Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Rada Redakcyjna
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Ocena oraz porównanie zachowań żywieniowych i podstawowych parametrów antropometrycznych
młodzieży w wieku 15–16 lat, uczestniczącej i nieuczestniczącej w ogólnych formach edukacji żywieniowej
1
Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Polska
2
Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Polska
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
Autor do korespondencji
Izabela Dziaduch
Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin, Polska
Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Prowadzone od wielu lat badania wykazują, że zachowania żywieniowe nastolatków nie spełniają kryteriów prawidłowego żywienia. Działania podejmowane przez szkoły to m.in. realizowanie ogólnopolskich programów edukacyjnych. Celem pracy była ocena i porównanie zachowań żywieniowych i podstawowych parametrów antropometrycznych młodzieży w wieku 15–16 lat, uczestniczącej i nieuczestniczącej w ogólnych formach edukacji żywieniowej
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono w 6 szczecińskich szkołach. Zgodę na przeprowadzenie badań uzyskano od Komisji Bioetycznej, dyrektorów szkół, rodziców oraz uczniów. Badania polegały na wypełnieniu anonimowej, autorskiej ankiety dotyczącej stylu życia i sposobu żywienia oraz wykonaniu pomiarów antropometrycznych wg obowiązujących metodyk. Młodzież biorącą udział w edukacji określono jako edukowaną (n=312), a nieuczestniczącą – nieedukowaną (n=210).
Wyniki:
Uzyskane wyniki badań nie wykazały statystycznie istotnych różnic, tak w podstawowych zachowaniach żywieniowych jak i w punktowej ocenie sposobu żywienia. Pomimo tego można zauważyć, że w ocenie poszczególnych zachowań żywieniowych, nieznacznie lepiej wypadała grupa nieedukowana.
Wnioski:
Pomimo stwierdzonych różnic w zachowaniach żywieniowych młodzieży z grupy edukowanej i nieedukowanej, uzyskane wartości punktowej oceny sposobu żywienia były zbliżone, podobnie jak stopień przestrzegania zaleceń prawidłowego żywienia. Natomiast wpływ programowej edukacji żywieniowej zaznaczył się w ocenie stanu odżywienia badanej młodzieży. W grupie edukowanej rzadziej występowały nieprawidłowości: niedowaga u dziewcząt i chłopców, nadwaga i otyłość u chłopców oraz podwyższona wartość obwodu talii i wartości wskaźnika WHtR u tych ostatnich.
Prowadzone od wielu lat badania wykazują, że zachowania żywieniowe nastolatków nie spełniają kryteriów prawidłowego żywienia. Działania podejmowane przez szkoły to m.in. realizowanie ogólnopolskich programów edukacyjnych. Celem pracy była ocena i porównanie zachowań żywieniowych i podstawowych parametrów antropometrycznych młodzieży w wieku 15–16 lat, uczestniczącej i nieuczestniczącej w ogólnych formach edukacji żywieniowej
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono w 6 szczecińskich szkołach. Zgodę na przeprowadzenie badań uzyskano od Komisji Bioetycznej, dyrektorów szkół, rodziców oraz uczniów. Badania polegały na wypełnieniu anonimowej, autorskiej ankiety dotyczącej stylu życia i sposobu żywienia oraz wykonaniu pomiarów antropometrycznych wg obowiązujących metodyk. Młodzież biorącą udział w edukacji określono jako edukowaną (n=312), a nieuczestniczącą – nieedukowaną (n=210).
Wyniki:
Uzyskane wyniki badań nie wykazały statystycznie istotnych różnic, tak w podstawowych zachowaniach żywieniowych jak i w punktowej ocenie sposobu żywienia. Pomimo tego można zauważyć, że w ocenie poszczególnych zachowań żywieniowych, nieznacznie lepiej wypadała grupa nieedukowana.
Wnioski:
Pomimo stwierdzonych różnic w zachowaniach żywieniowych młodzieży z grupy edukowanej i nieedukowanej, uzyskane wartości punktowej oceny sposobu żywienia były zbliżone, podobnie jak stopień przestrzegania zaleceń prawidłowego żywienia. Natomiast wpływ programowej edukacji żywieniowej zaznaczył się w ocenie stanu odżywienia badanej młodzieży. W grupie edukowanej rzadziej występowały nieprawidłowości: niedowaga u dziewcząt i chłopców, nadwaga i otyłość u chłopców oraz podwyższona wartość obwodu talii i wartości wskaźnika WHtR u tych ostatnich.
Introduction and objective:
Research conducted for many years has shown that the eating behaviours of teenagers do not meet the criteria for proper nutrition. Actions undertaken by schools include the implementation of nationwide educational programmes. The aim of the study was to assess and compare eating behaviours and basic anthropometric parameters of adolescents aged 15–16, participating and not participating in general forms of nutritional education.
Material and methods:
The research was conducted in 6 schools in Szczecin. Consent for the study was obtained from the Bioethics Committee, school principals, parents, and students. The research consisted of completing an anonymous, author-constructed questionnaire regarding lifestyle and nutrition, as well as performing anthropometric measurements according to applicable methodologies. Adolescents who participated in education were defined as educated (n=312), while those who did not as uneducated (n=210).
Results:
The results of research obtained did not show statistically significant differences, neither in basic eating behaviours, nor in the scoring of the diet. Despite this, it can be noticed that in the assessment of individual eating behaviours the uneducated group performed slightly better.
Conclusions:
Despite the differences found in the eating behaviours of adolescents from the educated and uneducated groups, the obtained score values of the assessment of the mode of nutrition were similar, as was the degree of compliance with proper nutrition recommendations. However, the impact of the nutritional education programme was clearly observed in the assessment of the nutritional status of the youth in the study. In the educated group, abnormalities occurred less frequently: underweight in girls and boys, overweight and obesity in boys, as well as an increased waist circumference and WHtR values in the latter.
Research conducted for many years has shown that the eating behaviours of teenagers do not meet the criteria for proper nutrition. Actions undertaken by schools include the implementation of nationwide educational programmes. The aim of the study was to assess and compare eating behaviours and basic anthropometric parameters of adolescents aged 15–16, participating and not participating in general forms of nutritional education.
Material and methods:
The research was conducted in 6 schools in Szczecin. Consent for the study was obtained from the Bioethics Committee, school principals, parents, and students. The research consisted of completing an anonymous, author-constructed questionnaire regarding lifestyle and nutrition, as well as performing anthropometric measurements according to applicable methodologies. Adolescents who participated in education were defined as educated (n=312), while those who did not as uneducated (n=210).
Results:
The results of research obtained did not show statistically significant differences, neither in basic eating behaviours, nor in the scoring of the diet. Despite this, it can be noticed that in the assessment of individual eating behaviours the uneducated group performed slightly better.
Conclusions:
Despite the differences found in the eating behaviours of adolescents from the educated and uneducated groups, the obtained score values of the assessment of the mode of nutrition were similar, as was the degree of compliance with proper nutrition recommendations. However, the impact of the nutritional education programme was clearly observed in the assessment of the nutritional status of the youth in the study. In the educated group, abnormalities occurred less frequently: underweight in girls and boys, overweight and obesity in boys, as well as an increased waist circumference and WHtR values in the latter.
REFERENCJE (20)
1.
Decyk-Chęcel A. Zwyczaje żywieniowe dzieci i młodzieży. Probl Hig Epidemiol. 2017;98(2):103–109.
2.
Sadowska J, Daniel I. Konsekwencje zdrowotne nieprawidłowości w żywieniu dzieci i młodzieży w wieku gimnazjalnym. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych. 2016;65(4):553–561.
3.
Chmiel Z, Binkowska-Bury M, Januszewicz P, et al. Występowanie wybranych czynników ryzyka nadciśnienia tętniczego a wartości ciśnienia tętniczego młodzieży ponadgimnazjalnej. Hygeia Public Health. 2018;53(2):171–177.
4.
Mazur J, Małkowska-Szkutnik A, editor. Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka; 2018.
5.
Jarosz M, Rychlik E, Stoś K, et al, editors. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny; 2020.
6.
Bertrandt J, Brzozowska A, Charzewska J, et al. Stanowisko Zespołu Ekspertów: rola prawidłowego nawodnienia w zdrowym żywieniu oraz pożądane zmiany zwyczajów Polaków dotyczące spożycia płynów. Żyw Człow. 2017;44(4):283–286.
7.
Wlazło M, Zięba N, Mąkosza K, et al. Spożywanie przekąsek i napojów słodzonych oraz aktywność fizyczna uczniów w wieku 10–16 lat. Med Og Nauk Zdr. 2023;29(3):240–249. https://doi.org/10.26444/monz/....
8.
Okręglicka K, Pardecki M, Jagielska A, et al. Metaboliczne efekty nadmiernego spożycia fruktozy z dietą. Med Og Nauk Zdr. 2017;23(3):165–170. https://doi.org/10.26444/monz/....
9.
Sadowska J, Bruszkowska M. Assessing the effect of sugar type and form of its intake on selected parameters of carbohydrate-lipid metabolism and plasma atherogenic indices in rats. Roczn PZH. 2019;70(1):59–67.
10.
Hannou SA, Haslam DE, McKeown NM, et al. Fructose metabolism and metabolic disease. J Clin Invest. 2018;128(2):545–555. https://doi.org/10.1172/JCI967....
11.
Czepczor K, Kościcka K, Brytek-Matera A. Społeczno-kulturowe postawy wobec własnego wyglądu i niezadowolenie z ciała u kobiet i mężczyzn w okresie późnej adolescencji: badania wstępne. Polskie Forum Psychologiczne. 2016;21(3):364–377. https://doi.org/10.14656/PFP20....
12.
Wpływ korzystania z social mediów na postrzeganie swojego ciała przez nastolatki/ów. Badanie metodą CAWI wśród dzieci i młodzieży w wieku 13–17 lat (N=600), zrealizowane na zlecenie Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę; 2021. https:/ media.fdds.pl/166503-nastolatki-pod-presja-wygladu-fdds-publikuje-najnowsze-badania-i-rusza-z-kampania-w-duchu cialoneutralnosci-pn-cialo-nie-okresla (access: 2024.11.25).
13.
Stice E, Presnell K, Shaw H, et al. Psychological and behavioral risk factors for obesity onset inadolescent girls: a prospective study. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 2005;73(2):195–202.
14.
Daniel I, Bruszkowska M, Sadowska J, et al. Syndrom gotowości anorektycznej jako problem nie tylko szczupłych dziewcząt. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych. 2019;68(2):165–176. https://doi.org/10.36921/kos.2....
15.
Friedrich M, Grzesiak A, Dziaduch I. Assessment of potential influence of various factors on intestinal microbiota in young women. Med Og Nauk Zdr. 2022;28(1):86–91.
16.
Wyka J, Misiarz M, Malczyk E, et al. Ocena wiedzy i nawyków żywieniowych kobiet mieszkających w Polsce i Wielkiej Brytanii. Bromat Chem Toksykol. 2016;XLIX(3):681–684.
17.
Bator K. Wiedza żywieniowa pracowników ochrony zdrowia. Piel Zdr Publ. 2017;7(3):177–187.
18.
Lawnik A, Kubinska Z, Chlebowska R. Wiedza i zachowania żywieniowe personelu pielęgniarskiego. Człowiek i Zdrowie. 2012;6(2):98–109.
19.
Friedrich M, Fugiel J, Goluch Z, et al. Evaluation of changes in eating habit of chronically mentally Ill patients residing in a 24-h social welfare home, subject to various forms of health-promoting education (Ocena zmian sposobu żywienia osób przewlekle psychicznie chorych, przebywających w całodobowym domu pomocy społecznej, poddanych edukacji żywieniowej). Przegl Epidemiol. 2022;76(3):336–351. https://doi.org/10.32394/pe.76....
20.
Friedrich M. Evaluation of maintenance of correct dietary habits in menopausal women participating in health-promoting education in nutrition. Edited by Gozdek Nina, Sygit Marian. Lublin: Health Promotion Theoretical and Practical Aspects; 2005. p. 417–424.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
