PRACA ORYGINALNA
Korelacje pomiędzy wskaźnikami PMI i IC a prawdopodobieństwem 10-letniego ryzyka złamania osteoporotycznego
oszacowanego za pomocą kalkulatora FRAX BMI
Więcej
Ukryj
1
Zakład Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
2
Koło Naukowe przy Zakładzie Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
Autor do korespondencji
Weronika Miazek
Koło Naukowe przy Zakładzie Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Osteoporoza jest przewlekłą chorobą szkieletu, której znaczenie wzrasta w związku ze starzeniem się populacji. W diagnostyce tego schorzenia kluczową rolę odgrywa ocena gęstości mineralnej kości, a także
narzędzia takie jak kalkulator FRAX, który pozwala na oszacowanie ryzyka złamań osteoporotycznych. Dostępna literatura sugeruje, że wskaźniki radiomorfometryczne żuchwy mogą
być przydatne w identyfikacji pacjentów zagrożonych osteoporozą. Celem naszej pracy była ocena korelacji pomiędzy wskaźnikami radiomorfometrycznymi żuchwy (PMI i IC) a ryzykiem złamań osteoporotycznych, oszacowanym za pomocą kalkulatora FRAX BMI.
Materiał i metody:
Badaniem objęto 422 pacjentów w wieku 40–89 lat, którzy zgłosili się na leczenie stomatologiczne.
Wykonano zdjęcia pantomograficzne, na podstawie których wyliczono wskaźniki radiomorfometryczne (PMI i IC), oraz zebrano dane epidemiologiczne, w tym BMI, co posłużyło do oszacowania ryzyka złamań osteoporotycznych za pomocą narzędzia FRAX. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej
Wyniki:
Wyniki wykazały słabą, lecz istotną korelację między 10-letnim ryzykiem złamań osteoporotycznych a wskaźnikiem PMI, zwłaszcza u kobiet. Wraz ze wzrostem PMI ryzyko złamań malało, szczególnie po stronie lewej. Podobne wyniki zaobserwowano dla złamań szyjki kości udowej, w przypadku których PMI i IC były istotnie skorelowane z niższym ryzykiem u kobiet i w całej grupie pacjentów
Wnioski:
Kalkulator FRAX wraz ze wskaźnikami radiomorfometrycznymi (PMI i IC), obliczonymi dzięki wykonaniu zdjęć pantomograficznych, może pomóc w identyfikacji osób, a w szczególności kobiet, zagrożonych osteoporozą i motywować je do podjęcia działań profilaktycznych.
Introduction and objective:
Osteoporosis is a chronic skeletal disease the significance of which is growing due to the
aging of the population. In the diagnostics of this condition, the assessment of bone mineral density plays a crucial role, as well as tools, such as the FRAX calculator, which allows estimation of osteoporotic fracture risk. Available literature suggests that radiomorphometric indices of the mandible may be useful in identifying patients at risk of osteoporosis. The Aim of the study was to assess the correlation between
mandibular radiomorphometric indices (PMI and IC) and the risk of osteoporotic fractures, estimated using the FRAX BMI calculator
Material and methods:
The study covered a group of 422 patients aged between 40–89, who reported for treatment at
the Clinical Dental Centre in Lublin. Research analysis included radiomorphometric parameters (PMI and IC). A diagnostic survey was conducted to assess the 10-year probability of major osteoporotic and hip fractures using the FRAX BMI tool. Clinical data obtained and the results of the measurements using panoramic software were described in the tables and statistically analyzed.
Results:
The results showed a weak; however, significant correlation between the 10-year risk of osteoporotic fractures and the PMI index, especially in women. As the PMI increased, the fracture risk decreased, particularly on the left side. Similar results were observed for hip fractures, where PMI and IC were
significantly correlated with lower risk in women and across the entire patient group.
Conclusions:
The FRAX calculator, along with radiomorphometric indices (PMI and IC) calculated from panoramic radiographs, can help identify individuals, particularly women, at risk of osteoporosis, and motivate preventive measures
REFERENCJE (32)
1.
Aspray TJ, Hill TR. Osteoporosis and the Ageing Skeleton. Subcell Biochem. 2019;91:453–476. doi:10.1007/978-981-13-3681-2_16.
2.
Janiszewska M, Kulik T, Dziedzic M, et al. Osteoporoza jako problem społeczny – patogeneza, objawy i czynniki ryzyka osteoporozy pomenopauzalnej. Probl Hig Epidemiol. 2015;96(1):106–114.
3.
Yeh EJ, Gitlin M, Sorio F, et al. Estimating the future clinical and economic benefits of improving osteoporosis diagnosis and treatment among postmenopausal women across eight European countries. Arch Osteoporo6s. 2023;18(1):68. doi:10.1007/s11657-023-01230-0.
4.
Shevroja E, Cafarelli FP, Guglielmi G, et al. DXA parameters, Trabecular Bone Score (TBS) and Bone Mineral Density (BMD), in fracture risk prediction in endocrine-mediated secondary osteoporosis. Endocrine 2021;74(1):20–28. doi:10.1007/s12020-021-02806-x.
5.
Lane NE. Epidemiology, etiology, and diagnosis of osteoporosis. American Journal of Obstetrics and Gynecology. 2006;194:3–11. doi:10.1016/j.ajog.2005.08.047.
6.
Ćwirlej-Sozańska A, Krawczyk-Wasielewska A, Samborski W. Fizjoprofilaktyka w osteoporozie. Forum Reumatol. 2020;6(4):167–172. doi:10.5603/FR.2020.0022.
7.
Formosa MM, Christou MA, Mäkitie O. Bone fragility and osteoporosis in children and young adults. J Endocrinol Invest. 2024;47(2):285–298. doi:10.1007/s40618-023-02179-0.
8.
Kanis JA, Harvey NC, Johansson H, et al. FRAX Update. Journal of Clinical Densitometry 2017;20(3):360–367. doi:10.1016/j.jocd.2017.06.022.
9.
Marcinowska-Suchowierska E,Czerwiński E, Badurski J, et al. Osteoporoza – diagnostyka i terapia u osób starszych. Postępy Nauk Medycznych. 2011;5:410–423.
10.
Sagalla N, Colón-Emeric C, Sloane R, et al. FRAX without BMD can be used to risk-stratify Veterans who recently sustained a low trauma non-vertebral/non-hip fracture. Osteoporos Int. 2021;32(3):467–472. doi:10.1007/s00198-020-05616-5.
11.
Taguchi A, Tanaka R, Kakimoto N, et al. Clinical guidelines for the application of panoramic radiographs in screening for osteoporosis. Oral Radiol. 2021;37:189–208.
https://doi.org/10.1007/s11282...-.
12.
Horner K, Devlin H. The relationship between mandibular bone mineral density and panoramiic radiographic measurements. J Dent. 1998;26:337–343. doi:10.1016/s0300-5712(97)00020-1.
13.
Güngör K, Akarslan Z, Akdevelioğlu M, et al. The precision of the panoramic mandibular index. Dentomaxillofac Radiol. 2006;35(6):442–446. doi:10.1259/dmfr/25346328.
14.
Ledgerton D, Horner K, Devlin H, et al. Panoramic mandibular index as a radiomorphometric tool: an assessment of precision. Dentomaxillofac Radiol. 1997;26(2):95–100. doi:10.1038/sj.dmfr.4600215.
15.
Różyło-Kalinowska I, Różyło TK. Współczesna radiologia stomatologiczna. Lublin: Wyd. III Czelej; 2021. p. 99–104, 478–480, 387.
16.
Mudda JA, Bajaj M, Patil VA. A Radiographic comparison of mandibular bone quality in pre- and post-menopausal women in Indian population. J Indian Soc Periodontol. 2010;14:121–25. doi:10.4103/0972-124X.70833.
17.
Devlin H, Karayianni K, Mitsea A, et al. Diagnosing osteoporosis by using dental panoramic radiographs: The OSTEODENT Project. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Radiol Endod. 2007;104:821–8.
18.
Carmo JZB, Medeiros SF. Mandibular Inferior Cortex Erosion on Dental Panoramic Radiograph as a Sign of Low Bone Mineral Density in Postmenopausal Women. Rev Bras Ginecol Obstet. 2017;39(12):663–669. doi:10.1055/s-0037-1606622.
19.
Mupparapu M, Akintoye SO. Application of Panoramic Radiography in the Detection of Osteopenia and Osteoporosis – Current State of the Art. Curr Osteoporos Rep. 2023;21:354–359. doi:10.1007/s11914-023-00807-5.
20.
Pallagatti S, Parnami P, Sheikh S, et al. Efficacy of Panoramic Radiography in the Detection of Osteoporosis in Post-Menopausal Women When Compared to Dual Energy X-Ray Absorptiometry. Open Dent J. 2017;11:350–359. doi:10.2174/1874210601711010350.
21.
Nemati S, Kajan ZD, Saberi BV, et al. Diagnostic value of panoramic indices to predict osteoporosis and osteopenia in postmenopausal women. J. Oral Maxillofac. Radiol. 2016;4:23–30. doi:10.4103/2321–3841.183820.
22.
Kiswanjaya B, Priaminiarti M, Bachtiar-Iskandar HH. Three panoramic indices for identification of healthy older people at a high risk of osteoporosis. Saudi Dent. J. 2022;34:503–508. doi:10.1016/j.sdentj.2022.05.006.
23.
Suzuki T, Katsumata A, Mastumoto Y, et al. Features of mandibular cortical bone morphology in osteoporotic fracture patients. Oral Radiol. 2022;38(4):550–557. doi:10.1007/s11282-022-00596-0.
24.
Teterina A, Niratisairak S, Morseth B, et al. Diagnostic efficacy of radiomorphometric indices for predicting osteoporosis in a Norwegian population in the Tromsø Study: Tromsø7. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2023;135(3):444–455. doi:10.1016/j.oooo.2022.10.039.
25.
Alam T, AlShahrani I, Assiri KI, et al. Evaluation of Clinical and Radiographic Parameters as Dental Indicators for Postmenopausal Osteoporosis. Oral Health Prev Dent. 2020;18(3):499–504. doi:10.3290/j.ohpd.a44688.
26.
Munhoz L, Morita L, Nagai AY, et al. Mandibular cortical index in the screening of postmenopausal at low mineral density risk: a systematic review. Dentomaxillofac Radiol. 2021;50(4):20200514. doi:10.1259/dmfr.20200514.
27.
Balto KA, Gomaa MM, Feteih RM, et al. Dental Panoramic Radiographic Indices as a Predictor of Osteoporosis in Postmenopausal Saudi Women. J Bone Metab. 2018;25(3):165–173. doi:10.11005/jbm.2018.25.3.165.
28.
Kim OS, Shin MH, Song IH, et al. Digital panoramic radiographs are useful for diagnosis of osteoporosis in Korean postmenopausal women. Gerodontology 2016;33(2):185–92. doi:10.1111/ger.12134.
29.
Kajiki Y, Tsuji H, Misawa H, et al. Psoas muscle index predicts osteoporosis and fracture risk in individuals with degenerative spinal disease. Nutrition 2022;93:111428. doi:10.1016/j.nut.2021.111428.
30.
Locquet M, Beaudart C, Bruyère O, et al. Bone health assessment in older people with or without muscle health impairment. Osteoporos Int. 2018;29(5):1057–1067. doi:10.1007/s00198-018-4384-1.
31.
Sundh V, Hange D, Ahlqwist M, et al. FRAX and mandibular sparse trabeculation as fracture predictors: a longitudinal study from 1980 to 2002. Eur J Oral Sci. 2017;125(2):135–140. doi:10.1111/eos.12341.
32.
Jonasson GB, Sundh V, Hakeberg M, et al. Evaluation of clinical and radiographic indices as predictors of osteoporotic fractures: a 10-year longitudinal study. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2018;125(5):487–494. doi:10.1016/j.oooo.2017.11.009.