PRACA ORYGINALNA
Dobowa analiza żywienia dzieci z uwzględnieniem kariogenności stosowanych produktów spożywczych
Więcej
Ukryj
1
Specjalistyczny Gabinet Stomatologiczny, Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie
2
Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Autor do korespondencji
Jolanta Szymańska
Katedra i Zakład Stomatologii Wieku
Rozwojowego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ul. Karmelicka 7, 20-081 Lublin
Med Og Nauk Zdr. 2012;18(4):448-452
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Eliminacja wysokokariogennych produktów spożywczych i zmniejszenie częstości ich oddziaływania to
istotny element profilaktyki próchnicy zębów mlecznych i stałych.
Cel:
Celem pracy była dobowa ocena częstości i jakości spożywanych posiłków i napojów z uwzględnieniem kariogenności
produktów stosowanych w żywieniu dzieci.
Materiał i metody:
Badanie ankietowe przeprowadzono w 2011 roku wśród rodziców/opiekunów 150 dzieci w wieku od
7 miesiąca do 14 roku życia, które były pacjentami Specjalistycznego Gabinetu Stomatologii Dziecięcej w Szpitalu Wojewódzkim
Nr 2 w Rzeszowie.
Wyniki:
Najwięcej dzieci (67,5%) było karmionych naturalnie do 1-go roku życia. Prawie 2/3 dzieci najczęściej piło w ciągu
dnia napoje wysokokariogenne, a tylko 1/3 rodziców dawała dziecku do picia do przedszkola/szkoły wodę mineralną. Najwięcej
dzieci (70%) zetknęło się po raz pierwszy ze słodyczami między 1 a 2 rokiem życia. Najczęściej jedzonymi przekąskami
były słodycze (53,5%), rzadziej owoce (29,3%), a w następnej kolejności kisiel /budyń (11%), chipsy (4,6%) i jogurty owocowe
(1,6%). We wszystkich grupach wiekowych pięć razy w ciągu dnia były podawane produkty wysokokariogenne, które
przeważały nad produktami niskokariogennymi, a jedynie w porze obiadowej dominowały produkty niskokokariogenne.
Wnioski:
Z punktu widzenia profilaktyki próchnicy zdecydowana większość rodziców nie stosuje się do zasad prawidłowego
żywienia dzieci. Nadmiernie często podawane są dzieciom pokarmy i napoje o wysokiej zawartości cukrów oraz papkowatej
i kleistej konsystencji. Spośród napojów stosowanych w żywieniu dzieci najbardziej preferowane są soki owocowe,
a najmniej mleko. Zbyt wcześnie dzieci stykają się po raz pierwszy ze słodyczami, które spożywane są jako przekąski przez
ponad połowę z nich.
Introduction:
The elimination of highly cariogenic food products and reduction of the frequency of exposure to these products is an important component in the prophylaxis of caries in primary and permanent teeth.
Objective:
The objective of the study was a twenty-four-hour assessment of the frequency and quality of meals and beverages consumed, with consideration of cariogenicity of products used in children’s nutrition.
Material and Methods:
A survey was conducted in 2011 among parents/caregivers of 150 children, aged 7 months – 14 years, who reported to the Specialist Children’s Dental Practice at Regional Hospital No. 2 in Rzeszów.
Results:
The majority of children (67.5%) were breast-fed to 1 year of age. Nearly 2/3 of the children most frequently drank highly cariogenic beverages during the day, while only 1/3 of parents provided their children with mineral water to drink at nursery school/school. The greatest number of children (70%) came into contact with sweets for the first time when they were aged 1-2 years. The snacks most frequently consumed were sweets (53.5%), followed by fruits (29.3%), jelly/pudding (11%), crisps (4.6%) and fruit yoghurt (1.6%). In all age groups, children consumed highly cariogenic food products five times daily. These food products prevailed over low carcinogenic food, which dominated only during lunchtime.
Conclusions:
From the aspect of dental caries prophylaxis, the great majority of parents do not follow the principles of adequate nutrition of children. Children too frequently consume food products and beverages with a high sugar content and pulpy or sticky consistency. Among the beverages used in the nutrition of children fruit juice was most preferred, while the least preferred – milk. Children too early come into their first contact with sweets, eaten as snacks by more than a half of them.
REFERENCJE (21)
1.
Pawlik A. Dieta a zdrowie jamy ustnej. As Stomatologii 2006; 4(5): 64-66.
2.
Psoter WJ, Reid BC, Katz RV. Malnutrition and dental caries: a review of the literature. Caries Res. 2005; 39: 441-447.
3.
Riberio NME, Riberio MAS. Breastfeeding and early childhood caries: a critical review. J Paediatr (Rio J). 2004; 80(5 Suppl): 199-210.
4.
Olczak-Kowalczyk D, Kowalczyk W. Odżywianie a zdrowie jamy ustnej dzieci. Mag Stomatol. 2010; 6:48-56.
5.
Marshall TA. Chairside diet assessment of caries risk. J Am Dent Assoc. 200; 140(6): 670-674.
6.
Piątkowska A. Wpływ sposobu karmienia niemowlęcia na kształtowanie odpowiedzi humoralnej i rozwój próchnicy zębów mlecznych. Mag Stomatol. 1991; 1(4): 8-9.
7.
Bagińska J, Stokowska W. Nawyki żywieniowe a intensywność próchnicy wczesnej u małych dzieci. Wiad Lek. 2006; 59(1-2): 5-9.
8.
Jankowiak K, Węsierska K. Wiedza stomatologiczna i zachowania prozdrowotne matek dzieci 2-3 letnich Mag Stomatol. 2007; 17(6): 38-42.
9.
Krenc Z, Wosik-Erenbek M. Analiza żywienia, nawyków żywieniowych oraz aktywności ruchowej u dzieci we wczesnym wieku szkolnym w aspekcie prewencji chorób cywilizacyjnych układu krążenia. Nowa Pediatria 2011; 2: 23-27.
10.
Van Loveren C, Duggal MS. The role of diet in caries prevention. Int Dent J. 2001; 51(6 Suppl 1): 399-406.
11.
Majewski RF. Adolescence caries: a discussion on diet and other factors, including soft drink consumption. J Mich Dent Assoc. 2001;83(2): 32-34.
12.
Karjalainen S. Eating patterns, diet and dental caries. Dent Update. 2007; 34(5):295-298, 300.
13.
Pietraszewska D, Postek-Stefańska L, Michlewicz O, Kalacińska J. Badania czynników ryzyka próchnicy wczesnej u dzieci 2-letnich. Mag Stomatol. 2004; 14(3): 38-40.
14.
Wrzyszcz-Kowalczyk A. Kariogenne nawyki żywieniowe dzieci 6-let¬nich (badania ankietowe). Przegl Stomat Wieku Rozw. 1998; 2/3: 45-48.
15.
Borysewicz-Lewicka M. Spożywanie słodyczy przez dzieci w świetle wypowiedzi ankietowych rodziców regionu poznańskiego. Przegl Stom Wieku Rozw. 1996; 14/15: 18-22.
16.
Gmyrek-Marciniak A, Wilk-Sieczak B. Zapobieganie próchnicy u dzieci w wieku do trzech lat. Mag Stomatol. 2001; 11(7-8): 48-52.
17.
Majewska A. Wadliwe żywienie u podstaw patologii tkanek jamy ust¬nej. I. Żywienie a próchnica zębów Przegl Stom Wieku Rozw. 1996; 14/15: 69-75.
18.
Välikangas L, Pekkala E, Larmas M, Risteli J, Salo T, Tjäderhane L. The effects of high levels of glucose and insulin on type I collagen synthesis in mature human odontoblasts and pulp tissue in vitro. Adv Dent Res. 2001; 15: 72-75.
19.
Turska-Szybka A, Grudziądz-Sękowska J, Olczak- Kowalczyk D. Czynniki ryzyka próchnicy wczesnego dzieciństwa i indywidualna ocena poziomu ryzyka na podstawie CAMBRA. Nowa Stomatologia 2011; 3: 119-127
20.
Polewaczyk A, Plichta M, Modzelewska P, Matyjaszczyk M, Turska¬-Szybka A. Znaczenie sposobu odżywiania w zapobieganiu chorobie próchnicowej u dzieci poniżej 3-go roku życia. Nowa Stomatologia 2011; 2: 56-61.
21.
Hashim R, Williams SM, Murray Thomson W. Diet and caries expe¬rience among preschool children in Ajman, United Arab Emirates. Eur J Oral Sci. 2009; 117: 734-740.