PL EN
PRACA PRZEGLĄDOWA
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
COVID-19, wywołany przez wirus SARS-CoV-2, w duży stopniu oddziałuje na osoby wykonujące zawody medyczne. Należy wskazać, że do 4 stycznia 2021 roku odnotowano w Polsce 145 zgonów wśród osób wykonujących różne zawody medyczne z powodu (pośredniego lub bezpośredniego) zakażenia COVID-19. Do 5 stycznia 2021 roku odnotowano 84 821 przypadków osób zakażonych tym-że wirusem oraz 287 162 przypadków skierowań do odbycia kwarantanny. Celem pracy jest przedstawienie zagadnienia COVID-19 jako choroby zawodowej osób wykonujących za-wody medyczne.

Metody przeglądu:
Przegląd bazy: PubMed, SCOPUS, Google Scholar oraz Legalis. Do przeprowadzenia przeglądu wykorzystano następujące słowa kluczowe: „COVID-19”, „SARS-CoV-2”, „warunki pracy”, „choroby zakaźne”, „choroby zawodowe”.

Opis stanu wiedzy:
Dane z opublikowanych badań oraz raportów wskazują, że przedstawiciele zawodów medycznych są najbardziej narażeni na zakażenie COVID-19 w miejscu wykonywania lub świadczenia pracy. W artykule, oprócz omówienia zagadnień związanych z sytuacją epidemiologiczną, a w szczególności danych dotyczących zakażeń, zgonów oraz kwarantanny odbywanej przez przedstawicieli zawodów medycznych, oraz kwestii związanych z ryzykiem zakażenia się w miejscu wykonywania pracy lub świadczenia usług, pod-niesiono także zagadnienia związane z uznaniem COVID-19 jako choroby zawodowej. W tym celu przedstawiono zarówno orzeczenia sądów powszechnych, jak i stanowiska doktryny w tej kwestii. Wskazano także na podjęte przez Ministerstwo Zdrowia oraz Główny Inspektorat Sanitarny działania, a przede wszystkim na wydane wytyczne i rekomendacje.

Podsumowanie:
Sytuacja epidemiologiczna, warunki pracy, a w szczególności bezpośredni kontakt z pacjentem przemawiają za tym, aby wirus SARS-CoV-2 wywołujący COVID-19 był uznany za chorobę zawodową, która dotyka przedstawicieli zawodów medycznych.


Introduction and objective:
COVID-19, caused by the SARS-CoV-2 virus has serious consequences for medical professionals. It should be noted that until 4 January, 2021, there were 145 deaths in Poland among members of various medical professionals due to (direct or indirect) COVID-19 infection. Until 5 January, 2021, there were 84,821 cases of persons infected with the virus, and 287,162 quarantine referrals. The aim of the study is presentation of the problem of COVID-19 as an occupational disease of medical professionals.

Review methods:
A review of scientific literature was performed, using scientific medical databases, such as PubMed, SCOPUS, Google scholar, and legal database: Legalis. The following keywords were used to conduct the review: ‹COVID-19›, ‹SARS-CoV-2›, ‹working conditions›, ‹infectious diseases›, and ‹occupational diseases›.

Abbreviated description of the state of knowledge:
Data from studies and reports indicate that medical professionals are most at risk for COVID-19 infection in their workplace. The article, in addition to discussing issues related to the epidemiological situation, in particular data on infections, deaths and quarantine of health care professionals, risk of infection at the place of work or provision of services, also arouses questions related to the recognition of COVID-19 as an occupational disease. For this purpose both, the common court decisions and doctrinal positions are presented. In this regard, the actions undertaken by the Ministry of Health and the Chief Sanitary Inspectorate were also indicated, especially the issued guidelines and recommendations.

Summary:
The epidemiological situation, working conditions of medical professionals and, in particular, direct contact with patients indicate that the SARS-CoV-2 virus causing COVID-19 should be recognized as an occupational disease affecting medical professionals.

 
REFERENCJE (56)
1.
Brydak LB. Można i należy walczyć z grypą. Fam Med Prima-ry Care Rev. 2012. https://www.infona.pl/resource... (access: 2021.03.22).
 
2.
Wawrzyniak A, Kuczborska K, Lipińska-Opałka A, et al. Koronawirus 2019-nCoV – transmisja zakażenia, objawy i leczenie. Pediatr Med Rodz. 2020. https://www.pfizerpro.com.pl/s... (access: 2021.03.22).
 
3.
Pyrć K. Ludzkie koronawirusy. Borgis – Postępy Nauk Medycznych 2015; 4b: 48–54. http://www.czytelniamedyczna.p... (access: 2021.03.22).
 
4.
Hu B, Guo H, Zhou P, et al. Characteristics of SARS-CoV-2 and COVID-19. Nat Rev Microbiol. 2021; 19: 141–154. https://dx.doi.org/10.1038/s41....
 
5.
Ministerstwo Zdrowia. 2021. https://www.gov.pl/web/koronaw... (access: 2021.03.22).
 
6.
Dbouka T, Drikakisb D. On coughing and airborne droplet trans-mission to humans. Phys Fluids. 2020; 32: 053310. https://dx.doi.org/10.1063/5.0....
 
7.
Harapan H, Itoh N, Yufika A, et al. Coronavirus disease 2019 (COVID-19): A literature review. J Infect Public Health. 2020; 13(5): 667–673. https://dx.doi.org/10.1016/j.j....
 
8.
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. DzU. z 2021 r. poz. 711. Internetowy System Aktów Prawnych. http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... (access: 2021.05.26).
 
9.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. DzU z 2018 r. poz. 227. Internetowy System Aktów Prawnych. http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... sp?id=wdu 2014 0 0 01145 (access: 2021.05.26).
 
10.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia. DzU. z 2020 r. poz. 857 z późn. zm. Internetowy System Aktów Prawnych. https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2021.05.26).
 
11.
World Health Organization. 2021. https://www.who.int/director-g... (access: 2021.03.22).
 
12.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka-żeń i chorób zakaźnych u ludzi. DzU. z 2020 r. poz. 1845 z późn. zm. Internetowy System Aktów Prawnych. https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2021.03.22).
 
13.
Rozporządzenie z dnia 20 marca 2020 r. na obszarze RP wprowadził stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. DzU z 2020 r. poz. 491 z późn. zm. Internetowy System Aktów Prawnych. https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2021.03.22).
 
14.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. DzU z 2020 r. poz. 433 z późn. zm. Internetowy System Aktów Prawnych https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2021.03.22).
 
15.
Medonet.pl. Portal internetowy. 2021 https://www.medonet.pl/koro-na... (access: 2021.03.22).
 
16.
U.S. Department of Labor Occupational Safety and Health Admini-stration. Guidance on Preparing Workplaces for COVID-19. 2020. https://www.osha.gov/Publicati... (access: 2021.03.22).
 
17.
Świątkowska B, Walusiak-Skorupa J, Juszczyk G, et al. Ochrona zdrowia pracujących przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2 wywołującym COVID-19 – aktualny stan wiedzy i zalecenia. Med Pr. 2021; 72(1): 69–87. https://d x.doi.org/10.13075/mp.5893.01042.
 
18.
Karlsson U. Covid-19: risks to healthcare workers and their families. BMJ 2020; 371: m3944. https://dx.doi.org/10.1136/bmj....
 
19.
Krajowa Izba Fizjoterapeutów. Ile Fizjoterapeutów zakaziło się korona-wirusem? Biuletyn Krajowej Izby Fizjoterapeutów. 2020.
 
20.
Wytyczne w zakresie działań mających na celu zapobieganie rozprzestrzeniania się zakażeń SARS-CoV-2 w środowisku szpitalnym. Wytyczne z dnia 26.11.2020 r.
 
21.
Sozkes S, Sozkes S. COVID-19 and respiratory protection for healthcare providers. Int J Occup Med Environ Health. 2021; 34(2). https://dx.doi.org/10.13075/ij....
 
22.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. DzU z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm. Internetowy System Aktów Prawnych http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... (access: 2021.03.22).
 
23.
Świątkowska B, Hanke W, Szeszenia-Dąbrowska N. Choroby zawodowe w Polsce w 2018 roku. Instytut Medycyny Pracy. Centralny Rejestr Chorób Zawodowych. 2019.
 
24.
Wilczyńska U, Szeszenia-Dąbrowska N. Choroby zawodowe wśród pracowników ochrony zdrowia i pomocy społecznej w Polsce. Med Pr. 2010; 61(6): 597– 605.
 
25.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. DzU z 2013 r. poz. 1367. Internetowy System Aktów Prawnych http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... (access: 2021.03.22).
 
26.
Świątkowski AM. Komentarz do art. 235. In: Świątkowski AM. Komentarz. Kodeks pracy. 2018.
 
27.
Wyrok Sądu Najwyższego z 19 lipca 1984 r. II PRN 9/84, OSNCP 1985, nr 4, poz. 5.
 
28.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 marca 2018 r., IV SA/Gl 748/17.
 
29.
Wyrok Sądu Najwyższego z 4 czerwca 1998 r., III RN 36/98, OSNAPiUS 1999, nr 6, poz. 192.
 
30.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 stycznia 1994 r., I SA 1640/93, ONSA 1995, nr 1, poz. 28.
 
31.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 lutego 2020 r w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-COV-2. DzU. z 2020 r. poz. 325. Internetowy System Aktów Prawnych https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2021.03.22).
 
32.
24th Collegium Ramazzini Statement. Prevention of work-related in-fection in the COVID-19 pandemic. Int J Occup Med Environ Health. 2020; 33(4): 535–557. https://dx.doi.org/10.13075/ij....
 
33.
Zhang M. Estimation of Differential Occupational Risk of COVID-19 by Comparing Risk Factors with Case Data by Occupational Group. Am J Ind Med. 2021; 64: 39–47. https://dx.doi.org/10.1002/aji....
 
34.
National Collaborating Centre for Methods and Tools: Rapid Review: What is the evidence for COVID-19 transmission in acute care set-tings? https://www.nccmt.ca/knowledge... (access: 2021.03.22).
 
35.
Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych. Organizacja. Stanowisko Mi-nistra Zdrowia z dnia 21 kwietnia 2020 r. https://nipip.pl/wp-content/up... (access: 2021.03.22).
 
36.
Carlsten C, Gulati M, Hines S, et al. COVID-19 as an occupational disease. Am J Ind Med 2021; 1–11. https://dx.doi.org/10.1002/aji....
 
37.
Dörre-Kolasa D. Komentarz do art. 235. In: Sobczyk A, editor. Kodeks pracy. Komentarz. 2020.
 
38.
Naróg B. Komentarz do art. 235. In: Walczak K, editor. Kodeks pracy. Komentarz. 2020.
 
39.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób. DzU z 2013 r. poz. 1379. Internetowy System Aktów Prawnych. http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... (access: 2021.03.22).
 
40.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 10 lutego 2014 r. IV SA/Gl 339/13.
 
41.
Instytut Medycyny Pracy imienia prof. dra med. Jerzego Nofera. Opinia Konsultanta Krajowego w dziedzinie medycyny pracy lek. Paweł Wdówik w sprawie pośmiertnego orzekania choroby zawodowej. http://www.imp.lodz.pl/upload/... (access: 2021.03.22).
 
42.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 czerwca 2010 r. w sprawie specjalizacji lekarskich niezbędnych do wykonywania orzecznictwa w zakresie chorób zawodowych. DzU z 2010 r. nr 110 poz. 736. Internetowy System Aktów Prawnych http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... (access: 2021.03.22).
 
43.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 11 grudnia 2020 r., IV SA/Wr 484/20.
 
44.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2019 r., II OSK 285/18.
 
45.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 listopada 2020 r., III SA/Gl 482/20.
 
46.
Rycak M. Prawa i obowiązki stron stosunku pracy w czasie pandemii COVID-19. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej. 2020; 27(4): 305–322. https://dx.doi.org/10.4467/254....
 
47.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2014 r., I UK 318/13.
 
48.
Chmielewski J, Nagas T, Trzepla E, Orlak K. Narażenie pracowników lecznic weterynaryjnych na działanie czynników biologicznych jako element oceny ryzyka zawodowego. Życie Wet. 2013; 88(6): 483–487. https://www.vetpol.org.pl/dmdo... (access: 2021.03.22).
 
49.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2008 r., II PK 100/08.
 
50.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2013 r., III PK 45/12.
 
51.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2011 r., II PK 324/10.
 
52.
Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. DzU. z 2019 r. poz. 1205. Internetowy System Aktów Prawnych. https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2021.05.21).
 
53.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. DzU. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm. Internetowy System Aktów Prawnych. http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... (access: 2021.05.21).
 
54.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia z 8 kwietnia 1999 r., II UKN 551/98.
 
55.
Świątkowska B, Walusiak-Skorupa J, Juszczyk G, et al. Ochrona zdrowia pracujących przed zakażeniem koronawirusem Sarc-CoV-2 wywołują-cym COVID-19 – aktualny stan wiedzy i zalecenia. Med Pr. 2021; 72(1): 69–87. https://d x.doi.org/10.13075/mp.5893.01042.
 
56.
Greenhalgh T, Jimenez JL, Prather KA, et al. Ten scientific reasons in support of airborne transmission of SARS-CoV-2. Lancet. 2021; 397: 1603–1605. https://doi.org /10.1016/S0140 - 6736(21)0 0869-2.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top