Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Modele komunikacyjne relacji lekarz – pacjent – rodzina
1
Zakład Informatyki i Statystyki Zdrowia, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie; Wydział Pedagogiki i Psychologii, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie
2
Zakład Socjologii Ogólnej, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii, Uniwersytet Marii Curie-Słodowskiej w Lublinie
Autor do korespondencji
Anna Włoszczak-Szubzda
Zakład Informatyki i Statystyki Zdrowia, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie, ul. Jaczewskiego 2, 20-090 Lublin
Zakład Informatyki i Statystyki Zdrowia, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie, ul. Jaczewskiego 2, 20-090 Lublin
Med Og Nauk Zdr. 2012;18(3):212-218
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel:
Celem pracy jest prezentacja różnych modeli relacji lekarz -pacjent-rodzina, kształtujących się pod wpływem regulacji prawnych i organizacyjnych, z wyeksponowaniem rodziny jako rzeczywistego podmiotu opieki medycznej i ochrony zdrowia.
Materiał i metoda:
Zastosowanymi metodami badawczymi były: analiza dokumentów i krytyczna analiza treści publikacji. Analizą dokumentów objęto akty prawne dotyczące organizacji i funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w Polsce, a krytyczna analiza treści dotyczyła wybranych publikacji omawiających funkcjonowanie pacjenta i rodziny w sytuacji choroby i niepełnosprawności, kompetencje lekarza rodzinnego, organizację i finansowanie opieki medycznej.
Wnioski:
Omówiono cztery modele relacji lekarz-pacjent-rodzina, począwszy od modelu całkowicie pomijającego współpracę z rodziną, aż do modelu partnerskiego. Analiza zadań i kompetencji lekarza rodzinnego sytuuje medycynę rodzinną (zadaniowość wynika przede wszystkim z kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia) pomiędzy drugim a trzecim modelem relacji lekarz-pacjent-rodzina, czyli niejako „w połowie drogi” do modelu partnerskiego. Holistyczny model medycyny oraz systemowe podejście do opieki medycznej wymagają nowego kształcenia lekarzy i pielęgniarek oraz nowej wizji ich roli. Lekarz i pielęgniarka powinni być głównymi doradcami, konsultantami i profesjonalnymi przewodnikami rodziny, partnerami w tradycyjnie pełnionych w rodzinie zadaniach dotyczących zdrowia. Natomiast w incydentach związanych z nagłą, ostrą chorobą, zagrożeniem zdrowia i życia pozostaną niekwestionowanymi ekspertami od leczenia, przywracania i „naprawiania” zdrowia (medycyna naprawcza).
Celem pracy jest prezentacja różnych modeli relacji lekarz -pacjent-rodzina, kształtujących się pod wpływem regulacji prawnych i organizacyjnych, z wyeksponowaniem rodziny jako rzeczywistego podmiotu opieki medycznej i ochrony zdrowia.
Materiał i metoda:
Zastosowanymi metodami badawczymi były: analiza dokumentów i krytyczna analiza treści publikacji. Analizą dokumentów objęto akty prawne dotyczące organizacji i funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w Polsce, a krytyczna analiza treści dotyczyła wybranych publikacji omawiających funkcjonowanie pacjenta i rodziny w sytuacji choroby i niepełnosprawności, kompetencje lekarza rodzinnego, organizację i finansowanie opieki medycznej.
Wnioski:
Omówiono cztery modele relacji lekarz-pacjent-rodzina, począwszy od modelu całkowicie pomijającego współpracę z rodziną, aż do modelu partnerskiego. Analiza zadań i kompetencji lekarza rodzinnego sytuuje medycynę rodzinną (zadaniowość wynika przede wszystkim z kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia) pomiędzy drugim a trzecim modelem relacji lekarz-pacjent-rodzina, czyli niejako „w połowie drogi” do modelu partnerskiego. Holistyczny model medycyny oraz systemowe podejście do opieki medycznej wymagają nowego kształcenia lekarzy i pielęgniarek oraz nowej wizji ich roli. Lekarz i pielęgniarka powinni być głównymi doradcami, konsultantami i profesjonalnymi przewodnikami rodziny, partnerami w tradycyjnie pełnionych w rodzinie zadaniach dotyczących zdrowia. Natomiast w incydentach związanych z nagłą, ostrą chorobą, zagrożeniem zdrowia i życia pozostaną niekwestionowanymi ekspertami od leczenia, przywracania i „naprawiania” zdrowia (medycyna naprawcza).
Objective:
The objective of the study is presentation of various models of the physician-patient-family relationship, emphasizing the family as an actual entity of medical and health care.
Material and methods::
The research methods applied were analysis of records and critical analysis of the content. Analysis of the documentation covered legal acts concerning the organization and functioning of primary health care (PHC) in Poland, while the critical analysis of the content covered selected publications pertaining to the functioning of a patient and family in the situation of disease and disability, competences of a family physician, organization and financing of medical care.
Conclusions:
The article discusses four models of physician-patient-family relationship, beginning from the model entirely omitting cooperation with a family, and ending with the partnership model. The comparison of current family physician’s tasks and competences places family medicine, approached as task-oriented (analysis of contacts with health care management office), between the second and third model physician-patient-family, i.e. halfway to the partnership model. The holistic model of medicine and a systemic approach to health care requires a new education of physicians and nurses, and a new vision of their roles. Physicians and nurses should become the main advisers, professional family consultants and guides, partners in health-related tasks which are traditionally fulfilled in a family. However, in events associated with an acute disease, threatening to health, they will still remain experts in the treatment of disease – in health repair and restoration (therapeutic medicine).
The objective of the study is presentation of various models of the physician-patient-family relationship, emphasizing the family as an actual entity of medical and health care.
Material and methods::
The research methods applied were analysis of records and critical analysis of the content. Analysis of the documentation covered legal acts concerning the organization and functioning of primary health care (PHC) in Poland, while the critical analysis of the content covered selected publications pertaining to the functioning of a patient and family in the situation of disease and disability, competences of a family physician, organization and financing of medical care.
Conclusions:
The article discusses four models of physician-patient-family relationship, beginning from the model entirely omitting cooperation with a family, and ending with the partnership model. The comparison of current family physician’s tasks and competences places family medicine, approached as task-oriented (analysis of contacts with health care management office), between the second and third model physician-patient-family, i.e. halfway to the partnership model. The holistic model of medicine and a systemic approach to health care requires a new education of physicians and nurses, and a new vision of their roles. Physicians and nurses should become the main advisers, professional family consultants and guides, partners in health-related tasks which are traditionally fulfilled in a family. However, in events associated with an acute disease, threatening to health, they will still remain experts in the treatment of disease – in health repair and restoration (therapeutic medicine).
REFERENCJE (22)
1.
Kawczyńska-Butrym Z. Medycyna – lekarz rodzinny, przesłanki dlaedukacji kadr medycznych. Prom Zdr.1999; VI(17): 22-25.
2.
Bożkowa K, Sito A. Opieka zdrowotna nad rodziną. Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa 2003: ss. 543; ISBN: 9788320026672.
3.
Taranowicz I. Rodzina a problemy zdrowia i choroby. W: Barański J, Piatkowski W, red. Zdrowie i Choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny. Atut; Wrocław 2002: ss. 258; ISBN: 8389247038.
4.
Woźniak Z. Socjomedyczne aspekty funkcjonowania rodziny. CPBP; Poznań 1990: ss. 181.
5.
Boguszewski R. [opr.] Zdrowie i zdrowy styl życia w Polsce. Komunikat z badań CBOS; Warszawa 2007.
6.
Taranowicz I. Rodzina w opiece nad człowiekiem przewlekle chorym. W: Tyszka Z, red. Rodzina w czasach szybkich przemian. Rocznik Socjologii Rodziny 2001; WN UAM; Poznań 2002; XIII: 209-228.
7.
Kawczyńska-Butrym Z. Rodzinny kontekst zdrowia i choroby. Centrum Edukacji Medycznej ; Warszawa 1995: ss.161; ISBN: 8385883908.
8.
Starfield B. Family medicine should shape reform, not vice versa. Family Practice Management 2009; 16(4): 6-7.
9.
Scherger JE. Future vision: is family medicine ready for patient-directed care? Fam Med. 2009 ; 41(4): 285-288.
10.
Włoszczak-Szubzda A. Kompetencje komunikacyjne personelu medycznego – badanie stanu oraz ocena potrzeb edukacyjnych. Rozprawa doktorska. Lublin; Uniwersytet Medyczny; 2009; ss. 290.
11.
Włoszczak-Szubzda A. Jarosz M. J. Problemy komunikowania się personelu medycznego z pacjentami. Med Og. 2008; 14(3): 225-234.
12.
Włoszczak-Szubzda A. Jarosz M. J. Pacjent – choroba – medyk. Znaczenie i role w komunikacji. Med Og Nauk Zdr. 2011; 17(2): 105-110.
13.
Hebanowski M, Kliszcz J, Trzeciak B. Poradnik komunikowania się lekarza z pacjentem. Wydawnictwo Lekarskie PZWL ; Warszawa 2005: ss.136; ISBN: 8320033071.
14.
Luban-Plozza B. Zaburzenia psychosomatyczne w praktyce lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa 1995:ss.290 ; ISBN: 8320018714.
15.
Doherty W J, Baird M A, Becker L A. Family medicine and the biopsychosocial model: The road toward integration. Advances 1986; 3:17 28.
16.
Herman J. The need for a transitional model: a challenge for biopsychosocial medicine? Fam Systems Health 2005; 23(4): 372-376.
17.
Bracht Neil F. Health promotion; Community health services; Citizen participation. Newbury Park, Calif 1990: ss.320; ISBN: 0803938586.
18.
Namysłowska I. Terapia rodzin. IPIN Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2000: ss. 224 ; ISBN: 8385705430. Mayerscough P R, Ford M. Jak rozmawiać z pacjentem. WydawnictwoPsychologiczne; Gdańsk 2001: ss.285; ISBN: 838795733X.
19.
Rakel R E. Principles of family medicine. W. & B. Saunders; Philadelphia, London and Toronto 1977: ss.536; ISBN 0721674496.
20.
Rakel R E, Rakel D P. Textbook of Textbook of Family Medicine. Elsevier Saunders; Philadelphia 2011:ss. 1192; ISBN: 9781437711608.
21.
Kawczyńska-Butrym Z. Wyzwania rodziny: zdrowie. choroba, niepełnosprawność, starość. Makmed; Lublin 2008: ss. 206; ISBN: 9788392447573.
22.
Lukas W. Rola lekarza rodzinnego w systemie opieki zdrowotnej – doświadczenia polskie http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/... docs/25022011_zal_3_rola_lekarza.pdf (dostęp: 2012.06.08).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
