Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Ocena jakości diety osób dorosłych aktywnych zawodowo za pomocą indeksu ogólnej jakości diety (DQI)
1
Wydział Nauk o Zdrowiu i Kulturze Fizycznej, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Nysie, Polska
2
Wydział Lekarski,
Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Polska
Autor do korespondencji
Ewa Malczyk
Wydział Nauk o Zdrowiu i Kulturze Fizycznej, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Nysie, ul. Armii Krajowej 7, 48-300, Nysa, Polska
Wydział Nauk o Zdrowiu i Kulturze Fizycznej, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Nysie, ul. Armii Krajowej 7, 48-300, Nysa, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2024;30(3):240-246
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
Zdrowie publiczneŻywność i żywienieProfilaktyka chorób cywilizacyjnychPromocja zdrowia i edukacja zdrowotna
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Celem pracy była ocena jakości diety osób dorosłych aktywnych zawodowo z uwzględnieniem występowania cech prozdrowotnych i niesprzyjających zdrowiu, przy wykorzystaniu wskaźnika jakości diety – indeksu ogólnej jakości diety (ang. diet-quality-index, DQI). Dodatkowo przeprowadzono ocenę częstotliwości spożywania produktów w zależności od wieku respondentów.
Materiał i metody:
Badaniami objęto 125 osób zamieszkujących województwo opolskie. Narzędziem badawczym był kwestionariusz do badania poglądów i zwyczajów żywieniowych dla osób w wieku od 16 do 65 lat.
Wyniki:
Duże natężenie cech prozdrowotnych wystąpiło u co 10. respondenta w wieku do 35 lat oraz u 7,6% respondentów w wieku powyżej 35 lat. Spośród produktów, potraw i napojów o potencjalnie korzystnym wpływie na zdrowie z największą częstotliwością były spożywane owoce i warzywa, natomiast najrzadziej ryby i potrawy z nasion roślin strączkowych. Z kolei spośród produktów, potraw i napojów o potencjalnie niekorzystnym wpływie na zdrowie z największą częstotliwością było spożywane masło jako dodatek do pieczywa lub potraw, do smażenia, pieczenia itp., a także pieczywo jasne, słodycze, sery żółte i wędliny, kiełbasy lub parówki. Natomiast najrzadziej konsumowane były: smalec, konserwy rybne i napoje energetyzujące, a także żywność typu fast food. Różnicę istotną statystycznie stwierdzono jedynie w przypadku częstotliwości spożywania żywności typu fast food i słodzonych napojów gazowanych lub niegazowanych. Znamiennie częściej respondenci młodsi niż starsi spożywali żywność typu fast food oraz słodzone napoje gazowane lub niegazowane.
Wnioski:
Dieta ankietowanych cechowała się małym natężeniem zarówno cech prozdrowotnych, jak i niesprzyjających zdrowiu. Niskie natężenie cech prozdrowotnych w diecie wskazuje na potrzebę wprowadzenia edukacji żywieniowej.
Celem pracy była ocena jakości diety osób dorosłych aktywnych zawodowo z uwzględnieniem występowania cech prozdrowotnych i niesprzyjających zdrowiu, przy wykorzystaniu wskaźnika jakości diety – indeksu ogólnej jakości diety (ang. diet-quality-index, DQI). Dodatkowo przeprowadzono ocenę częstotliwości spożywania produktów w zależności od wieku respondentów.
Materiał i metody:
Badaniami objęto 125 osób zamieszkujących województwo opolskie. Narzędziem badawczym był kwestionariusz do badania poglądów i zwyczajów żywieniowych dla osób w wieku od 16 do 65 lat.
Wyniki:
Duże natężenie cech prozdrowotnych wystąpiło u co 10. respondenta w wieku do 35 lat oraz u 7,6% respondentów w wieku powyżej 35 lat. Spośród produktów, potraw i napojów o potencjalnie korzystnym wpływie na zdrowie z największą częstotliwością były spożywane owoce i warzywa, natomiast najrzadziej ryby i potrawy z nasion roślin strączkowych. Z kolei spośród produktów, potraw i napojów o potencjalnie niekorzystnym wpływie na zdrowie z największą częstotliwością było spożywane masło jako dodatek do pieczywa lub potraw, do smażenia, pieczenia itp., a także pieczywo jasne, słodycze, sery żółte i wędliny, kiełbasy lub parówki. Natomiast najrzadziej konsumowane były: smalec, konserwy rybne i napoje energetyzujące, a także żywność typu fast food. Różnicę istotną statystycznie stwierdzono jedynie w przypadku częstotliwości spożywania żywności typu fast food i słodzonych napojów gazowanych lub niegazowanych. Znamiennie częściej respondenci młodsi niż starsi spożywali żywność typu fast food oraz słodzone napoje gazowane lub niegazowane.
Wnioski:
Dieta ankietowanych cechowała się małym natężeniem zarówno cech prozdrowotnych, jak i niesprzyjających zdrowiu. Niskie natężenie cech prozdrowotnych w diecie wskazuje na potrzebę wprowadzenia edukacji żywieniowej.
Introduction and objective:
The aim of the study was assessment of the quality of diet among occupationally active adults, taking into account the presence of pro-health and unhealthy characteristics, using the Diet Quality Index (DQI). In addition, the frequency of consumption of products was assessed according to the respondents’ age.
Material and methods:
The study involved 125 inhabitants of the Opole Province. The research tool was the KomPAN® Dietary Habits and Nutrition Beliefs Questionnaire for persons aged 16–65 years.
Results:
A high intensity of pro-health characteristics was observed in every tenth respondent aged up to 35 years and in 7.6% of respondents aged over 35 years. Among products, dishes, and drinks with a potentially beneficial effect on health, fruit and vegetables were consumed most frequently, while fish and legumes were consumed the least frequently. Among products, dishes and drinks exerting potentially adverse effect on health, the most frequently consumed were: butter, as an addition to bread or dishes, for frying, baking, etc., as well as white bread, sweets, yellow cheese and cold cuts, sausages or hot dogs. However, the least frequently consumed products were: lard, canned fish and energy drinks, as well as fast food. A statistically significant difference was found only in the frequency of consumption of fast food and sweetened carbonated or non-carbonated drinks. Younger respondents consumed fast food and sweetened carbonated or noncarbonated drinks significantly more often than those older
Conclusions:
The respondents’ diet was characterized by low intensity of both pro-health and unhealthy characteristics. Low intensity of pro-health characteristics in the diet indicates the need for introducing nutritional education.
The aim of the study was assessment of the quality of diet among occupationally active adults, taking into account the presence of pro-health and unhealthy characteristics, using the Diet Quality Index (DQI). In addition, the frequency of consumption of products was assessed according to the respondents’ age.
Material and methods:
The study involved 125 inhabitants of the Opole Province. The research tool was the KomPAN® Dietary Habits and Nutrition Beliefs Questionnaire for persons aged 16–65 years.
Results:
A high intensity of pro-health characteristics was observed in every tenth respondent aged up to 35 years and in 7.6% of respondents aged over 35 years. Among products, dishes, and drinks with a potentially beneficial effect on health, fruit and vegetables were consumed most frequently, while fish and legumes were consumed the least frequently. Among products, dishes and drinks exerting potentially adverse effect on health, the most frequently consumed were: butter, as an addition to bread or dishes, for frying, baking, etc., as well as white bread, sweets, yellow cheese and cold cuts, sausages or hot dogs. However, the least frequently consumed products were: lard, canned fish and energy drinks, as well as fast food. A statistically significant difference was found only in the frequency of consumption of fast food and sweetened carbonated or non-carbonated drinks. Younger respondents consumed fast food and sweetened carbonated or noncarbonated drinks significantly more often than those older
Conclusions:
The respondents’ diet was characterized by low intensity of both pro-health and unhealthy characteristics. Low intensity of pro-health characteristics in the diet indicates the need for introducing nutritional education.
Malczyk E, Malczyk A, Misiarz M, Kwapisz A. Ocena jakości diety osób dorosłych aktywnych zawodowo za pomocą indeksu ogólnej jakości
diety (DQI). Med Og Nauk Zdr. 2024; 30(3): 240–246. doi: 10.26444/monz/190569
REFERENCJE (20)
1.
Ogden J, przeł. Andruszko R. Psychologia odżywiania się. Od zdrowych do zaburzonych zachowań żywieniowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego; 2011.
2.
Jarosz M, Respondek W. Rola żywienia i aktywności fizycznej w profilaktyce otyłości i przewlekłych chorób niezakaźnych. In: Gawęcki J, Roszkowski WF. Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. Warszawa: PWN; 2023.
3.
Gruszczyńska M, Bąk-Sosnowska M, Plinta R. Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Stosunek Polaków do własnego zdrowia. Hygeia Public Health 2015;50(4):558–565.
4.
Kolarzyk E, Kwiatkowski J, Skop-Lewandowska A. Ocena jakości diety kobiet o różnym stanie odżywienia, przy użyciu Indeksu Prozdrowotnej Diety (pHDI-10). Probl Hig Epidemiol 2017;98(2):177–182.
5.
Jeżewska-Zychowicz M, Gawęcki J, Wądołowska L, et al. KomPAN® Kwestionariusz do badania poglądów i zwyczajów żywieniowych dla osób w wieku od 16 do 65 lat, wersja 1.2 – kwestionariusz do samodzielnego wypełnienia przez respondenta. Rozdz. 2. In: Gawęcki J, editor. KomPAN® Kwestionariusz do badania poglądów i zwyczajów żywieniowych oraz procedura opracowania danych. Warszawa: Wyd. Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka Polskiej Akademii Nauk; 2020. p. 22–34. http://www.knozc.pan.pl/.
6.
Różańska D, Przeliorz-Pyszczek A, Konikowska K, et al. Przydatność wskaźników jakości diety HEI-2010 oraz DQI do oceny jakości diet studentek Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Hygeia Public Health 2017;52(4):400–407.
7.
Kim S, Haines PS, Siega-Riz AM, et al. The Diet Quality Index-International (DQI-I) provides an effective tool for cross-national comparison of diet quality as illustrated by China and the United States. J Nutr. 2003;133(11):3476–84. doi:10.1093/jn/133.11.3476.
8.
Shin MK, Kim YS, Kim JH, et al. Dietary Patterns and Their Associations with the Diet Quality Index-International (DQI-I) in Korean Women with Gestational Diabetes Mellitus. Clin Nutr Res. 2015 Oct;4(4):216–24. doi:10.7762/cnr.2015.4.4.216.
9.
Setayeshgar S, Maximova K, Ekwaru JP, et al. Diet quality as measured by the Diet Quality Index–International is associated with prospective changes in body fat among Canadian children. Public Health Nutrition. 2017;20(3):456–463. doi:10.1017/S1368980016002500.
10.
World Health Organization (2023). Obesity and overweight; https://www.who.int/news-room/... (accessed 27–04–2023).
11.
Popławska H, Dębowska A, Dmitruk A, Hołub W. Zachowania żywieniowe i wiedza na temat żywności i żywienia studentów kierunku trener personalny Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Filii w Białej Podlaskiej. Rozprawy Społeczne. 2022;16(1):104–115. doi.org/10.29316/rs/146001.
12.
Galiński G, Czarnocińska J, Zaborowicz K. Ocena jakości diety studentów w zależności od ich płci i wiedzy żywieniowej. Bromat Chem Toksykol. 2016;49(3):474–478.
13.
Hawrysz I, Krusińska B, Słowińska MA, et al. Nutritional knowledge, diet quality and breast or lung cancer risk: a case-control study of adults from Warmia and Mazury region in Poland. Rocz Panstw Zakl Hig. 2016;67(1):9–15.
14.
Osowiecka K, Pracka M, Stolarzewicz A, Czochra K. Raport na temat stanu odżywienia i sposobu żywienia kierowców samochodów ciężarowych. Wrocław: Fundacja Truckers Life; 2019.
15.
Suliga E, Sobaś K, Bryk P, et al. Assessment of eating habits of patients qualified for bariatric surgery – preliminary research (Ocena zwyczajów żywieniowych chorych kwalifikowanych do zabiegu bariatrycznego – badania wstępne). Medical Studies/Studia Medyczne. 2021;37(3):193–201. doi.org/10.5114/ms.2021.109563.
16.
Piejko LJ, Nawrat-Szołtysik A, Kopeć D, et al. Jakość diety i wybrane zachowania zdrowotne dorosłych chorych na cukrzycę typu 2. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2018;9(1):36–44.
17.
Piejko LJ, Nowak Z. Jakość diety i wybrane zachowania żywieniowe słuchaczy uniwersytetów trzeciego wieku w województwie śląskim. Med Og Nauk Zdr. 2018;24(1):49–53. doi:10.26444/monz/86299.
18.
Błaszczyk-Bębenek E, Żwirska J, Schlegel-Zawadzka M. Evaluation of dietary habits and diet quality in a group of adolescents by using questionnaire (FFQ) and pro-Healthy Diet Index (pHDI-10). Med Og Nauk Zdr. 2022;28(3):250–257. doi:10.26444/monz/154883.
19.
Walentukiewicz A, Łysak A, Wilk B. Ocena sposobu żywienia studentów w kontekście profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Probl Hig Epidemiol. 2014;95(3):772–777.
20.
Petersen KS, Kris-Etherton PM. Diet Quality Assessment and the Relationship between Diet Quality and Cardiovascular Disease Risk. Nutrients. 2021;13(12):4305. doi:10.3390/nu13124305. PMID: 34959857 Free PMC article. Review.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
