PRACA PRZEGLĄDOWA
E-zdrowie – wykorzystanie technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych w polskim systemie ochrony zdrowia
Więcej
Ukryj
1
Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie, Polska
Autor do korespondencji
Krzysztof Bogumił Płaciszewski
Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie, Wołoska 137, 02-507, Warszawa, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2022;28(2):126-131
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na rozwój cyfryzacji sektora ochrony zdrowia i implementację
rozwiązań z zakresu e-zdrowia w Polsce. Celem pracy była analiza rozwiązań z zakresu e-zdrowia wdrożonych w sektorze ochrony zdrowia w kraju. W niniejszym opracowaniu skupiono się na ogólnopolskich rozwiązaniach systemowych
Metody przeglądu:
Zebrano i przeanalizowano dane dotyczące rozwiązań z zakresu e-zdrowia wdrożonych w polskim systemie ochrony zdrowia w okresie od 1 stycznia 2004 do 31 marca 2022 roku. Dane uzyskano na podstawie analizy aktów prawnych (ustaw i rozporządzeń) oraz informacji publikowanych przez Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Centrum e-Zdrowia.
Opis stanu wiedzy:
Zidentyfikowano 7 systemowych rozwiązań z zakresu e-zdrowia, wdrożonych na poziomie ogólnokrajowym, którymi są: Internetowe Konto Pacjenta (IKP), elektroniczna recepta (e-recepta), zwolnienie (e-zwolnienie), skierowanie (e-skierowanie), teleporady, informator o terminach leczenia (e-kolejka), elektroniczna dokumentacja medyczna (EDM). Zaobserwowano 5 obszarów dotyczących tych rozwiązań, którymi są: kluczowe funkcjonalności danej e-usługi; dotychczasowe funkcjonowanie usługi przed wprowadzeniem danego rozwiązania informatycznego; rozwiązania legislacyjne i informatyczne umożliwiające wdrożenie danej e-usługi; zakres informacji zawartych w danej e-usłudze; wpływ danej e-usługi na organizację systemu ochrony zdrowia z perspektywy pacjenta i świadczeniodawcy.
Podsumowanie:
E-recepta oraz e-skierowanie stanowią jedne z najczęściej świadczonych usług z zakresu e-zdrowia w Polsce. Pomimo znaczącego rozwoju usług e-zdrowia w trakcie pandemii, nadal istnieje wiele barier, które opóźniają rozwój usług cyfrowych w ochronie zdrowia, m.in. dług technologiczny, niskie nakłady na ochronę zdrowia oraz niski poziom kompetencji cyfrowych wśród starszych pracowników medycznych.
Introduction and objective:
The COVID-19 pandemic significantly influenced the development of digitization of the healthcare sector and the implementation of e-Health solutions in Poland. The aim of the study was to analyze e-Health solutions implemented in the healthcare sector in Poland, with particular focus on nationwide system solutions.
Review methods:
Data on e-Health solutions implemented in the Polish healthcare system during the period from 1
January – 31 March 2022 were collected and analyzed. The data was obtained based on analysis of legal acts (Acts and Regulations) and information published by the Ministry of Health, the National Health Fund, and the Polish e-Health Center.
Abbreviated description of the state of knowledge:
Seven nationwide e-Health solutions implemented on the national level have been identified: Internet Patient Account (IKP), electronic prescription (e-prescription); dismissal (e-release), referral (e-referral), teleconsultation, information about treatment dates (e-queue), and electronic medical records
(EDM). Five areas have been identified: 1) key functionalities of a given e-service; 2) previous functioning of the service before introduction of a given IT solution; 3) legislative and IT solutions enabling the implementation of a given e-service; 4) the scope of information contained in a given e-service; 5) the impact of a given e-service on the organization of the healthcare system from the perspective of the patient and the healthcare provider.
Summary:
E-prescription and e-referral are among the most frequently used e-Health services in Poland. Despite significant development of e-Health services during the COVID-19 pandemic, there are still many barriers that are delaying the development of digital health services, including technological debt, low expenditure on healthcare, and low level of digital competencies among older medical staff.
Płaciszewski KB. E-zdrowie – wykorzystanie technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych w polskim systemie ochrony zdrowia. Med
Og Nauk Zdr. 2022; 28(2): 126–131. doi: 10.26444/monz/150276
REFERENCJE (31)
1.
Oh H, Rizo C, Enkin M, et al. What is eHealth?: a systematic review of published definitions. World Hosp Health Serv. 2005; 41(1): 32–40.
2.
da Fonseca MH, Kovaleski F, Picinin CT, et al. E-Health Practices and Technologies: A Systematic Review from 2014 to 2019. Healthcare (Basel). 2021; 9(9): 1192.
https://doi.org/1010.3390/heal....
3.
Glinkowski WM, Karlińska M, Karliński M, et al. Telemedicine and eHealth in Poland from 1995 to 2015. Adv Clin Exp Med. 2018; 27(2): 277–282.
https://doi.org/10.17219/acem/....
5.
Ćwiklicki M, Schiavone F, Klich J, et al. Antecedents of use of e-health services in Central Eastern Europe: a qualitative comparative analysis. BMC Health Serv Res. 2020; 20(1): 171.
https://doi.org/10.1186/s12913....
8.
Iakovidis I, Purcarea O. eHealth in Europe: from Vision to Reality. Stud Health Technol Inform. 2008; 134: 163–168.
9.
Bjerregaard Jensen H, Duedal Pedersen C. MedCom: Danish health care network. Stud Health Technol Inform. 2004; 100: 59–65.
10.
Habicht T, Reinap M, Kasekamp K, et al. Estonia: Health System Review. Health Syst Transit. 2018; 20(1): 1–189.
11.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej (DzU UE L z dnia 4.04.2011 r.).
13.
Centrum Systemów Informacyjnych w Ochronie Zdrowia. Kierunki informatyzacji „e-Zdrowie Polska” na lata 2011–2015.
https://zdrowie.lodzkie.pl/sit... (access: 2022.04.01).
14.
Rządowe Centrum Legislacji. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia polityki publicznej pt. „Zdrowa przyszłość. Ramy strategiczne rozwoju systemu ochrony zdrowia na lata 2021–2027, z perspektywą do 2030 r.”.
https://legislacja.rcl.gov.pl/... (access: 2022.04.01).
15.
Zgliczyński W, Pinkas J, Cianciara D, et al. Telemedycyna w Polsce – bariery rozwoju w opinii lekarzy. Med Og Nauk Zdr. 2013; 19(4): 496–499.
16.
Gujski M, Raciborski F, Jankowski M, et al. Epidemiological Analysis of the First 1389 Cases of COVID-19 in Poland: A Preliminary Report. Med Sci Monit. 2020; 26: e924702.
https://doi.org/10.12659/MSM.9....
17.
Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (DzU 2011 Nr 113 poz. 657).
18.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU 2004 Nr 210 poz. 2135).
19.
Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem e-recepty (DzU 2018 poz. 697).
20.
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (DzU 2011 Nr 112 poz. 654).
21.
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (DzU 2020 poz. 374).
22.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków organizacyjnych i technicznych, które powinny spełniać aplikacje mobilne służące do przesyłania danych zawartych w informacji o wystawionej recepcie oraz sposobu wymiany informacji w postaci elektronicznej między Internetowym Kontem Pacjenta i aplikacjami mobilnymi (DzU 2020 poz. 2330).
23.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków organizacyjnych i technicznych, które powinny spełniać aplikacje mobilne służące do przesyłania danych zawartych w informacji o wystawionym skierowaniu oraz sposobu wymiany informacji w postaci elektronicznej między Internetowym Kontem Pacjenta i aplikacjami mobilnymi (DzU 2020 poz. 2352).
24.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów oraz sposobu przetwarzania dokumentacji medycznej w podmiotach leczniczych utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (DzU 2020 poz. 788).
25.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA).
https://www.zus.pl/ezla (access: 2022.04.01).
26.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (DzU 2015 poz. 2013).
27.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2019 r. w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej (DzU 2019 poz. 711).
28.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (DzU 2020 poz. 1395).
29.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 października 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej nad pacjentem podejrzanym o zakażenie lub zakażonym wirusem SARS-CoV-2 (DzU 2020 poz. 1749).
30.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 lipca 2017 r. w sprawie minimalnej funkcjonalności dla systemów teleinformatycznych umożliwiających realizację usług związanych z prowadzeniem przez świadczeniodawców list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej (DzU 2017 poz. 1404).
31.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej (DzU 2018 poz. 941).