Pałucki J, Polkowski W, Potemski P. Tytuł orygi¬nału: Rak okrężnicy. Tytuł całości: W: Zalecenia postępowania diag¬nostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych 2013 rok: praca zbiorowa. T. 1. Odpowiedzialni za całość, red.: Maciej Krzakowski, Krzysztof Warzocha. Gdańsk. Via Medica 2013: 179–195.
10.
Center MM, Jemal A, Ward E. International trends in colorectal cancer incidence rates. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2009; 18: 1688–94.
11.
El Zoghbi M, Cummings LC. New era of colorectal cancer screening. World J Gastrointest Endosc. 2016; 8(5): 252–8.
12.
Dyzmann-Sroka A, Malicki J. Cancer incidence and mortality in the Greater Poland Region-Analysis of the year 2010 and future trends. Rep Pract Oncol Radiother. 2014; 19(5): 296–300.
13.
Sapiełkin B, Gotlib J. Wiedza pacjentów oddziału endoskopii na temat profilaktyki i leczenia nowotworu jelita grubego. Pielęgniarstwo XXI wieku 2013; 2 (43): 23–27.
14.
Grys AA, Czarnecka J, Sienkiewicz Z, Krupienicz A. Wiedza mieszkańców województwa świętokrzyskiego na temat raka jelita grubego. Piel Pol. 2013; 1(47): 23–27.
15.
Kuprewicz A, Krajewska-Kułak E, Trochimowicz L. Wiedza na temat raka jelita grubego i preferowane zachowania zdrowotne mieszkań¬ców miasta i wsi. Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2016; 2: 74–83.
16.
Chrobań-Bień JZ, Gawor A, Gąsiorowska A. Wiedza chorych na temat czynników ryzyka i profilaktyki raka jelita grubego. Piel Zdr Publ. 2016; 6: 187–195.