Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Zachowania zdrowotne, stopień akceptacji choroby i poziom wiedzy żywieniowej osób chorych na niedoczynność tarczycy i autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto. Badanie wstępne
1
Division of Health Promotion, Department of Public Health, Faculty of Health Sciences, Medical University, Wrocław, Poland
2
University Clinical Hospital, Wroclaw, Poland
Autor do korespondencji
Barbara Grabowska
Division of Health Promotion, Department of Public Health, Faculty of Health Sciences, Medical University, Wrocław, Poland
Division of Health Promotion, Department of Public Health, Faculty of Health Sciences, Medical University, Wrocław, Poland
Med Og Nauk Zdr. 2020;26(4):384-389
SŁOWA KLUCZOWE
zachowania zdrowotneniedoczynność tarczycyzwyczaje żywienioweautoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Ocena zachowań zdrowotnych, stopnia akceptacji choroby i zwyczajów żywieniowych u osób chorych na niedoczynność tarczycy i autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto.
Materiał i metody:
Badaniem objęto 180 osób, przeprowadzono je metodą sondażu diagnostycznego, wykorzystując narzędzia: kwestionariusz żywieniowy QEB, Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ) oraz Skalę Akceptacji Choroby (AIS).
Wyniki:
Badana grupa charakteryzowała się przeciętnym nasileniem zachowań zdrowotnych i uzyskała średnio 82,87 pkt na 118 możliwych. W Skali Akceptacji Choroby badani uzy-skali 29,49 pkt na 40, co świadczy o dość wysokiej akceptacji własnego stanu chorobowego. Im wyższa była jakość diety badanych, tym wyższy wskaźnik zachowań zdrowotnych ich cechował. Stopień akceptacji choroby koreluje dodatnio z pozytywnym nastawieniem psychicznym. Im większa akceptacja choroby, tym silniejsze pozytywne nastawienie psychiczne.
Wnioski:
1. U osób chorujących na niedoczynność tarczycy i chorobę Hashimoto wraz z wiekiem wzrasta podejmowanie zachowań zdrowotnych, najsilniej w domenie praktyk dotyczących zdrowia i pozytywnego nastawienia psychicznego. 2. W badanej grupie chorych nasilenie zachowań zdrowotnych wzrasta wraz z poziomem akceptacji choroby, zwłaszcza w za-kresie pozytywnego nastawienia psychicznego. 3. Wiedza żywieniowa badanych była jedynie na dostatecznym poziomie. Nie stwierdzono zależności pomiędzy ich wiekiem, poziomem wykształcenia i miejscem zamieszkania a wiedzą żywieniową.
Ocena zachowań zdrowotnych, stopnia akceptacji choroby i zwyczajów żywieniowych u osób chorych na niedoczynność tarczycy i autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto.
Materiał i metody:
Badaniem objęto 180 osób, przeprowadzono je metodą sondażu diagnostycznego, wykorzystując narzędzia: kwestionariusz żywieniowy QEB, Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ) oraz Skalę Akceptacji Choroby (AIS).
Wyniki:
Badana grupa charakteryzowała się przeciętnym nasileniem zachowań zdrowotnych i uzyskała średnio 82,87 pkt na 118 możliwych. W Skali Akceptacji Choroby badani uzy-skali 29,49 pkt na 40, co świadczy o dość wysokiej akceptacji własnego stanu chorobowego. Im wyższa była jakość diety badanych, tym wyższy wskaźnik zachowań zdrowotnych ich cechował. Stopień akceptacji choroby koreluje dodatnio z pozytywnym nastawieniem psychicznym. Im większa akceptacja choroby, tym silniejsze pozytywne nastawienie psychiczne.
Wnioski:
1. U osób chorujących na niedoczynność tarczycy i chorobę Hashimoto wraz z wiekiem wzrasta podejmowanie zachowań zdrowotnych, najsilniej w domenie praktyk dotyczących zdrowia i pozytywnego nastawienia psychicznego. 2. W badanej grupie chorych nasilenie zachowań zdrowotnych wzrasta wraz z poziomem akceptacji choroby, zwłaszcza w za-kresie pozytywnego nastawienia psychicznego. 3. Wiedza żywieniowa badanych była jedynie na dostatecznym poziomie. Nie stwierdzono zależności pomiędzy ich wiekiem, poziomem wykształcenia i miejscem zamieszkania a wiedzą żywieniową.
Objective:
The aim of the study was assessment of health behaviours, degree of acceptance of the disease, and nutritional habits among patients with hypothyroidism and Hashimoto’s autoimmune thyroiditis.
Materials and method:
The study included 180 patients, conducted by the method of a diagnostic survey using the following instruments: the Questionnaire of Eating Behaviours (QEB), Health Behaviour Inventory (IZZ), and the Acceptance of Illness Scale (AIS).
Results:
The examined group was characterized by a mediocre intensity of health behaviours and obtained, on average, 82.87 scores per 118 possible scores. According to the Acceptance of Illness Scale, the respondents obtained 29.49 scores per 40, which evidences a relatively high acceptance of own medical condition. The higher the quality of the respondents’ diet, the higher the health behaviour index, whereas the level of nutritional knowledge had no effect on the pro-health and anti-health eating index.
Conclusions:
1. In patients with hypothyroidism and Hashimoto’s autoimmune thyroiditis the undertaking of health behaviours increased with age, most strongly in the domain of health practices and positive psychological attitude. 2. The intensity of health behaviours increased with the level of acceptance of the disease, especially with respect to positive psychological attitude. 3. Patients whose eating habits were characterized by a high quality of diet index (pro-health eating index), showed intensified health behaviours. The level of nutritional knowledge among patients with hypothyroidism and Hashimoto’s autoimmune thyroiditis was related neither with a high nor a low quality of diet index (pro-health and anti-health diet index).
The aim of the study was assessment of health behaviours, degree of acceptance of the disease, and nutritional habits among patients with hypothyroidism and Hashimoto’s autoimmune thyroiditis.
Materials and method:
The study included 180 patients, conducted by the method of a diagnostic survey using the following instruments: the Questionnaire of Eating Behaviours (QEB), Health Behaviour Inventory (IZZ), and the Acceptance of Illness Scale (AIS).
Results:
The examined group was characterized by a mediocre intensity of health behaviours and obtained, on average, 82.87 scores per 118 possible scores. According to the Acceptance of Illness Scale, the respondents obtained 29.49 scores per 40, which evidences a relatively high acceptance of own medical condition. The higher the quality of the respondents’ diet, the higher the health behaviour index, whereas the level of nutritional knowledge had no effect on the pro-health and anti-health eating index.
Conclusions:
1. In patients with hypothyroidism and Hashimoto’s autoimmune thyroiditis the undertaking of health behaviours increased with age, most strongly in the domain of health practices and positive psychological attitude. 2. The intensity of health behaviours increased with the level of acceptance of the disease, especially with respect to positive psychological attitude. 3. Patients whose eating habits were characterized by a high quality of diet index (pro-health eating index), showed intensified health behaviours. The level of nutritional knowledge among patients with hypothyroidism and Hashimoto’s autoimmune thyroiditis was related neither with a high nor a low quality of diet index (pro-health and anti-health diet index).
Seń M, Grabowska B, Wójcik J. Health behaviours and degree of acceptance of disease and eating habits among patients with hypothyroidism
and Hashimoto›s autoimmune thyroiditis. Med Og Nauk Zdr. 2020; 26(4): 384–389. doi: 10.26444/monz/126691
REFERENCJE (17)
1.
Pastusiak K, Michałowska J, Bogdański M. Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy. For Zab Met. 2017; 4: 155–160.
2.
Karpińska J, Kryszałowicz B, Błachowicz A, Franek E. Pierwotne, wtórne i jatrogenne zaburzenia czynności tarczycy. Choroby Serca i Naczyń. 2007; 1: 48- 53.
3.
Szwajkosz K, Wawryniuk A, Sawicka K, Łuczyk R, Tomaszewski A. Niedoczynność tarczycy jako skutek przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia gruczołu tarczowego. J Edu Health Sport. 2017; 7: 41–54.
4.
van der Gaag, E, van der Palen, J, Schaap, P, van Voorthuizen, M, Hummel, T. A lifestyle (dietary) intervention reduces tiredness in children with subclinical hypothyroidism, a randomized controlled trial. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(10). doi: 10.3390/ijerph17103689.
5.
Wojtas N, Wadolowska L, Bandurska-Stankiewicz E. Evaluation of qualitative dietary protocol (Diet4hashi) application in dietary counseling in hashimoto thyroiditis: Study protocol of a randomized controlled trial. Int J Environ Res Public Health. 2019; 16(23). doi: 10.3390/ijerph16234841.
6.
Neć M. Ocena jakości życia pacjentów z autoimmunologiczną chorobą tarczycy, praca doktorska, Lublin 2017 (dostęp:19.07.20).
7.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. PTP. Warszawa; 20 09. 110 –116, 162–166.
8.
Wądołowska L, Krusińska B. Procedura opracowania danych żywieniowych z kwestionariusza. http://www.uwm.edu.pl/edu/lidi... (dostęp: 2019.01.12).
9.
Wajrak A, Włoszczak-Szubzda A. Poczucie umiejscowienia kontroli a podejmowanie zachowań zdrowotnych przez pacjentów z chorobami tarczycy. AZiCH. 2018; 2: 71–90.
10.
Muszalik M, Zielińska-Więczkowska H, Kędziora-Kornatowska K, Kornatowski T. Ocena wybranych zachowań sprzyjających zdrowiu wśród osób starszych w oparciu o Inwentarz Zachowań Zdrowotnych Juczyńskiego w aspekcie czynników socjo-demograficznych. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(3): 509–513.
11.
Kurpas D, Czech T, Mroczek B. Akceptacja choroby pacjentów z cukrzycą oraz jej wpływ na jakość życia i subiektywna ocenę zdrowia. Fam Med Primary Care Rev. 2012; 14(3): 383–388.
12.
Krzyżanowska E, Matej A, Łuczyk R, Kropornicka B, Baczewska B, Olszak C, Nowicka E, Daniluk J. Wpływ akceptacji choroby na zachowania zdrowotne pacjentów z marskością wątroby. J Educ Health Sport. 2016; 6(11): 225–244. http://dx.doi.org/10.5281/zeno... (dostęp:2019.01.12).
13.
Staniszewska A, Religioni U, Dąbrowska-Bender M. Acceptance of disease and lifestyle modification after diagnosis among young adults with epilepsy. Patient Prefer Adherence. 2017; 11: 165–174.
14.
Bogusz R, Humeniuk E. Psychosocial determinants of disease acceptance in selected mental disorders. Ann Agric Environ Med. 2017; 24: 644–647.
15.
Son S, Ro Y, Hyun H, Lee H, Song K. A comparative study on dietary behavior, nutritional knowledge and life stress between Korean and Chinese female high school students. Nutr Res Pract. 2014; 8: 205–2012.
16.
Sorbal M, Palacz-Wróbel M. Świadomość prewencyjnego działania diety oraz nawyki żywieniowe kobiet z chorobami tarczycy w wieku 20–50 lat. Med Rodz. 2018; 21(2A): 16–22. https://doi.org/10.25121/MR.20... (dostęp:2019.01.12).
17.
Sadowska J, Stawska A. Dietoprofilaktyka chorób współtowarzyszących niedoczynności tarczycy w wybranej grupie kobiet. Bromat Chem Toksykol. 2015; XLVIII(4): 690–700.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
