PRACA PRZEGLĄDOWA
Mierniki stanu bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy
Więcej
Ukryj
1
Państwowa Inspekcja Pracy – Oddział w Słupsku
2
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Autor do korespondencji
Leszek Solecki
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, ul. Sidorska 95/97, 21-500 Biała Podlaska
Med Og Nauk Zdr. 2015;21(2):208-214
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Wprowadzenie i cel pracy. Monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy należy do jednego z podstawowych obowiązków pracodawców. Mimo tego tylko niewielka liczba pracodawców widzi potrzebę stałego i aktywnego analizowania bezpieczeństwa i higieny pracy. Na takie stanowisko pracodawców duży wpływ ma poziom świadomości w zakresie zarządzania produkcją.
Cel pracy:
Celem pracy jest przedstawienie i analiza aktualnego stanu wiedzy dotyczącego aktualnie istniejących mierników.
Opis stanu wiedzy:
Prezentowane w literaturze mierniki stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w niewielkim stopniu odnoszą się do monitorowania stanu bhp w mikroskali, tj. bezpośrednio na stanowisku pracy. Służą one głównie do badania stanu bezpieczeństwa na poziomie zakładu pracy. Do najczęściej wykorzystywanych wskaźników służących do monitorowania warunków pracy nadal należą wskaźniki wypadków przy pracy oraz wskaźnik określający liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Pozostałe wskaźniki, które mogą być stosowane do monitorowania stanu bhp na pojedynczym stanowisku pracy są najrzadziej stosowane.
Wnioski:
Ważnym jest, aby w szerszym zakresie dostępne były mierniki służące do monitorowania stanu bhp na stanowisku pracy, które nie będą skomplikowane w użyciu, będą pozwalały na szybką i precyzyjną diagnozę obszarów wymagających korekty w obszarze bhp, były wskaźnikami wiodącymi oraz pokazywały wpływ niedociągnięć w obszarze bhp na produktywność.
Introduction and aim:
The monitoring of safety and occupational hygiene is one of the basic duties of employers. Despite this, only a small number of employers see the need for performing constant and active analysis of work safety and occupational hygiene. The level of awareness in the area of production management exerts a great effect on such an attitude of the employers. The aim of the study is to present and analyze the current state of knowledge regarding the currently existing measures.
Description of the state of knowledge:
The measures of the state of safety and occupational hygiene presented in
literature, to a small degree, refer to the monitoring of the state of OSH on a micro-scale, i.e. directly at a workplace. They
serve mainly for the examination of the state of safety on the level of an enterprise. The measures most commonly used
for the monitoring of work conditions are still indicators concerning occupational accidents, and an indicator determining
the number of workers employed in conditions of risk. The remaining indicators, which may be used for the monitoring of
the state of OSH at a single workplace, are rarely applied.
Conclusions. It is important that the measures for the monitoring of the state of OSH at a workplace are available which
would not be complicated to use, and would allow a quick and precise diagnosis of the areas requiring correction in the
sphere of OSH, and would be the leading indicators showing the effect of shortcomings in OSH on productivity
Conclusions:
It is important that the measures for the monitoring of the state of OSH at a workplace are available which would not be complicated to use, and would allow a quick and precise diagnosis of the areas requiring correction in the sphere of OSH, and would be the leading indicators showing the effect of shortcomings in OSH on productivity
REFERENCJE (56)
1.
Kaplan R, Horton D. Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2002.
2.
Wytyczne do oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa w obszarze bez¬pieczeństwa i higieny pracy z wykorzystaniem wskaźników wynikowych i wiodących. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwo¬wy Instytut Badawczy
http://www.ciop.pl/CIOPPortalW... wytyczne_oceny_funkcjonowania_bhp.pdf (dostęp: 2015.01.14).
3.
Dyck D, Roithmayr T. Great Safety Performance: an improvement pro¬cess using leading indicators.” AAOHN journal: official journal of the American Association of Occupational Health Nurses 2004; 12: 511–520.
4.
Nelson B. lnspections and Seyerity: Two Safety Leading Indicators that You Can Use Today. Occupational Health & Safety 2008; 6 http:// ohsonline.com/articles/2008/07/inspections-and-severity-two-leading¬-indicators-to-use-today.aspx (dostęp: 2015.01.14).
5.
Basta M, Cendrowska A, Kapczyńska L, Marciniak G, Rupniewska E, Strzelecka H i wsp. Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń. Warszawa: GUS; 2008.
6.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 14, poz. 80).
7.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpie¬czenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. Nr 200, poz. 1692 ze zmianami).
8.
Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 ze zmianami).
9.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 lipca 2011 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2012 (Dz. U. Nr 173, poz. 1030 z późniejszymi zmianami).
10.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpie¬czenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. Nr 200, poz. 169 z późniejszymi zmianami).
11.
Dudka G. Rejestrowanie zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Bezpieczeństwo Pracy. 2005; 3: 12–15.
12.
Karczewski J. Objaśniać nie zaciemniać. Atest – Ochrona Pracy 2002;12.
13.
Pojęcie stosowane w badaniach statystycznych statystyki publicznej. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny
http://www.stat.gov.pl/gus/ definicje_PLK_HTML.htm?id=POJ-615.htm (dostęp: 2015.01.14).
14.
Rzepecki J. Społeczne koszty wypadków przy pracy. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 2012; 5: 20–23.
15.
Korona L. Analiza wypadkowości w przedsiębiorstwach budowlanych regionu kujawsko-pomorskiego. W: Bizon-Górecka (red.). Proceedings of the Conference on Risk Management in Enterprise. Bydgoszcz – Ciechocinek: BGJ-Consulting Press; 2000: 255–266.
16.
Hoła B. Modelowanie jakościowe i ilościowe wypadkowości w budow¬nictwie. Prace Naukowe Instytutu Budownictwa Politechniki Wroc-ławskiej 2008; 38: 161–161.
17.
Kula C, Paprotny K. Badania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy w kopalniach węgla kamiennego w aspekcie profilaktyki. WUG: bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie 2008; 8: 25–29.
18.
Gajdzik B. Błędy prowokujące wypadki w pracy w przedsiębiorstwie produkcyjnym – analiza case study. Journal of Ecology and Health 2013; 2: 87–90.
19.
Popłońska B, Szeszenia-Dąbrowska N. Choroby zawodowe pracowników szpitali, 2001. Medycyna Pracy 2002; 5: 369–374.
20.
Rzepecki J. Ekonomiczne aspekty kształtowania warunków pracy. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 2007; 12: 2–5.
21.
Tabor J. Ocena bezpieczeństwa pracy w przetwórstwie przemysłowym na podstawie analizy zagrożeń zawodowych. Materiały Konferencyjne: Innowacje w Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji, Zakopane 2013.
22.
Staszewski S. Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy. Warszawa: Państwowa Inspekcja Pracy; 2002.
23.
Rydlewska-Liszkowska I. Koszty chorób zawodowych i wypadków przy pracy w Polsce. Medycyna Pracy 2006; 4: 317–324.
24.
Rzepecki Jan. Rola i zadania ubezpieczenia wypadkowego. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2002; 1: 12–19.
25.
Baron-Puda M. Określanie kosztów pracy na przykładzie przedsiębior¬stwa produkcyjnego. Zarządzanie Przedsiębiorstwem. Polskie Towa-rzystwo Zarządzania Produkcją 2009; 1: 2–12.
26.
Marciniak R. Koszt bhp. Ile płaci przedsiębiorca? Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 2007; 9: 16–19.
27.
Zarządzanie strategiczne BHP – Mierniki. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
http://www.halas. pl/16876.html (dostęp: 2015.01.14).
28.
Zarządzanie strategiczne BHP. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
http://www.halas.pl/11887.html (dostęp: 2015.01.14).
29.
Pięciłło M. Skuteczność procesów zarządzania bhp a korzyści ekono¬miczne przedsiębiorstwa. Bezpieczeństwo Pracy 2005;11: 20–21.
30.
Pawłowska Z. Wskaźniki do oceny skuteczności zarządzania bezpie¬czeństwem i higieną pracy. Bezpieczeństwo Pracy 2012; 8: 32–24.
31.
Polska Norma PN-N-18004:2001. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy – Wytyczne. Warszawa: PKN; 2001.
32.
Hempel L; Kreft J. Metodyka zbierania danych do oceny bezpieczeństwa na statkach morskich. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni; 2009:43–50.
33.
Górska E, Kossobudzka-Górska A. Ocena ryzyka zawodowego. http:// misiak.edu.pl/pliki/wyklady/ebhp/Ocena_ryzyka_EG_AK.pdf (dostęp: 2015.01.14).
34.
Downarowicz O, Krause J, Sikorski M, Stachowski W. Zastosowanie metody AHP do oceny i sterowania poziomem bezpieczeństwa złożonego obiektu technicznego. W: Downarowicz O (red.). Wybrane metody ergonomii i nauki o eksploatacji. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej; 2000: 7–42.
35.
Daǧdeviren M, Yüksel I. Developing a fuzzy analytic hierarchy process (AHP) model for behavior-based safety management. Information Sciences 2008; 3: 1717–1733.
36.
Attwood D, Khan F, Veitch B. Can we predict occupational accident fre¬quency? Process safety and environmental protection 2006; 3: 208–221.
37.
Jak w prosty sposób oceniać funkcjonowanie przedsiębiorstwa w obszarze bhp? Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
http://www.halas.pl/11904.html (dostęp: 2015.01.14).
38.
Pawłowska Z. Jak oceniać funkcjonowanie przedsiębiorstwa w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy?. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 2006; 2: 5–7.
39.
Smoliński D. Ocena ryzyka zawodowego. Gdańsk: ODDK; 1999.
40.
Górny A, Trzeciak A. Zastosowanie oceny ryzyka zawodowego w doskonaleniu środowiska pracy na przykładzie stanowiska obsługi technicznej samolotu bojowego Su-22M4. Poznań: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie; 2007: 87–103.
41.
Puchajda J. Przyczyny i skutki wypadków przy pracy w przemyśle mięsnym. Biuletyn Naukowy UWM 2010; 31: 93–106.
42.
Stasiuk A, Mrugalska B. Zastosowanie wybranych metod oceny ryzyka zawodowego w branży budowlanej-studium przypadku. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług 2013; 102: 266–277.
43.
Rzepecki J. Bhp w przedsiębiorstwie – model analizy kosztów i korzyści. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka 2002; 2: 20–23.
44.
Päivärinta K. Model TYTA. Narzędzie służące do obliczania kosztów przedsiębiorstwa związanych ze środkami pracy. Ministerstwo Polityki Społecznej i Zdrowia Finlandii. Tampere: Departament Bezpieczeństwa i Zdrowia Zawodowego; 1999.
45.
Ekonomiczne aspekty bhp. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
http://www.ciop.pl/18148.html (dostęp: 2015.01.14).
46.
Rzepecki J. Program komputerowy wspomagający analizę kosztów i korzyści bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka 2002; 10: 10–14.
47.
Pietrzak L, Podgórski D. Pawłowska Z. Nauka i normalizacja w rozwoju i promocji systemów zarządzania BHP w przedsiębiorstwach. Problemy Jakości 2004; 6: 24–33.
48.
Bartusik K. System zarządzania BHP jako narzędzie doskonalenia organizacji przedsiębiorstwa. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Zeszyty Naukowe 2008; 782: 117–131.
49.
Rzepecki J. Koszty i korzyści zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. W: Podstawy systemowego zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy-Państwowy Instytut Badawczy; 2004.
50.
Rikhardsson PM, Impgaard M. The cost of company occupational accidents: An activity-based analysis using the SACA method. ASSE professional development conference and exposition, June 9–12, 2002, Nashville
http://www.onepetro.org/mslib/... onepetropreview?id=ASSE-02–649&soc=ASSE (dostęp: 2015.01.14).
51.
Rikhardsson P, Impgaard M. Corporate cost of occupational accidents: an activity-based analysis. Accident Analysis & Prevention 2004, 2: 173–182.
52.
Stachowski W. Metoda oceny warunków pracy na podstawie analizy SWOT (SWOT-B). W: Downarowicz O (red.). Wybrane metody ergonomii i nauki o eksploatacji. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej; 2000: 93–104.
53.
Gajdzik B. Podejście strategiczne do doskonalenia systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwie hutniczym. Katowice: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach; 2010: 114–126.
54.
Ochman G. System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy jako element zintegrowanego systemu zarządzania na przykładzie Kompanii Węglowej SA. Wybrane Problemy Inżynierskie 2011; 2: 281–286.
55.
Juras J, Krause M. Przegląd metod i wytycznych do oceny systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w górnictwie. Przegląd Górniczy 2005; 3: 39–45.
56.
Szymszal J, Gajda M. Charakterystyka i wpływ programu „Troska o Pracownika”(TOP) na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach; 2013.
http://yadda.icm.edu.pl/baztec.... element.baztech-81639801–63b3–4d8f-b657-d1d2713f1ccf/c/Szymszal. pdf (dostęp: 2015.01.14).