PRACA ORYGINALNA
Niektóre czynniki wpływające na trafność kwestionariusza częstości spożycia SFFQ w grupie dzieci przedszkolnych – doniesienie z badań w Krakowie
Więcej
Ukryj
1
Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum, Kraków
Autor do korespondencji
Agnieszka Pac
Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej,
Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum, Ul. Kopernika 7a,
31-034 Kraków, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(1):64-69
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Prowadzenie badań epidemiologicznych nad zależnością pomiędzy stanem zdrowia a sposobem żywienia
wymaga, w pierwszej kolejności, trafnej oceny spożycia pokarmów oraz podaży składników pokarmowych.
Cel:
Celem badań była ocena wpływu wybranych czynników na trafność kwestionariusza częstości spożycia SFFQ w grupie
dzieci przedszkolnych w wieku 3 lat ze środowiska krakowskiego.
Materiał i metody:
Do badań włączonych zostało 172 dzieci trzyletnich. W badaniach porównano podaż energii i wybranych
składników pokarmowych, oszacowanych na podstawie półilościowego kwestionariusza częstości spożycia (SFFQ),
z podażą tych składników, oszacowaną na podstawie trzech wywiadów 24-godz. Stopień zgodności pomiędzy badanymi
metodami pomiaru określono na podstawie analizy skorygowanych współczynników korelacji Spearmana.
Wyniki:
Najwyższe współczynniki korelacji pomiędzy podażą oszacowaną na podstawie kwestionariusza SFFQ oraz trzech
wywiadów 24-godz. zaobserwowano dla podaży witaminy B2 (RS=0,635) oraz wapnia (RS=0,605), natomiast najniższe dla
podaży witamin PP oraz A (odpowiednio RS =0,344 i RS=0,355). Czynnikiem w największym stopniu wpływającym na trafność
danych żywieniowych było uczęszczanie przez dziecko do przedszkola. Zaobserwowano również różnice w wielkości
współczynników korelacji w zależności od poziomu wykształcenia i wieku matki oraz od masy ciała dziecka.
Wnioski:
Podaży energii oraz wszystkich badanych składników pokarmowych, oszacowana na podstawie kwestionariusza
SFFQ, była znacząco wyższa w porównaniu do podaży wyliczonej na podstawie powtarzanych wywiadów 24-godz. Jednak
trafność pomiaru podaży energii oraz podstawowych składników pokarmowych, mierzona współczynnikiem korelacji, była
akceptowalna w odniesieniu do innych narzędzi wykorzystywanych do oceny żywienia dzieci.
Introduction:
Background. Epidemiological studies of the relationship between health status and the mode of nutrition should be based
primarily on valid assessment of the intake of food products and the intake of nutrients.
Objective:
The objective of the study was to assess the effect of selected demographic factors on the validity of semiquantitative
Food Frequency Questionnaire (SFFQ) among three-year-old children from Krakow.
Material and Methods:
The study group consisted of 172 three-year-old children. The intake of energy and selected
nutrients assessed, based on the SFFQ, were compared with the intake from repeated 24-h recalls. The attenuated Spearman
rank correlation was used to assess the level of compatibility between the two methods adjusted for the variability in the
referent method.
Results:
The highest correlation between SFFQ and three 24-h recalls was found for vitamin B2 (RS =0.635) and calcium
(RS =0.605) intake, while the lowest – vitamins PP and A (RS =0.344 and RS =0.355, respectively). It was found that the strongest
factor influencing the level of compatibility of the two methods was attending a nursery school by child. Differences were
also discovered in the values of correlation coefficients according to the level of education and age of the mother, and body
weight of the child.
Conclusions:
The intake of energy and all the nutrients examined based on the SFFQ was significantly higher, compared
to the intake assessed by repeated 24-h recalls. Nevertheless, the validity of measurement of intake of energy and basic
nutrients measured by the correlation method were found to be at the acceptable level, compared to other instruments
used for assessing food- nutrition among preschool children
REFERENCJE (31)
1.
Willett W. Nutritional Epidemiology. New York-Oxford: Oxford University Press; 1998.
2.
Ortiz-Andrellucchi A, Henríquez-Sánchez P, Sánchez-Villegas A, Pena- Quintana L, Mendez M, Serra-Majem L. Dietary assessment methods for micronutrient intake in infants, children and adolescents: a systematic review. Br J Nutr. 2009; 102 (supl. 1): S87–S117.
3.
Livingstone MBE, Robson PJ, Wallace JMW. Issues in dietary intake assessment of children and adolescents. Br J Nutr. 2004; 92(2): 213–222.
4.
Tooze JA, Subar AF, Thompson FE, Troiano R, Schatzkin A, Kipnis V. Psychosocial predictors of energy underreporting in a large doubly labeled water study. Am J Clin Nutr. 2004; 79: 759–804.
5.
Baranowski T, Domel SB. A cognitive model of children’s reporting of food intake. Am J Clin Nutr. 1994; 59: 212–217.
6.
Livingston MBE, Robson PJ. Measurement of dietary intake in children. Proc Nutr Soc. 2000; 59(2): 279–293.
7.
Roman-Vinas B, Ortiz-Andrellucchi A, Mendez M, Sánchez-Villegas A, Pena-Quintana L, Moreno Aznar LA i wsp. Is the food frequency questionnaire suitable to assess micronutrient intake adequacy for infants, children and adolescents? Matern Child Nutr. 2010; 6(2): 112 121.
8.
Serra-Majem L, Frost Andersen L, Henríque-Sánchez P, Doreste-Alonso J, Sánchez-Villegas A, Ortiz-Andrelluchi A i wsp. Evaluating the quality of dietary intake validation studies. Br J Nutr. 2009; 102(1): 3–9.
9.
Klemarczyk W, Strucińska M, Weker H, Więch M. Ocena sposobu żywienia dzieci w przedszkolu wegetariańskim. Pediatr Współcz. 2005; 7(3): 243–246.
10.
Charzewska J, Weker H. Ogólnopolskie badanie nad zawartością wapnia i witaminy D w dietach dzieci w wieku 4 lat. Pediatr Współ Gastroenterol Hepatol Żyw Dziecka. 2006; 8(2): 107–109.
11.
Sochacka-Tatara E, Jacek R, Sowa A, Musiał A. Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym. Probl Hig Epidemiol. 2008; 89(3): 389–394.
12.
Sadowska J, Radziszewska M, Krzymulska A. Evaluation of nutritional manner and nutritional status of pre-school children. Acta Sci Pol Technol Aliment. 2010; 9(1): 105–115.
13.
Kozioł-Kozakowska A, Piórecka B, Żwirska J, Jagielski P, Schlegel- -Zawadzka M. Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym z regionu Krakowa z uwzględnieniem charakterystyki socjo-ekonomicznej. Probl Hig Epidemiol. 2007; 88(4): 422–427.
14.
Roszko-Kirpsza I, Olejnik BJ, Zalewska M, Marcinkiewicz S, Maciorkowska E. Wybrane nawyki żywieniowe a stan odżywienia dzieci i młodzieży regionu Podlasia. Probl Hig Epidemiol. 2011; 92(4): 799–805.
15.
Roszko-Kirpsza I, Olejnik BJ, Kulesza M, Jabłoński R, Czerech E, Maciorkowska E. Żywienie dzieci wiejskich w 2. i 3. roku życia. Probl Hig Epidemiol. 2012; 93(3): 605–612.
16.
Kolarzyk E, Janik A, Kwiatkowki J. Zwyczaje żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym. Probl Hig Epidemiol. 2008; 89(4): 527–532.
17.
Łoś-Rychalska E, Niecławska A. Analiza wybranych cech diety dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym w zależności od sposobu sprawowania opieki nad dzieckiem. Pediatr Pol. 2010; 85(5): 462–480.
18.
Łoś-Rychalska E, Niecławska A. Odżywianie dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym w ocenie ich matek. Pediatr Pol. 2010; 85(6): 588–596.
19.
Łoś-Rychalska E, Niecławska A. Wpływ wybranych elementów żywienia dzieci w wieku niemowlęcym na wybrane cechy ich żywienia w okresie poniemowlęcym i przedszkolnym. Pediatr Współcz. 2010; 12(2): 108–120.
20.
Buczek S, Karnet B, Pasowska R, Jabłoński E, Pyziak K, Kulig K i wsp. Ocena żywienia niemowląt i małych dzieci z alergią pokarmową. Pediatr Współcz. 2006; 8(3): 175–179.
21.
Jedrychowski W, Whyatt RM, Camann DE, Bawle UV, Peki K, Spengler JD i wsp. Effect of prenatal PAH exposure on birth outcomes and neurocognitive development in a cohort of newborns in Poland. Study design and preliminary ambient data. Int J Occup Med Environ Health. 2003; 16: 21–29.
22.
Szponar L, Wolnicka K, Rychlik E. Album fotografii produktów i potraw. Warszawa: IŻŻ; 2000.
23.
Kunachowicz H, Nadolna I, Przygoda B, Iwanow K. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa: IŻŻ; 2005.
24.
Block G, Thompson FE, Hartman AM, Larkin FA, Guire KE. Comparison of two dietary questionnaires validated against multiple dietary records collected during a 1- year period. J Am Diet Assoc. 1992; 92(6): 686–693.
25.
Serdula MK, Alexander MP, Scanlon KS, Bowman BA. What are preschool children eating? A review of dietary assessment. Annu Rev Nutr. 2001; 21: 475–498.
26.
Parrish LA, Marshall JA, Krebs NF, Rewers M, Norris JM. Validation of a food frequency questionnaire in preschool children. Epidemiol. 2003; 14(2): 213–217.
27.
Blum RE, Wei EK, Rockett HR, Langeliers JD, Leppert J, Gardner JD, Colditz GA. Validation of a food frequency questionnaire in Native American and Caucasian children 1 to 5 years of age. Matern Child Health J. 1999; 3(3): 167–172.
28.
Kaskoun MC, Johnson RK, Goran MI. Comparison of energy intake by semiquantitative food-frequency questionnaire with total energy expenditure by the doubly labeled water method in young children. Am J Clin Nutr. 1994; 60: 43–47.
29.
Burrows TL. Martin RJ, Collins CE, A systematic review of the validity of dietary assessment methods in children when compared with the method of doubly labeled water. J Am Diet Assoc. 2010; 110(10): 1501–1510.
30.
Laningan JA, Wells JCK, Lawson MS, Cole TJ, Lucas A. Number of days needed to assess energy and nutrient intake in infants and young children between 6 months and 2 years of age. Eur J Clin Nutrit. 2004; 58(5): 745–750.
31.
Salles-Costa R, Barroso Gdos S, Mello MA, Antunes MM, Yokoo EM. Sources of variation in energy and nutrient intakes among children from six to thirty months old in a population-based study. Cad Saude Publica. 2010; 26(6): 1175–1186.