PL EN
PRACA PRZEGLĄDOWA
Możliwości zapobiegania konwersji stanu przedcukrzycowego do cukrzycy typu 2 z perspektywy dietetyki klinicznej. Strategie interwencyjne dotyczące stylu życia
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Dietetyki Klinicznej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
 
 
Autor do korespondencji
Michał Skrzypek   

Zakład Dietetyki Klinicznej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska, ul. Chodźki 1, room 161, 20-093 Lublin, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2018;24(4):220-227
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Stan przedcukrzycowy (prediabetes) jest zdefiniowanym klinicznie punktem na continuum rozwoju ryzyka kardiometabolicznego prowadzącego do cukrzycy typu 2 (type 2 diabetes mellitus, T2DM) oraz incydentów sercowo-naczyniowych. Z perspektywy zdrowia publicznego istotne jest to, iż cechuje się potencjalną odwracalnością. Celem opracowania jest wskazanie żywieniowych strategii interwencyjnych oraz dotyczących aktywności fizycznej, możliwych do wykorzystania w zapobieganiu konwersji stanu przedcukrzycowego do T2DM.

Skrócony opis stanu wiedzy.:
U otyłych chorych z prediabetes znamienne obniżenie ryzyka rozwoju T2DM powoduje trwała redukcja masy ciała oraz wprowadzenie co najmniej umiarkowanego lub intensywnego wysiłku fizycznego przez minimum 150 minut tygodniowo. Zmianę stylu życia zaleca się również u tych osób z prediabetes, które mają prawidłową masę ciała. Obowiązują wówczas te same zasady konstruowania diety co w przypadku otyłych osób z prediabetes, z wyjątkiem indukowania deficytu energetycznego, z zachowaniem zasady wdrożenia aktywności fizycznej na zalecanym poziomie. Celem postępowania żywieniowego w prediabetes jest nie tylko uzyskanie i utrzymanie prawidłowej masy ciała, ale także utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy w surowicy krwi, optymalnego stężenia lipidów i lipoprotein, a także optymalnych wartości ciśnienia tętniczego krwi.

Podsumowanie:
W leczeniu pacjenta ze stanem przedcukrzycowym uzasadniony jest udział dietetyka klinicznego, mającego profesjonalne przygotowanie zawodowe. U otyłych chorych z prediabetes gwarantuje to osiąganie celów leczenia otyłości, które obejmują nie tylko redukcję masy ciała, ale także obniżenie ryzyka rozwoju T2DM i powikłań sercowo-naczyniowych


Introduction and Objective:
Prediabetes is a clinically defined point on the continuum of the development of cardiometabolic risk leading to type 2 diabetes mellitus (T2DM) as well as cardiovascular incidents. From the perspective of public health, it is vital that prediabetes is characterized by potential reversibility. The goal of the study is to show nutritional intervention strategies and strategies for physical activity that can be used to prevent the conversion of prediabetes to T2DM.

Brief description of the current state of knowledge:
In obese patients with prediabetes, a significant reduction of T2DM development risk is caused by a permanent reduction of body mass and introduction of at least moderate or intense exercise for a minimum of 150 minutes per week. A change in lifestyle is also recommended for prediabetic patients with normal body mass. The same principles of diet planning then apply as in the case of obese patients with prediabetes, except for inducing an energy deficit while retaining the principle of pursuing physical activity at the recommended level. The goal of nutritional management in prediabetes is not only to achieve and maintain a normal body mass, but also to maintain a normal glucose concentration in blood serum, an optimum concentration of lipids and lipoproteins, as well as optimum values of arterial blood pressure.

Recapitulation:
Treatment of a patient with prediabetes should justifiably involve a professionally trained clinical dietician. In obese patients with prediabetes this guarantees achieving the goals of obesity treatment that include not only body mass reduction, but also lowering the risk of T2DM development and cardiovascular complications.

REFERENCJE (56)
1.
Mutie PM, Giordano GN, Franks PW. Lifestyle precision medicine: the next generation in type 2 diabetes prevention? BMC Med. 2017; 15: 171.
 
2.
Garvey WT, Arathuzik G. Lifestyle Therapy for Diabetes Melitus. W: Mechanick JI, Kushner RF (red.). Lifestyle Medicine. Springer International Publishing, Switzerland; 2016. p. 221–243.
 
3.
The European Society of Cardiology (ESC), The European Association for the Study of Diabetes. ESC Guidelines on diabetes, pre-diabetes, and cardiovascular diseases developer in collaboration with the EASD. Eur Heart J. 2013; 34: 3035–3087.
 
4.
Ibrahim MM. Subcutaneous and visceral adipose tissue: structural and functional differences. Obes Rev. 2010; 11(1): 11–18.
 
5.
Alberti KG, Eckel RH, Grundy SM, Zimmet PZ, Cleeman JI, Donato KA et al. Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention; National Heart, Lung and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society and International Association for the Study of Obesity. Circulation, 2009; 120: 1640–1645.
 
6.
Association of Clinical Endocrinologist and College of Endocrinology Comprehensive. Clinical Practice Guidelines for Medical Care of Patients with Obesity. Endocr Pract. 2016; 22 (Suppl 3): 1–203.
 
7.
Piepoli MF, Hoes AW, Agewall S, Albus C, Brotons C, Catapano AL et al. European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts). Eur J Preventive Cardiol. 2016, 23(11): 1–96.
 
8.
Diabetes Prevention Program Research Group. Reduction in the incidence of type 2 diabetes with life style intervention or metformin. N Engl J Med. 2002; 346(6): 393–403.
 
9.
Diabetes Prevention Program Research Group. 10-year follow up of diabetes incidence and weight loss in the Diabetes Prevention Program Outcomes Study. Lancet. 2009; 374(9702): 1677–1686.
 
10.
Janghorbani M, Adineh H, AminiM. Evaluation of the Finnish Diabetes Risk Score (FINDRISC) as a screening tool for the metabolic syndrome. Rev Diabet Stud. 2013; 10(4): 283–292.
 
11.
American Diabetes Asociation. Standards of Medical Care in Diabetes – 2017. Diabetes Care. 2017; 40 (Suppl 1): 1–135.
 
12.
Zachurzok A, Małecka-Tendera E. Nadwaga i otyłość. W: Szajewska H, Horvath A (red.). Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży. Kraków: Medycyna Praktyczna; 2017: 248–256.
 
13.
Kushner R. Postępowanie kliniczne u osób rozpoznaniem otyłości. W: Kushner R, Lawrence V, Sudhesh K (red.). Otyłość. Praktyczny podręcznik kliniczny. Warszawa: Medipage; 2017: 71–148.
 
14.
Olszanecka-Glinianowicz M. Medyczne leczenie otyłości. W: Skrzypek M (red.). Obesitologia w ujęciu interdyscyplinarnym. Lublin: Wydaw-nictwo Uniwersytetu Medycznego w Lublinie; 2018. p. 193–204.
 
15.
Skrzypek M, Marzec A, Goral K. Żywienie w determinowaniu ryzyka, prewencji i leczeniu choroby wieńcowej w świetle European Guidelines on Cardiovascular Prevention 2016 – ciągłość i zmiana. W: Andrzej Borzęcki (red.). Środowisko a zdrowie. Lublin: Norbertinum; 2017: 458–466.
 
16.
Skrzypek M, Goral K. Dietetyk jako zawód medyczny w świetle dokumentów międzynarodowych oraz polskich regulacji prawnych. Hygeia Public Health. 2018; 53(1): 62–69.
 
17.
Park S, Wo MH, Lim HJ, Chon S, Woo JT. A nutrition intervention focused on weight management through life style improvements in prediabetic subjects. Clin Nutr Res. 2018; 7(1): 69–79.
 
18.
Knowler WC. Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or metformin. N Engl J Med. 2002; 346(6): 393–403.
 
19.
Kumar S, Piya MK. Postępowanie kliniczne w chorobach spowodowanych otyłością. W: Kushner R, Lawrence V, Sudhesh K (red.). Otyłość. Praktyczny podręcznik kliniczny. Warszawa: Medipage; 2017: 149–222.
 
20.
Siebenhofer A, Jeitler K, Berghold A, Waltering A, Hemkens LG, Sem¬litsch T. Long- term effects of weight-reducing diets in hypertensice patients. Corchane Database Syst Rev Online http://cochranelibrary-wiley.c... (dostęp: 1.03.2018).
 
21.
Johnston BC, Kanters S, Bandayrel K, Wu P, Naji F, Siemieniuk RA et al. Comparison of weight loss among named diet programs in overweight and obese adults: a meta-analysis. JAMA. 2014; 312: 923–933.
 
22.
Gajewska D, Myszkowska-Ryciak J, Lange E, Gudej S, Pałkowska-Goździk E, Bronkowska M et al. Standardy leczenia dietetycznego otyłości prostej u osób dorosłych – stanowisko Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Dietetyka. 2015; 8: 1–24.
 
23.
Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Warszawa: PZWL; 2014.
 
24.
Bays HE, Seger, J, Primack C, Long J, Shah NN, Clark TW et al. Obesity Algorithm 2016–2017. Obesity Medicine Association Online https://obesitymedicine.org/ob... (dostęp: 16.01.2018).
 
25.
Ard JD, Miller GD. Lifestyle Therapy as Medicine for the Treatment of Obesity. W: Mechanik JL, Kushner R, red. Lifestyle Medicine a Manual for Clinical Practice. Chicago: Springer; 2016: 199–220.
 
26.
Sacks FM, Bray GA, Carey VJ, Smith SR, Ryan DH, Anton SD et al. Comparison of weight-loss diets with different compositions of fat, protein, and carbohydrates. N Engl J Med. 2009; 360: 859–873.
 
27.
Jarosz M, Wolnicka K, Kłosowska J. Czynniki środowiskowe związane z występowaniem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży. Post Nauk Med. 2011; 9: 770–777.
 
28.
Skrzypek M. Socjologia w zdrowiu publicznym: propozycja konteksto¬wej interpretacji behawioralnych uwarunkowań zdrowia i jej praktyczne implikacje. W: Skrzypek M, Kulik TB (red.). Dietetyka praktyczna w ujęciu interdyscyplinarnym. Lublin: Wydawnictwo KUL; 2016: 19–38.
 
29.
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2017. Diabetol Prakt. 2017; 3(Suppl A).
 
30.
Dishman R, Heath L, Lee I. Etiology of overweight and obesity: set point or settling point? W: Dishman R, Heath L, Lee I, red. Physical Activity Epidemiology, 2nd ed. Human Kinetics, USA; 2013. Online www.humankinetics.com (dostęp: 20.11.2017).
 
31.
Boulé NG, Kenny GP, Haddad E, Wells GA, Sigal RJ. Meta-analysis of the effect of structured exercise training on cardiorespiratory fitness in type 2 diabetes mellitus. Diabetologia. 2013; 46: 1071–1081.
 
32.
Rejeski WJ, Ip EH, Bertoni AG, Bray GA, Evans G, Gregg EW et al. Lifestyle change and mobility in obese adults with type 2 diabetes. N Engl J Med. 2012; 366(13): 1209–1217.
 
33.
Respondek W, Grodowska A. Zespół metaboliczny. W: Jarosz M. Praktyczny podręcznik dietetyki. Warszawa: Wydawnictwo IŻŻ; 2010: 358–363.
 
34.
Hemmingsen B, Gimenez-Perez G, Mauricio D, Roqué I Figuls M, Metzendorf MI, Richter B. Diet, physical activity or both for prevention or delay of type 2 diabetes mellitus and its associated complications in people at increased risk of developing type 2 diabetes mellitus. Corchane Database SystRev Online https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p... (dostęp: 1.03.2018).
 
35.
Lawrence V. Biologia otyłości – przyczyny występowania. W: Kushner R, Lawrence V, Kumar S (red.). Otyłość – praktyczny podręcznik kliniczny. Warszawa: Medipage; 2017: 3–27.
 
36.
Waśkiewicz A, Szcześniewska D, Szostak-Węgierek D, Kwaśniewska M, Pająk A, Stepniak et al. Are dietary habits of the Polish population consistent with the recommendations for prevention of cardiovascular disease? – WOBASZ II project. Kardiol Pol. 2016; 74(9): 969–977.
 
37.
Moreno LA, Pineda I, Rodríguez G, Fleta J, Sarria A, Bueno M et al. Waist circumference for the screening of the metabolic syndrome in children. Acta Paediatr. 2002; 91: 1307–1312.
 
38.
Risérus U, Willett WC, Hu FB. Dietary fats and prevention of type 2 diabetes. Prog Lipid Res. 2009; 48(1): 44–51.
 
39.
American Diabetes Association. Lifestyle management: Standards of Medical Care in Diabetes 2018. DiabetesCare. 2018; 41(Suppl 1): 38–50.
 
40.
Kochan Z. Trans-kwasy tłuszczowe w diecie – rola w rozwoju zespołu metabolicznego. PostepyHig Med. Dosw. 2010; 64: 650–658.
 
41.
Salas-Salvadó J, Bulló M, Babio N, Martínez-González MÁ, Ibarrola¬-Jurado N et al. Reduction in the incidence of type 2 diabetes with the Mediterranean diet: results of the PREDIMED-Reus nutrition interven¬tion randomized trial. Diabetes Care. 2011; 34: 14–9.
 
42.
Salas-Salvadó J, Bulló M, Estruch R, Ros E, Covas MI, Ibarrola-Jurado N et al. Prevention of diabetes with mediterranean diets: a subgroup analysis of a randomized trial. Ann Intern Med. 2014; 160: 1–10.
 
43.
Torres-Peña JD, Garcia-Rios A, Delgado-Casado N. Mediterranean diet improves endothelial function in patients with diabetes and pre¬diabetes: A report from the CORDIOPREV study. Atherosclerosis. 2018; 269: 50–56.
 
44.
Guasch-Ferré M, Merino J, Sun Q, Fitó M, Salas-Salvadó J. Dietary Polyphenols, Mediterranean Diet, Prediabetes, and Type 2 Diabetes: A Narrative Review of the Evidence.Oxid Med Cell Longev. 2017; https://doi.org/10.1155/2017/6... (dostęp: 1.03.2018).
 
45.
Liese AD, Nichols M, Sun X, D’Agostino RB, Haffner SM. Adherence to the DASH Diet Is Inversely Associated With Incidence of Type 2 Diabetes: The Insulin Resistance Atherosclerosis Study. DiabetesCare. 2009; 32: 1434–1436.
 
46.
Gajewska D, Pałkowska-Goździk E, Lange E, Niegowska J, Paśko P, Kościołek A et al. Standardy postępowania dietetycznego w kardiologii. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dietetycznego 2016. Dietetyka. 2016; 9: 1–36.
 
47.
Jarosz M. Praktyczny podręcznik dietetyki. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2012.
 
48.
He F. Diets with a low glycaemic load have favourable effects on prediabetes progression and regression: a prospective cohort study. J Hum Nutr Diet. 2018; doi: 10.1111/jhn.12539.
 
49.
Włodarek D. Dietoterapia. Warszawa: PZWL; 2014.
 
50.
Hur YI, Park H, Kang JH, Lee HA, Song HI, Lee HJ. Associations between Sugar Intake from Different Food Sources and Adiposity or Cardio-Metabolic Risk in Childhood and Adolescence: The Korean Child–Adolescent Cohort Study. Nutrients. 2016; 8(1): 20.
 
51.
Kłosiewicz-Latoszek L, Cybulska B. Cukier, a ryzyko otyłości, cukrzycy i chorób sercowonaczyniowych. Probl Hig Epidem. 2011; 92(2): 181–186.
 
52.
Johnson RK, Appel LJ, Brands M, Howard BV, Lefevre M, Lustig RH et al. Dietary sugars intake and cardiovascular health: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2009; 120: 1011–1020.
 
53.
Jarosz M. Normy żywienia dla populacji Polski. IŻŻ: Warszawa; 2017.
 
54.
Yumuk V, Tsigos C, Fried M, Schindler K, Buselto L, Micic D et al. European Guidelines for Obesity Management in Adults. Obes Facts. 2015; 8(6): 402–424.
 
55.
Napiórkowska L, Franek E. Insulinooporność, a stan przedcukrzycowy. Post Nauk Med. 2017; 2: 84–88.
 
56.
Dyson PA, Kelly T, Deakin T, Duncan A, Frost G, Harrison Z et al. Worth on behalf of Diabetes UK Nutrition Working Group. Diabetes UK Position Statements and Care Recommendations. Diabetes UK evidence-based nutrition guidelines for the prevention and management of diabetes. Diabet Med. 2011; 28: 1282–1288.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top