PRACA ORYGINALNA
Ocena stanu zdrowia młodzieży w świetle wybranych wskaźników zdrowia
Więcej
Ukryj
1
Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
2
Zakład Zdrowia Publicznego, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
Autor do korespondencji
Jadwiga Krawczyńska
Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet
Jana Kochanowskiego w Kielcach, Al. IX Wieków Kielc 19, 25-317 Kielce
Med Og Nauk Zdr. 2013;19(2):193-199
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Aktualne wyniki działań zmierzających do poprawy stanu zdrowia młodzieży nie są dziś w pełni zadowalające, stąd konieczność pogłębionej analizy opartej na samoocenie zdrowia oraz dobrego samopoczucia.
Ocena jakości życia związanej ze zdrowiem jest obecnie jedną z ważnych, rekomendowaną przez Światową Organizację Zdrowia metod, umożliwiającą wykrycie nieprawidłowości w funkcjonowaniu fizycznym, psychicznym oraz społecznym, identyfikację osób zagrożonych problemami zdrowotnymi oraz podjęcie działań prewencyjnych.
Celem podjętych badań było poznanie problemów zdrowotnych i ocena jakości życia związanej ze zdrowiem uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
W przeprowadzonych badaniach wykorzystano polską wersję kwestionariusza do badania jakości życia związanej ze zdrowiem dzieci młodzieży – KIDSCREEN 52. Jego zastosowanie umożliwiło ogólną samoocenę zdrowia badanej młodzieży, ale przede wszystkim ocenę HRQOL w wymiarach: samopoczucie fizyczne i psychiczne, nastroje i emocje, postrzeganie samego siebie, relacje z rodzicami i życie w domu, rówieśnicy i wsparcie społeczne, niezależność, środowisko szkolne, akceptacja społeczna oraz zasoby finansowe.
Badaniami objęto grupę 588 uczniów szkół ponadgimnazjalnych, w tym 317 dziewcząt i 271 chłopców w wieku 16–18 lat.
Analiza uzyskanych wyników badań wykazała, że najczęstszymi problemami zdrowotnymi w populacji szkolnej są: wady postawy, wady wzroku, choroby alergiczne, nadwaga i otyłość. Występowanie problemów zdrowotnych jedynie u dziewcząt wpływało na wyższą ocenę zasobów finansowych oraz relacji z rodzicami i życia w domu.
Zastosowanie kwestionariusza KIDSCREEN może odegrać istotną rolę w ocenie zdrowia dzieci i młodzieży oraz wczesnym diagnozowaniu zagrożeń zdrowia subiektywnego.
Introduction:
At present, the actions undertaken in order to improve the state of health of adolescents are not producing satisfactory results; therefore, an in-depth analysis based on self-reported health and wellbeing seems to be necessary.
Assessment of the health-related quality of life is currently one of the important methods recommended by the World Health Organization which makes it possible to detect some abnormalities in physical, mental and social performance, identify individuals facing health problems, and take some preventive actions.
The aim of the research undertaken was the recognition of health problems and assessment of the health-related quality of life among secondary school students.
In this study, the Polish version of the KIDSCREEN 52 questionnaire for the assessment of the health-related quality of life of children and adolescents was used, which enabled the general health self-assessment of health of the adolescents examined, primarily the assessment of the HRQOL from the following aspects: physical and psychological well-being, moods and emotions, self-perception, parent relations and family life, peers and social support, independence, school environment, social acceptance and financial resources.
The study group consisted of 588 secondary school adolescents: 317 boys and 271 girls, aged 16–18.
Analysis of the obtained results showed that the most common health problems among the school population are: faulty posture, visual impairments, allergies, overweight and obesity.
Only the occurrence of health problems among girls had a slight influence on a better assessment of financial resources, parent relations and family life.
The use of the KIDSCREEN questionnaire may play an important role in the assessment of the health of children and adolescents, and in the early diagnosing of possible threats to subjective health.
Key words: adolescents, health problems, health-related quality of life
REFERENCJE (29)
1.
Oblacińska A, Woynarowska B, i in. Zdrowie subiektywne, zadowolenie z życia i zachowania zdrowotne uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Polsce IMiDz; Warszawa 2006.
2.
Woynarowska B, Oblacińska A, Jodkowska M, Ostręga W. Standardy w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad uczniami sprawowanej przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną i lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. IMiDz; Warszawa; 2003.
3.
Rybakowa M. Prewencyjna Medycyna Młodzieżowa – cele i zasady organizacji. Post Nauk Med. 2006; 6: 341–343.
4.
Hryniewicz J. Mierniki i wskaźniki w systemie ochrony zdrowia. Instytut Spraw Publicznych; Warszawa; 2001.
5.
Pająk A, Topór-Mądry R. Ocena stanu zdrowia populacji. W: Czupryna A, Paździoch S, Ryś A, Włodarczyk W.C. (red.) Zdrowie Publiczne. Uniwersyt Wyd Med.; Kraków; 2000;1.
6.
Wojtyniak B, Goryński P. Sytuacja zdrowotna ludności Polski. PZH Zakład Statystyki; Warszawa; 2003.
7.
Braczkowska B, Cyran W, Braczkowski R, Kowalska M. Problemy zdrowotne młodzieży szesnastoletniej – uczniów szkół ogólnokształcących w Oświęcimiu. Prob Hig Epidemiol. 2008; 89(3): 359–366.
8.
Nowak-Starz G. Rozwój i zagrożenia zdrowia w wieku rozwojowym w okresie przemian społeczno-ekonomicznych w Polsce. Wszechnica Świętokrzyska; Kielce; 2008; 39–50.
9.
Wstępny ramowy projekt Narodowego Programu Zdrowia na lata. 2006–2015. MZ, PZH, Warszawa 2006 http:// www.m.z.gov.pl, (dostęp:. 08.12).
10.
Woynarowska B. Zdrowa szkoła. IMiDz; Warszawa; 1990.
11.
Sendecka E, Ruszkowska L. Choroby przewlekle wśród dzieci i młodzieży. W: Szymborski K, Szamotulska K, Sito A. Zdrowie naszych dzieci. IMIDz; Warszawa; 2000: 117–128.
12.
Jodkowska M, Wojciechowska A. Niepełnosprawni – młodzież i dzieci. W: Szymborski K, Szamotulska K, Sito A. Zdrowie naszych dzieci. IMIDz; Warszawa; 2000: 129–140.
13.
Woynarowska B. Tabak I, Mazur J. Subiektywna ocena zdrowia i zadowolenia z życia uczniów wieku 11 – 15 lat w Polsce i wybranych krajach w 2002 r. Med Wiek Rozw. 2004; 8(3): 535–550.
14.
Woynarowska B, Lutze I, Mazur J. Zmiany w zdrowiu i samopoczuciu psychospołecznym młodzieży szkolnej w okresie transformacji ustrojowej. Prz Ped. 2002; 3: 218–222.
15.
The KIDSCREEN Group Europe.The KIDSCREEN Questionnaires – Quality of life questionnaires for children and adolescents. Handbook. Pabst Science Publishers; Lengerich; 2006.
16.
Mazur J, Małkowska-Szkutnik A, Dzielska A, Tabak I. Polska wersja kwestionariusz do badania jakości życia związanej ze zdrowiem dzieci i młodzieży (KIDSCREEN). IMiDz; Warszawa; 2008.
17.
Mazur J, Szumska-Olczak A. Mierniki oceny w programach promocji zdrowia – wybrane podejścia modelowe. Med Wieku Rozw. 2000; 49 supl 1–4: 53–66.
18.
Nutbeam D. Ewvaluating health promotion-progress, problems and solutions. Health Promot Int. 1998; 13(1): 27 –44.
19.
Mazur J. Budowa i wstępna analiza psychometryczna polskiej wersji kwestionariusza do badania jakości życia dzieci i młodzieży (KIDSCREEN- Med Wieku Rozw. 2004; 7(3): 513–553.
20.
Michel G, Bisegger C, Fuhr DC, Abel T, The KIDSCREEN group. Age and gender differences in health-related quality of life of children and adolescents in Europe: a multilevel analysis. Qual Life Res. 2009; 18: 1147–1157.
21.
Ravens-Sieberer U, Gosch A, Abel T, Auquier P, Bellach B.M, et al. Quality of life in children and adolescents: a European public health perspective. Soc Prev Med. 2001; 46(5): 294–302.
22.
Kopczyńska-Sikorska J. Wybrane problemy zdrowotne i higieniczne populacji w wieku rozwojowym. Probl Hig. 1998; 58: 33–39.
23.
Zawadzka B. Dorastająca młodzież wobec problemu własnego zdrowia. Wyd AWF; Kraków; 2007.
24.
Wojcicka B. Wpływ rehabilitacji ruchowej i psychologicznej na kształtowanie postaw prozdrowotnych u dzieci z wadami postawy. Wych Fiz Zdr. 2002: 8–9.
25.
Woynarowska B. Międzynarodowe badania nad zachowaniami zdrowotnymi młodzieży szkolnej. Zdr Publ. 2002; 112(3): 391–395.
26.
Siarkiewicz J, Karolczak M. Profilaktyka najczęstszych wad wrodzonych i rozwojowych narządu ruchu u dzieci. Nowa Pediatr. 2006; 4: 82–85.
27.
Nowosad-Sergeant E. Ocena częstości występowania wad postawy ciała i budowy somatycznej dzieci i młodzieży w wieku od 8–17 lat na terenie Podkarpacia. Przegl Nauk Kult Fiz Uniwersytetu Rzeszowskiego 2005; III(3–4): 127–138.
28.
Oblacińska A, Woynarowska B (red): Zdrowie subiektywne, zadowolenie z życia i zachowania zdrowotne uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Polsce w kontekście czynników psychospołecznych i ekonomicznych. Instytut Matki i Dziecka, Zakład Medycyny Szkolnej, Warszawa 2006.
29.
Sandecka E, Ruszkowska L. Choroby przewlekłe wśrod dzieci i młodzieży. W: Szymborski J, Szamotulska A, Sito A (red): Zdrowie naszych dzieci. Zróżnicowanie szans. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2000.