Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Korelaty osobowościowe i socjodemograficzne wypalenia zawodowego w grupie funkcjonariuszy straży pożarnej z terenu województwa lubelskiego
1
Instytut Medycyny Wsi, Lublin, Polska
Autor do korespondencji
Med Og Nauk Zdr. 2020;26(1):72-77
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Praca funkcjonariuszy straży pożarnej cechuje się wieloma niebezpieczeństwami. Wśród nich wymienia się działania akcyjne, mogące niejednokrotnie wpływać,negatywnie na zdrowie, a nawet stanowić zagrożenia życia. Częste narażeniem na wydarzenia obciążające emocjonalnie może prowadzić m.in. do wystąpienia symptomów wypalenia zawodowego.
Cel pracy:
Celem artykułu jest przedstawienie związku między cechami osobowości, poczuciem własnej skuteczności i poziomem stresu a składowymi wypalenia zawodowego w grupie funkcjonariuszy straży pożarnej z terenu województwa lubelskiego.
Materiał i metody:
W badaniu udział wzięło 120 strażaków w wieku 22–52 lata, pracujących w Biłgoraju i w Zamościu. Narzędzia badawcze stanowiły: ankieta socjodemograficzna własnego autorstwa, Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności GSES, Skala Odczuwanego Stresu PSS-10, Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Maslach MBI.
Wyniki:
Analizy badań własnych potwierdziły istnienie związku między cechami osobowości, poziomem odczuwanego stresu i poczuciem własnej skuteczności a składowymi wypalenia zawodowego w grupie badanych funkcjonariuszy straży pożarnej. Wzrost poziomu sumienności warunkuje wzrost poczucia dokonań osobistych. Stres osiągnął istotność statystyczną jako predyktor wyczerpania emocjonalnego i depersonalizacji. Wraz z polepszeniem się sytuacji finansowej oraz jakości współpracy pomiędzy badanymi a przełożonymi/ kolegami z pracy rośnie poczucie skuteczności własnej oraz poziom osobistych dokonań. Wraz z ich pogorszeniem następuje podniesienie poziomu wyczerpania emocjonalnego.
Wnioski:
Czynnikami chroniącymi strażaków przed wypaleniem zawodowym są współpraca z przełożonym/ współpracownikami, posiadanie hobby, wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia oraz stopień zadowolenia z wykonywanej pracy. Ważne jest również zwiększenie świadomości strażaków odnośnie do możliwości korzystania z pomocy psychologicznej.
Praca funkcjonariuszy straży pożarnej cechuje się wieloma niebezpieczeństwami. Wśród nich wymienia się działania akcyjne, mogące niejednokrotnie wpływać,negatywnie na zdrowie, a nawet stanowić zagrożenia życia. Częste narażeniem na wydarzenia obciążające emocjonalnie może prowadzić m.in. do wystąpienia symptomów wypalenia zawodowego.
Cel pracy:
Celem artykułu jest przedstawienie związku między cechami osobowości, poczuciem własnej skuteczności i poziomem stresu a składowymi wypalenia zawodowego w grupie funkcjonariuszy straży pożarnej z terenu województwa lubelskiego.
Materiał i metody:
W badaniu udział wzięło 120 strażaków w wieku 22–52 lata, pracujących w Biłgoraju i w Zamościu. Narzędzia badawcze stanowiły: ankieta socjodemograficzna własnego autorstwa, Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności GSES, Skala Odczuwanego Stresu PSS-10, Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Maslach MBI.
Wyniki:
Analizy badań własnych potwierdziły istnienie związku między cechami osobowości, poziomem odczuwanego stresu i poczuciem własnej skuteczności a składowymi wypalenia zawodowego w grupie badanych funkcjonariuszy straży pożarnej. Wzrost poziomu sumienności warunkuje wzrost poczucia dokonań osobistych. Stres osiągnął istotność statystyczną jako predyktor wyczerpania emocjonalnego i depersonalizacji. Wraz z polepszeniem się sytuacji finansowej oraz jakości współpracy pomiędzy badanymi a przełożonymi/ kolegami z pracy rośnie poczucie skuteczności własnej oraz poziom osobistych dokonań. Wraz z ich pogorszeniem następuje podniesienie poziomu wyczerpania emocjonalnego.
Wnioski:
Czynnikami chroniącymi strażaków przed wypaleniem zawodowym są współpraca z przełożonym/ współpracownikami, posiadanie hobby, wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia oraz stopień zadowolenia z wykonywanej pracy. Ważne jest również zwiększenie świadomości strażaków odnośnie do możliwości korzystania z pomocy psychologicznej.
Introduction:
The work of firemen is characterised by many dangers. These include actions that may often have a negative impact on health and even life. Frequent exposure to emotionally encumbering events can lead, among others, to symptoms of professional burnout.
Objectives:
The aim of the study is to present the relationship between personality traits, self-efficacy, stress level and the components of occupational burnout in a group of firemen from the Lublin Province.
Material and methods:
The study involved 120 firemen aged 22–52, working in Biłgoraj and Zamość. The research tools were: an authorial socio-demographic survey, the General Self-Efficacy Scale (GSES), Perceived Stress Scale (PSS-10), NEOFFI Personality Inventory, and the Maslach Burnout Inventory (MBI)
Results:
Self-research analyses confirmed the existence of a link between personality traits, levels of stress, self-esteem and components of burnout in a group of surveyed firemen. The increase in the level of conscientiousness determined the increase in the sense of personal accomplishments. Stress reached statistical significance as a predictor of emotional exhaustion and depersonalization. With the improvement of the financial situation and the quality of cooperation between the respondents and their superiors/colleagues, there is a growing sense of self-effectiveness and the level of personal accomplishments. As they deteriorate, emotional exhaustion increases.
Conclusions:
The factors protecting firemen against professional burnout include cooperation with the supervisor/ co-workers, shift work system, level of satisfaction with the performance of work, and the amount of remuneration received. An important factor is also an increase in awareness of firemen concerning the possibility of using psychological assistance in difficult situations.
The work of firemen is characterised by many dangers. These include actions that may often have a negative impact on health and even life. Frequent exposure to emotionally encumbering events can lead, among others, to symptoms of professional burnout.
Objectives:
The aim of the study is to present the relationship between personality traits, self-efficacy, stress level and the components of occupational burnout in a group of firemen from the Lublin Province.
Material and methods:
The study involved 120 firemen aged 22–52, working in Biłgoraj and Zamość. The research tools were: an authorial socio-demographic survey, the General Self-Efficacy Scale (GSES), Perceived Stress Scale (PSS-10), NEOFFI Personality Inventory, and the Maslach Burnout Inventory (MBI)
Results:
Self-research analyses confirmed the existence of a link between personality traits, levels of stress, self-esteem and components of burnout in a group of surveyed firemen. The increase in the level of conscientiousness determined the increase in the sense of personal accomplishments. Stress reached statistical significance as a predictor of emotional exhaustion and depersonalization. With the improvement of the financial situation and the quality of cooperation between the respondents and their superiors/colleagues, there is a growing sense of self-effectiveness and the level of personal accomplishments. As they deteriorate, emotional exhaustion increases.
Conclusions:
The factors protecting firemen against professional burnout include cooperation with the supervisor/ co-workers, shift work system, level of satisfaction with the performance of work, and the amount of remuneration received. An important factor is also an increase in awareness of firemen concerning the possibility of using psychological assistance in difficult situations.
REFERENCJE (31)
1.
The Most Stressful Jobs of 2018, https://www.careercast.com/job...- -rated/2018-most-stressful-jobs (dostęp: 15.07.2019).
2.
Woszczyk S, Domagalski J, Żelazko A, Nowak P. Stres i sposoby radzenia sobie z nim przez policjantów i strażaków. Bezpieczeństwo Pracy. 2016; 10: 11–14.
3.
Oleksy J. Narażenie zawodowe pracowników straży pożarnej – ryzyko zaburzeń psychofizycznych. Psychologia. 2015; 4 (54): 52–57.
4.
Najder A. Wysłużeni – wypalenie zawodowe w pracy strażaka. W Akcji. 2017; 2: 65–69.
5.
Weiman M, Przybylski K. Identyfikacja zagrożeń na stanowiskach pracy strażaków zawodowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, Organizacja i Zarządzanie. 2013; 59: 69–84.
6.
Oskwarek PP, Tokarska-Rodak M. Stres w środowisku pracy strażaków. Rozprawy Społeczne. 2017; 11(2): 57–61.
7.
Mańkowska B. Wypalenie zawodowe. Dylematy wokół istoty zjawiska oraz jego pomiaru. Polskie Forum Psychologiczne. 2018; 23(2): 430–445.
8.
Maslach C. Wypalenie w perspektywie wielowymiarowej. W: H Sęk (red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: PWN; 2000: 13–31.
9.
Bańkowska A. Syndrom wypalenia zawodowego – symptomy i czynniki ryzyka. Pielęgniarstwo Polskie. 2016; 2(60): 256–260.
10.
Edler J. A meta-analytic investigation of occupational stress and related organisational factors: is nursing really a uniquely stressful profession [Dysertacja] Toowoomba: University of Southern Queensland; 2004.
11.
Hochwälder J. An empirical exploration of the effect of personality on general and job-related mental ill health. Social Behaviour and Personality: An International Journal 2006; 34(9): 1051–1070.
12.
Jędryszek-Geisler A, Izdebski P. Osobowość nauczyciela a wypalenie zawodowe. Edukacja. 2018, 1(144): 106–117.
13.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2012: 89–94.
14.
Zawadzki B, Strelau J, Szczepaniak P, Śliwińska M. Inwentarz Osobowości NEO-FFI Costy i McCrae, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 1998.
15.
Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2012: 11–22.
16.
Maslach Ch, Jackson SE, Leiter MP. Maslach Burnout Inventory. Third Edition. Mind Garden. 2016: 19–26.
17.
Katsavouni F, Bebetsos E, Malliou P, Beneka A. The relationship between burnout, PTSD symptoms and injuries in firefighters. Occupational Medicine. 2016; 66: 32–37.
18.
Ogińska-Bulik N, Kaflik-Pieróg M. Stres w pracy, poczucie własnej skuteczności a zespół wypalenia zawodowego u strażaków. Acta Universitatis Lodziensis. 2003; 7: 37–47.
19.
Vaulerin J, Colson SS, Emile M, Scoffer-Mériaux S, d’Arripe-Longueville F. The Big Five Personality Traits and French Firefighter Burnout. Journal of Occupational and Environmental Medicine. 2016; 58(4): 128–132.
20.
Grundy SE. Perceived work-related stressors, personality, and degree of burnout in firefighters. Dissertation, 2000.
21.
Yotsidi V, Kourmousi N, Dermitzaki E, Pezirkianidis C, Kounenou K. “Add Flow to the Fire”: Flow and Hope as a Shield against Burnout of Fire Service Workers. Psych. 2018; 9(6): 1291–1305.
22.
Ângelo RP, Chambel MJ. The Reciprocal Relationship Between Work Characteristics and Employee Burnout and Engagement: A Longitudinal Study of Firefighters. Stress & Health. 2013.
23.
Jacobsson A, Backteman-Erlandson S, Padyab M, Egan Sjölander A. Burnout and association with psychosocial work environment among Swedish firefighters; Global Journal of Health Science. 2017; 9(5): 214–225.
24.
Huynh JY, Xanthopoulou D, Winefield AH. Social support moderates the impact of demands on burnout and organizational connectedness: a two-wave study of volunteer firefighters. J Occup Health Psychol. 2013; 18(1): 9–15.
25.
Smith TD, Hughes K, DeJoy D, Dyal MA. Assessment of relationships between work stress, work-family conflict, burnout and firefighter safety behaviour outcomes. Safety Science. 2018; 103: 287–292.
26.
Erenkfeit K, Dudzińska L, Indyk A. Wpływ środowiska pracy na powstanie wypalenia zawodowego. Medycyna Środowiskowa. 2012; 15(3):121–128.
27.
Wejman M, Przybylski K. Identyfikacja zagrożeń na stanowiskach pracy strażaków zawodowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. 2013; 59: 70–84.
28.
Murphy SA, Beaton RD, Pike KC, Cain KC. Firefighters and Paramedics. Years of service, job aspirations, and burnout. AAOHN Journal. 1994; 42(11): 534–540.
29.
Bajor T, Krakowiak M. Czynniki psychospołeczne a ocena ryzyka zawodowego w pracy strażaka. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. 2016; 4: 25–32.
30.
Caputo L, Hawkes AP, Gosche EE, Vellman PW, Lange NR, Salottolo KM, Coniglio R, Mains CW. The impact of changing work schedules on American firefighters’ sleep patterns and well-being. Signa Vitae. 2015; 10(1): 25–37.
31.
Basińska B. Postawy strażaków wobec pomocy psychologicznej. W: K Popiołek, A Basińska (red.), Kryzysy, katastrofy, kataklizmy w kontekście narastania zagrożeń. Seria książkowa Czasopisma Psychologicznego. Poznań: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura; 2007.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
