PL EN
PRACA ORYGINALNA
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Nowotwór jelita grubego dotyczy coraz większej części populacji ludzi młodych. Rozwiązaniem mogącym skutecznie zminimalizować liczbę nowych zachorowań na tę chorobę jest odpowiednia profilaktyka i eliminacja czynników ryzyka, dlatego świadomość ma w tym przypadku istotne znaczenie. Celem badania była analiza poziomu wiedzy młodych ludzi na temat czynników ryzyka i profilaktyki raka jelita grubego.

Materiał i metody:
W badaniu wzięło udział 541 osób w przedziale wiekowym między 18 a 30 lat, mieszkających w Polsce. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny, a za narzędzie posłużył kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Analizy statystyczne przeprowadzono przy użyciu programu IBM SPSS Statistics 25.0.

Wyniki:
Wysoki poziom wiedzy uzyskało jedynie 5,2% (n =28) respondentów, poziom niski występował aż u 66% osób (n = 357). Im starsi byli badani, tym poziom wiedzy z zakresu profilaktyki i czynników ryzyka raka jelita grubego był wyższy (p < 0,001). Największą wiedzę w badanej grupie posiadały kobiety i osoby pracujące umysłowo (p < 0,001). Miejsce zamieszkania nie miało wpływu na poziom wiedzy. Ponad 70% respondentów chciałoby poszerzyć swoją wiedzę na temat prewencji raka jelita grubego i zaznajomić się z czynnikami ryzyka i profilaktyką tego nowotworu.

Wnioski:
Mimo wielu kampanii informacyjnych, jakie są prowadzone, wiedza społeczeństwa na temat czynników i profilaktyki raka jelita grubego jest niewystarczająca. Zwiększenie dostępności informacji na ten temat przy użyciu odpowiednich źródeł mogłoby zwiększyć poziom wiedzy wśród obywateli i w ten sposób wpłynąć na ich zachowania zdrowotne.


Introduction and objective:
Colorectal cancer continues to increase its toll and affects a growing population of young people. The solution that can effectively minimize the number of new cases is appropriate prevention and elimination of risk factors, which is why awareness is of major importance in this case. The aim of the study was to analyze the level of knowledge of young people about the risk factors and prevention of colorectal cancer.

Material and methods:
541 people aged between 18–30 living in Poland participated in the study. The research method was a diagnostic survey, and the tool was a selfwritten questionnaire. Statistical analyses were performed using IBM SPSS Statistics 25.0

Results:
A high level of knowledge was achieved by only 5.2% (n = 28) of the respondents, and a low level was found in as many as 66% (n = 357). The older the respondents, the higher their level of knowledge in the field of prevention and risk factors for colorectal cancer (p <0.001). Women and office workers had more knowledge (p <0.001). The place of residence had no influence on the level of knowledge. Over 70% of the respondents would like to broaden their knowledge about prevention and familiarize themselves with the risk factors and prevention of this cancer.

Conclusions:
Despite many information campaigns, knowledge about the factors and prevention of colorectal cancer is insufficient. Increasing the availability of information on the subject using appropriate sources could increase the level of knowledge and thus influence health behaviour.

Hreńczuk MK, Sidorczuk P. The evaluation of young adults› knowledge on risk factors and prevention of colorectal cancer. Med Og Nauk Zdr. 2022; 28(1): 52–57. doi: 10.26444/monz/147112
 
REFERENCJE (44)
1.
International Agency for Research on Cancer. Retrieved from https://gco.iarc.fr/today/onli... (access: 2021.10.29).
 
2.
National Cancer Registry, Poland Retrieved from http://onkologia.org.pl/ (access: 2021.10.29).
 
3.
Araghi M, Soerjomataram I, Bardot S. et al. Changes in colorectalcancer incidence in seven high-income countries: a population-based study. Lancet, 2019; 4(7): 511–518. doi.10.1016/S2468–1253(19)30147–5.
 
4.
Patel P, De P. Trends in colorectal cancer incidence and related lifestyle risk factors in 15–49-year-olds in Canada, 1969–2010, Cancer Epidemiol., 2016; 42: 90–100. doi: 10.1016/j.canep.2016.03.009.
 
5.
Huxley RR, Ansary-Moghaddam A, Clifton P. et al. The impact of dietary and lifestyle risk factors on risk of colorectal cancer: a quantitative overview of the epidemiological evidence. Int J Cancer. 2009;125(1):171– 80. doi: 10.1002/ijc.24343. PMID: 19350627.
 
6.
World Cancer Research Fund International. Retrieved from https:// www.wcrf.org/sites/default/files/english.pdf (access: 2021.11.02).
 
7.
Wojciechowska U., Didkowska J. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy. http://onkologia.org.pl/raport... (dostęp: 2022.02.09).
 
8.
Weitz J, Koch M, Debus J. Colorectal Cancer. Lancet 2005; 365:153–165.
 
9.
Kałędkiewcz E. Profilactic effect of the diet on colon cancer. Oncology in Clinical Practice 2012; 8(5):171–177.
 
10.
American Cancer Society. Colorectal cancer, early detection, diagnosis, and staging. Retrieved from https://www.cancer.org/cancer/... (access: 2021.10.29).
 
11.
Kubiak A, Kycler W, Trojanowski M. Epidemiology and prevention of colorectal cancer in Poland. Probl Hig Epidemiol. 2014; 95(3): 636–642.
 
12.
Vuik FER, Nieuwenburg SAV, Bardou M, et al. Gut. 2019;68:1820–1826. doi:10.1136/gutjnl-2018–317592.
 
13.
Chan D.S.M, Lau R. Aune D, Vieira R, Greenwood D.C, Kampman E, et al. Red and processed meat and colorectal cancer incidence: metaanalysis of prospective studies. PLoS One 2011;6(6):e20456. https://doi. org/10.1371/journal.pone.0020456.
 
14.
Kyriakides S. Commissioner for Health and Food Safety. European Commission. Retrieved from https://ec.europa.eu/health/no..._ communicable_diseases/cancer (access: 2021.11.09).
 
15.
Markowska A, Górka J, Grochans E, et al. Evaluation of the knowledge of chosen social groups about the prevention of the colorectal cancer. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2016; 22(4):303–306. https://doi. org/10.5604/20834543.1227614.
 
16.
Mhaidat N.M, Al-Husein B, Alzoubi K.H, et al. Knowledge and Awareness of Colorectal Cancer Early Warning Signs and Risk Factors among University Students in Jordan. J Cancer Educ., 2018;33(2):448– 456. https://doi.org/10.1007/s13187....
 
17.
Keighley M. R. B, O›Morain C, Giacosa A, et al. Public awareness of risk factors and screening for colorectal cancer in Europe. European Journal of Cancer Prevention, 2004; 13(4):257–262. https://doi.org/10.1097/01.cej....
 
18.
Smelik-Markiewicz A, Bazan A, Krawczyk M, et al. The knowledge of cancer and attitudes associated with the issue among youth and young adults aged 15–30. Psychoonkologia, 2016; 20(4):191–196. https://doi. org/10.5114/pson.2016.66291.
 
19.
O’Sullivan DE, Sutherland L, Town S, et al. Risk Factors for Early- Onset Colorectal Cancer: A Systematic Review and Metaanalysis. Clinical Gastroenterology and Hepatology, 2021; January 28 https:// doi.org/10.1016/j.cgh.2021.01.037.
 
20.
Elshami M, Elshami A, Alshorbassi N, et al. Knowledge level of cancer symptoms and risk factors in the Gaza Strip: a cross-sectional study. BMC Public Health, 2020; 20: 414. https://doi.org/10.1186/s12889... 020–08553–4.
 
21.
Sung J.J.Y, Choi S.Y.P, Chan K.L, et al. Obstacles to Colorectal Cancer Screening in Chinese. American Journal of Gastroenterology, 2008; 103(4):974–981.
 
22.
Al-Azri M, Al-Rasbi K, Al-Hinai M, et al. Awareness of risk factors for cancer among Omani adults-a community based study. Asian Pac J Cancer Prev., 2014; 15(13):5401–6.
 
23.
Al-Azri M, Al-Kindi J, Al-Harthi T, et al. Awareness of Stomach and Colorectal Cancer Risk Factors, Symptoms and Time Taken to Seek Medical Help Among Public Attending Primary Care Setting in Muscat Governorate, Oman. Cancer Educ., 2019; 34(3):423–434. https://doi. org/10.1007/s13187–017–1266–8.
 
24.
Shahab L, McGowan J.A, Waller J, et al. Prevalence of beliefs about actual and mythical causes of cancer and their association with sociodemographic and health-related characteristics: findings from a cross sectional survey in England. Eur J Cancer., 2018; 103:308–316.
 
25.
Al-Sharbatti S, Muttappallymyalil J, Sreedharan J, et al. Predictors ofcolorectal Cancer knowledge among adults in the United Arab Emirates. Asian Pac J Cancer Prev., 2017; 18(9): 355–9.
 
26.
Power E, Wardle J. Change in public awareness of symptoms and perceived barriers to seeing a doctor following be clear on Cancer campaigns in England. Br J Cancer., 2015; 112(Suppl 1): 22–6.
 
27.
Xu L, Odum M. Cancer awareness and behavioral determinants associated with Cancer prevention-a quantitative study among young adults in rural settings. J Cancer Educ., 2019; 34(3): 562–70.
 
28.
Siepsiak M, Połom A, Adrych K. Prevention of colorectal cancer. Farmacja Współczesna, 2015; 8:1–5.
 
29.
Al-Naggar R.A, Bobryshev Y.V. Knowledge of Colorectal Cancer Screening among Young Malaysians. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2013; 30,14(3): 1969–1974. https://doi.org/10.7314/ apjcp.2013.14.3.1969.
 
30.
Taha H, Al Jaghbeer M, Al-Sabbagh MQ, et al. Knowledge and Practices of Colorectal Cancer Early Detection Examinations in Jordan: A Cross Sectional Study. Asian Pac J Cancer Prev. 2019; 20(3):831–838. https:// doi.org/10.31557/APJCP.2019.20.3.831.
 
31.
Janiak M, Głowacka P, Kopeć A, Staśkiewicz A. Czynniki determinujące zgłaszalność na badania kolonoskopowe w Programie Badań Przesiewowych raka jelita grubego w Polsce. Gastroenterol Klin. 2016;8(4):142–151.
 
32.
Kuprewicz A, Krajewska Kułak E, Trochimowicz L. Wiedza na temat raka jelita grubego i preferowane zachowania zdrowotne mieszkańców miasta i wsi. Pielęg Chir Angiol. 2016;2:74–83.
 
33.
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie– Państwowy Instytut Badawczy. Program Badań Przesiewowych raka jelita grubego (PBP) –oprogramie.http://pbp.org.pl/program/ (dostęp: 2022.02.19).
 
34.
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy. Program Badań Przesiewowych raka jelita grubego (PBP) – statystyki. http://pbp.org.pl/program/stat... (dostęp: 2022.02.19).
 
35.
Stefanowicz A, Kulik TB, Skórzyńska H, i wsp. Wiedza o programie profilaktyki raka jelita grubego wśród osób w wieku 50–65 lat. Geriatria. 2017;11:259–264.
 
36.
Kozłowska E, Kowalczyk A. Wiedza i postawy pracowników biurowych wobec Programu Badań Przesiewowych w kierunku wczesnego wykrycia nowotworu jelita grubego. J Educ Health Sport. 2015;5(9):443–456.
 
37.
Jaroszyńska Z, Andrusiewicz M, Wiśniewska K. Knowledge and attitudes of Czaplinek Municipality residents with regard to colorectal cancer prevention. J Educ Health Sport. 2022;12(1):65–91.
 
38.
Elshami M, Abu-Kmeil H, Abu-Jazar M, et al. Breast Cancer awareness and barriers to early presentation in the Gaza-strip: a cross-sectional study. J Glob Oncol., 2018; 4: 1–13.
 
39.
Elshami M, Alfaqawi M, Abdalghafoor T, et al. Public awareness and barriers to seeking medical advice for colorectal Cancer in the Gaza strip: a cross-sectional study. J Glob Oncol., 2019; 5, JGO1800252.
 
40.
Robb K, Stubbings S, Ramirez A, et al. Public awareness of cancer in Britain: a population-based survey of adults. Br J Cancer., 2009; 101(Suppl 2): 18–23.
 
41.
Sharma D, Goel N, Sharma M, et al. A community-based study on awareness of cancer and anticipated barriers in seeking help. Indian J Commun Fam., 2019; 5(1): 61–5.
 
42.
Whitaker K.L. Scott S.E, Wardle J. Applying symptom appraisal models to understand sociodemographic differences in responses to possible cancer symptoms: a research agenda. Br J Cancer, 2015; 112(Suppl 1): 27–34.
 
43.
Rocke K.D.J. Colorectal Cancer Knowledge and Awareness Among University Students in a Caribbean Territory: a Cross-sectional Study. Cancer Educ., 2020; 35(3): 571–578. https://doi.org/ 10.1007/s13187– 019–01499–1.
 
44.
Hamza A, Argaw Z, Gela D. Awareness of Colorectal Cancer and Associated Factors Among Adult Patients in Jimma, South-West Ethiopia: An Institution-Based Cross-Sectional Study. Cancer Control, 2021; Jan-Dec,28: https://doi.org/10.1177/107327....
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top