Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA PRZEGLĄDOWA
Leczenie dietetyczne celiakii współistniejącej z cukrzycą typu 1
1
Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego, WUM
Autor do korespondencji
Aleksandra Kozłowska
Zakładem Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego, WUM, Oczki 3, 02-007 Warsaw, Polska
Zakładem Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego, WUM, Oczki 3, 02-007 Warsaw, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2018;24(3):166-171
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp:
Leczenie dietetyczne celiakii (CD) współistniejącej z cukrzycą typu 1 (T1DM) stanowi dla chorych duże wyzwanie. Brak kontroli glikemii przy T1DM, a także złożona patogeneza CD łączą się ze zwiększonym ryzykiem występowania różnych powikłań u tych pacjentów. Celem pracy było usystematyzowania wiedzy w zakresie leczenia dietetycznego celiakii współistniejącej z cukrzycą typu 1. Na podstawie zebranych materiałów spróbowano określić wpływ diety bezglutenowej na przebieg obydwu jednostek chorobowych, występowanie nadmiernej masy ciała, a także na ogólne samopoczucie pacjentów i ich jakość życia. Zwrócono również uwagę, jak jednoczesne stosowanie zaleceń diety dla osób z cukrzycą typu 1 wraz z zasadami diety bezglutenowej wpływa na występowanie niedoborów witaminowo-mineralnych oraz pojawianie się powikłań lub chorób towarzyszących. W ostatnich latach u pacjentów z chorobą trzewną zaobserwowano wzrost masy ciała po wprowadzeniu diety bezglutenowej. Co więcej, u wielu z nich występują liczne niedobory składników mineralnych i witamin. Gotowe produkty bezglutenowe, najchętniej wybierane przez pacjentów, często charakteryzują się niską wartością odżywczą i wysokim indeksem glikemicznym. Ostatnie publikacje pokazują także, iż sama eliminacja glutenu może nie być wystarczająca. W związku z tym coraz częściej podkreśla się rolę sposobu żywienia i jakości spożywanych produktów w leczeniu celiakii współistniejącej z T1DM. W celu poprawy nawyków żywieniowych pacjenta potrzebna jest skuteczna i długotrwała edukacja, a także podwyższenie świadomości całego personelu medycznego w zakresie wpływu diety na jakość życia chorych z omawianymi jednostkami chorobowymi.
Leczenie dietetyczne celiakii (CD) współistniejącej z cukrzycą typu 1 (T1DM) stanowi dla chorych duże wyzwanie. Brak kontroli glikemii przy T1DM, a także złożona patogeneza CD łączą się ze zwiększonym ryzykiem występowania różnych powikłań u tych pacjentów. Celem pracy było usystematyzowania wiedzy w zakresie leczenia dietetycznego celiakii współistniejącej z cukrzycą typu 1. Na podstawie zebranych materiałów spróbowano określić wpływ diety bezglutenowej na przebieg obydwu jednostek chorobowych, występowanie nadmiernej masy ciała, a także na ogólne samopoczucie pacjentów i ich jakość życia. Zwrócono również uwagę, jak jednoczesne stosowanie zaleceń diety dla osób z cukrzycą typu 1 wraz z zasadami diety bezglutenowej wpływa na występowanie niedoborów witaminowo-mineralnych oraz pojawianie się powikłań lub chorób towarzyszących. W ostatnich latach u pacjentów z chorobą trzewną zaobserwowano wzrost masy ciała po wprowadzeniu diety bezglutenowej. Co więcej, u wielu z nich występują liczne niedobory składników mineralnych i witamin. Gotowe produkty bezglutenowe, najchętniej wybierane przez pacjentów, często charakteryzują się niską wartością odżywczą i wysokim indeksem glikemicznym. Ostatnie publikacje pokazują także, iż sama eliminacja glutenu może nie być wystarczająca. W związku z tym coraz częściej podkreśla się rolę sposobu żywienia i jakości spożywanych produktów w leczeniu celiakii współistniejącej z T1DM. W celu poprawy nawyków żywieniowych pacjenta potrzebna jest skuteczna i długotrwała edukacja, a także podwyższenie świadomości całego personelu medycznego w zakresie wpływu diety na jakość życia chorych z omawianymi jednostkami chorobowymi.
Introduction:
Dietary treatment of coeliac disease (CD) and Type 1 diabetes mellitus (T1DM) is an important element of therapy among these patients and is a challenge for health services. Both hypoglycaemia and hyperglycaemia at T1DM, as well as the complex pathogenesis of CD, are associated with an increased risk of various complications in these patients. It has been suggested that the destruction of the small bowel mucosal architecture in those with T1DM but undiagnosed CD, causes malabsorption of nutrients which may cause reduction in glycated haemoglobin A1c (HbA1c) lowers insulin level requirements and increases the frequency of self-reported severe hypoglycaemic episodes. In recent years, an increase in body weight has been observed after introducing a gluten-free diet in patients with coeliac disease. Furthermore, ready-to-eat gluten-free products, most often chosen by patients, are characterized by a low nutritional value and a high glycaemic index. A review of recent literature showed that after introducing the gluten-free diet (GFD) in this group of patients, an increase in body mass was observed. It is highlighted that the early diagnosis of CD among patients with T1DM and initiation of a GFD under regular dietetic supervision may prevent further deterioration in the nutritional status of patients, and may also reduce the prospect of CD complications without having any evident impact on T1DM control. It seems that nutritional education among these patients is important.
Dietary treatment of coeliac disease (CD) and Type 1 diabetes mellitus (T1DM) is an important element of therapy among these patients and is a challenge for health services. Both hypoglycaemia and hyperglycaemia at T1DM, as well as the complex pathogenesis of CD, are associated with an increased risk of various complications in these patients. It has been suggested that the destruction of the small bowel mucosal architecture in those with T1DM but undiagnosed CD, causes malabsorption of nutrients which may cause reduction in glycated haemoglobin A1c (HbA1c) lowers insulin level requirements and increases the frequency of self-reported severe hypoglycaemic episodes. In recent years, an increase in body weight has been observed after introducing a gluten-free diet in patients with coeliac disease. Furthermore, ready-to-eat gluten-free products, most often chosen by patients, are characterized by a low nutritional value and a high glycaemic index. A review of recent literature showed that after introducing the gluten-free diet (GFD) in this group of patients, an increase in body mass was observed. It is highlighted that the early diagnosis of CD among patients with T1DM and initiation of a GFD under regular dietetic supervision may prevent further deterioration in the nutritional status of patients, and may also reduce the prospect of CD complications without having any evident impact on T1DM control. It seems that nutritional education among these patients is important.
REFERENCJE (50)
1.
FAO: Codex Alimentarius, in Standards for Foods for Special Dietary Use for Persons Intolerant to Gluten, 2015.
2.
Gujral N, Freeman HJ, Thomson AB. Celiac disease: prevalence, diag¬nosis, pathogenesis and treatment. World J Gastroenterol. 2012; 18(42): 6036–59.
4.
Szaflarska-Poplawska A, Soroczynska-Wrzyszcz A, Barg E, Jozefczuk J, Korczowski B, Grzybowska-Chlebowczyk U et al. Assessment of coeliac disease prevalence in patients with Down syndrome in Poland – a multi-centre study. Prz Gastroenterol. 2016; 11(1): 41–6.
5.
Krzewska A, Ben-Skowronek I. Effect of Associated Autoimmune Di¬seases on Type 1 Diabetes Mellitus Incidence and Metabolic Control in Children and Adolescents. Biomed Res Int. 2016; 2016: 6219730.
6.
Goworek M, Madej A, Suwała Sz, Szadkowska A. Występowanie chorób autoimmunologicznych u osób z cukrzycą typu 1 oraz u ich krewnych. Diabetologia Kliniczna 2013; 2(1): 9–13.
7.
Steck AK, Rewers MJ. Genetics of type 1 diabetes. Clin Chem. 2011; 57(2): 176–85.
8.
Kharroubi AT, Darwish HM. Diabetes mellitus: The epidemic of the century. World J Diabetes. 2015; 6(6): 850–67.
9.
Diabetes (type 1 and type 2) in children and young people: diagnosis and management. Commissioned by the National Institute for Health and Care Excellence. 2015; NICE Guideline 18.
10.
Cataldo F, Montalto G. Celiac disease in the developing countries: a new and challenging public health problem. World J Gastroenterol. 2007; 13(15): 2153–9.
11.
Okada H, Kuhn C, Feillet H, Bach JF. The ‘hygiene hypothesis’ for autoimmune and allergic diseases: an update. Clin Exp Immunol. 2010; 160(1): 1–9.
12.
Cooper GS, Bynum ML, Somers EC. Recent insights in the epidemiology of autoimmune diseases: improved prevalence estimates and understan-ding of clustering of diseases. J Autoimmun. 2009; 33(3–4): 197–207.
13.
Dabelea D, Mayer-Davis EJ, Saydah S, Imperatore G, Linder B, Divers J et al. Prevalence of type 1 and type 2 diabetes among children and adolescents from 2001 to 2009. JAMA. 2014; 311(17): 1778–86.
14.
Akirov A, Pinhas-Hamiel O. Co-occurrence of type 1 diabetes mellitus and celiac disease. World J Diabetes. 2015; 6(5): 707–14.
15.
Picarelli A, Sabbatella L, Di Tola M, Vetrano S, Casale C, Anania MC, et al. Anti-endomysial antibody of IgG1 isotype detection strongly increases the prevalence of coeliac disease in patients affected by type I diabetes mellitus. Clin Exp Immunol. 2005; 142(1): 111–5.
16.
Svensson J, Sildorf SM, Pipper CB, Kyvsgaard JN, Bojstrup J, Pociot FM, et al. Potential beneficial effects of a gluten-free diet in newly diagnosed children with type 1 diabetes: a pilot study. Springerplus. 2016; 5(1): 994.
17.
Scaramuzza AE, Mantegazza C, Bosetti A, Zuccotti GV. Type 1 diabetes and celiac disease: The effects of gluten free diet on metabolic control. World J Diabetes. 2013; 4(4): 130–4.
18.
Boucher-Berry C, Parton EA, Alemzadeh R. Excess weight gain during insulin pump therapy is associated with higher basal insulin doses. J Diabetes Metab Disord. 2016; 15: 47.
19.
Jenkins DJ, Thorne MJ, Wolever TM, Jenkins AL, Rao AV, Thompson LU. The effect of starch-protein interaction in wheat on the glycemic response and rate of in vitro digestion. The American Journal of Clinical Nutrition. 1987; 45(5): 946–51.
20.
Saadah OI, Zacharin M, O’Callaghan A, Oliver MR, Catto-Smith AG. Effect of gluten-free diet and adherence on growth and diabetic control in diabetics with coeliac disease. Arch Dis Child. 2004; 89(9): 871–6.
21.
Nunes-Silva JG, Nunes VS, Schwartz RP, Mlss Trecco S, Evazian D, Correa-Giannella ML et al. Impact of type 1 diabetes mellitus and celiac disease on nutrition and quality of life. Nutr Diabetes. 2017; 7(1): e239.
22.
Penagini F, Dilillo D, Meneghin F, Mameli C, Fabiano V, Zuccotti GV. Gluten-free diet in children: an approach to a nutritionally adequate and balanced diet. Nutrients. 2013; 5(11): 4553–65.
23.
Kurppa K, Paavola A, Collin P, Sievanen H, Laurila K, Huhtala H, et al. Benefits of a gluten-free diet for asymptomatic patients with serologic markers of celiac disease. Gastroenterology. 2014; 147(3): 610–7 e1.
24.
Ciacci C, Zingone F. The Perceived Social Burden in Celiac Disease. Diseases. 2015; 3(2): 102–10.
25.
Dickey W, Kearney N. Overweight in Celiac Disease: Prevalence, Cli¬nical Characteristics, and Effect of a Gluten-Free Diet. The American Journal Of Gastroenterology. 2006; 101: 2356.
26.
Capristo E, Addolorato G, Mingrone G, De Gaetano A, Virgilio Greco A, Tataranni A et al. Changes in body composition, substrate oxidation, and resting metabolic rate in adult celiac disease patients after a 1-y gluten-free diet treatment2000, pp. 76–81.
27.
Wild D, Robins GG, Burley VJ, Howdle PD. Evidence of high sugar intake, and low fibre and mineral intake, in the gluten-free diet. Aliment Pharmacol Ther. 2010; 32(4): 573–81.
28.
Tortora R, Capone P, De Stefano G, Imperatore N, Gerbino N, Donetto S, et al. Metabolic syndrome in patients with coeliac disease on a gluten¬-free diet. Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 2015; 41(4): 352–9.
30.
Cornicelli M, Saba M, Machello N, Silano M, Neuhold S. Nutritional composition of gluten-free food versus regular food sold in the Italian market. Digestive and Liver Disease, Volume 0, Issue 0.
31.
Morreale F, Angelino D, Pellegrini N. Designing a Score-Based Method for the Evaluation of the Nutritional Quality of the Gluten-Free Bakery Products and their Gluten-Containing Counterparts. Plant Foods Hum Nutr. 2018; 73(2): 154–159.
32.
Wu JHY, Neal B, Trevena H, Crino M, Stuart-Smith W, Faulkner¬-Hogg K. Are gluten-free foods healthier than non-gluten-free foods? An evaluation of supermarket products. Australia British Journal of Nutrition 2015: 114, 448–454.
33.
Tasha Kulai T, Mohsin Rashid M. Assessment of Nutritional Adequacy of Packaged Gluten-free Food Products. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research 2014, Vol. 75, No. 4, pp. 186–190.
34.
Kalayci AG, Kansu A, Girgin N, Kucuk O, Aras G. Bone mineral density and importance of a gluten-free diet in patients with celiac disease in childhood. Pediatrics 2001; 108(5): E89.
35.
Blazina Š, Bratanič N, Čampa AŠ, Blagus R, Orel R. Bone mineral density and importance of strict gluten-free diet in children and adolescents with celiac disease. Bone 47(3): 598–603.
36.
Halfdanarson TR, Litzow MR, Murray JA. Hematologic manifestations of celiac disease. Blood 2007; 109(2): 412–21.
37.
Annibale B, Severi C, Chistolini A, Antonelli G, Lahner E, Marcheg¬giano A et al. Efficacy of gluten-free diet alone on recovery from iron deficiency anemia in adult celiac patients. American Journal Of Ga¬stroenterology. 2001; 96: 132.
38.
Kapur G, Patwari AK, Narayan S, Anand VK. Iron supplementation in children with celiac disease. Indian J Pediatr. 2003; 70(12): 955–8.
39.
Salmonowicz B, Krzystek-Korpacka M, Noczyńska A. Trace Elements, Magnesium, and the Efficacy of Antioxidant Systems in Children with Type 1 Diabetes Mellitus and in Their Siblings. adv clin exp Med. 2014; 23: 259–68.
40.
Wojtasik A, KH, Socha J. Suplementy magnezu i potrzeba ich stosowania w dietach dzieci zdrowych i z celiakią. Żywność Nauka Technologia Jakość 2009; 4: 295–302.
41.
Hallert C, Grant C, Grehn S, Granno C, Hulten S, Midhagen G et al. Evidence of poor vitamin status in coeliac patients on a gluten-free diet for 10 years. Aliment Pharmacol Ther. 2002; 16(7): 1333–9.
42.
Zanini B, Mazzoncini E, Lanzarotto F, Ricci C, Cesana BM, Villanacci V et al. Impact of gluten-free diet on cardiovascular risk factors. A re-trospective analysis in a large cohort of coeliac patients. Digestive and Liver Disease 45(10): 810–5.
43.
Dudziak K, R-IB. Znaczenie wartości indeksów glikemicznych pro¬duktów bezglutenowych w terapii choroby trzewnej i współistniejącej cukrzycy typu 1. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2012; tom 8 (nr 3).
44.
Lee AR, Ng DL, Dave E, Ciaccio EJ, Green PH. The effect of substituting alternative grains in the diet on the nutritional profile of the gluten-free diet. J Hum Nutr Diet. 2009; 22(4): 359–63.
45.
Frutos MF, Fotschki B, Musoles RF, Llopis JML. Gluten-Free Cereals and Pseudocereals: Nutrition and Health. Bioactive Molecules in Food. Reference Series in Phytochemistry 2018. p. 1–18.
46.
Pham-Short A, Donaghue KC, Ambler G, Garnett S, Craig ME. Quality of Life in Type 1 Diabetes and Celiac Disease: Role of the Gluten-Free Diet. J Pediatr. 2016; 179: 131–8 e1.
47.
Ukkola A, Maki M, Kurppa K, Collin P, Huhtala H, Kekkonen L et al. Diet improves perception of health and well-being in symptomatic, but not asymptomatic, patients with celiac disease. Clin Gastroenterol Hepatol. 2011; 9(2): 118–23.
48.
Hall NJ, Rubin G, Charnock A. Systematic review: adherence to a gluten¬-free diet in adult patients with coeliac disease. Aliment Pharmacol Ther. 2009; 30(4): 315–30.
49.
Errichiello S, Esposito O, Di Mase R, Camarca ME, Natale C, Limongelli MG et al. Celiac disease: predictors of compliance with a gluten-free diet in adolescents and young adults. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2010; 50(1): 54–60.
50.
Bakker SF, Tushuizen ME, von Blomberg ME, Mulder CJ, Simsek S. Type 1 diabetes and celiac disease in adults: glycemic control and diabetic complications. Acta Diabetol. 2013; 50(3): 319–24.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
