Online first
Bieżący numer
Archiwum
O czasopiśmie
Polityka etyki publikacyjnej
System antyplagiatowy
Instrukcje dla Autorów
Instrukcje dla Recenzentów
Zespół Redakcyjny
Komitet Redakcyjny
Recenzenci
Wszyscy recenzenci
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
Kontakt
Bazy indeksacyjne
Klauzula przetwarzania danych osobowych (RODO)
PRACA ORYGINALNA
Borelioza z Lyme w województwie podlaskim w latach 2011–2018 – analiza trendu
1
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Polska
2
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku
Autor do korespondencji
Med Og Nauk Zdr. 2019;25(4):235-239
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem pracy była ocena zmian zagrożenia boreliozą z Lyme w województwie podlaskim w latach 2011–2018.
Materiał i metody:
Analizę epidemiologiczną przeprowadzono na podstawie danych Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku, obejmujących liczbę zarejestrowanych zachorowań na boreliozę z Lyme w latach 2011–2018 w powiatach województwa podlaskiego. Informacje o liczbie zachorowań na boreliozę w Polsce uzyskano z biuletynów Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny. Obliczono roczną procentową zmianę (Annual Percent Change – APC) wartości współczynników zachorowalności na boreliozę w Polsce, w województwie podlaskim oraz powiatach województwa podlaskiego w odniesieniu do każdego trendu.
Wyniki:
Analiza trendu wykazała zwiększanie poziomu zachorowalności na boreliozę z Lyme w województwie podlaskim w latach 2011–2018 ze średnim tempem 7,0% rocznie. Najszybsze średnioroczne tempo wzrostu wartości współczynnika zachorowalności zarejestrowano w powiecie monieckim (APC = 16,0%), augustowskim (APC = 15,6%), wysokomazowieckim (APC = 14,8%), białostockim (APC = 14,7%) i hajnowskim (APC = 13,2%). Wartość współczynnika zachorowalności w 2018 roku wyniosła 13,1/105 w powiecie łomżyńskim i 224,3/105 w powiecie hajnowskim. Borelioza była najczęściej rejestrowaną chorobą o charakterze zawodowym. Najwięcej stwierdzonych przypadków boreliozy jako choroby zawodowej obserwowano u rolników indywidualnych.
Wnioski:
W województwie podlaskim w latach 2011–2018 odnotowano zwiększanie wartości współczynnika zachorowalności na boreliozę z Lyme. Niezbędne jest planowanie i realizowanie programów profilaktyki boreliozy z uwzględnieniem najbardziej zagrożonych grup ryzyka.
Celem pracy była ocena zmian zagrożenia boreliozą z Lyme w województwie podlaskim w latach 2011–2018.
Materiał i metody:
Analizę epidemiologiczną przeprowadzono na podstawie danych Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku, obejmujących liczbę zarejestrowanych zachorowań na boreliozę z Lyme w latach 2011–2018 w powiatach województwa podlaskiego. Informacje o liczbie zachorowań na boreliozę w Polsce uzyskano z biuletynów Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny. Obliczono roczną procentową zmianę (Annual Percent Change – APC) wartości współczynników zachorowalności na boreliozę w Polsce, w województwie podlaskim oraz powiatach województwa podlaskiego w odniesieniu do każdego trendu.
Wyniki:
Analiza trendu wykazała zwiększanie poziomu zachorowalności na boreliozę z Lyme w województwie podlaskim w latach 2011–2018 ze średnim tempem 7,0% rocznie. Najszybsze średnioroczne tempo wzrostu wartości współczynnika zachorowalności zarejestrowano w powiecie monieckim (APC = 16,0%), augustowskim (APC = 15,6%), wysokomazowieckim (APC = 14,8%), białostockim (APC = 14,7%) i hajnowskim (APC = 13,2%). Wartość współczynnika zachorowalności w 2018 roku wyniosła 13,1/105 w powiecie łomżyńskim i 224,3/105 w powiecie hajnowskim. Borelioza była najczęściej rejestrowaną chorobą o charakterze zawodowym. Najwięcej stwierdzonych przypadków boreliozy jako choroby zawodowej obserwowano u rolników indywidualnych.
Wnioski:
W województwie podlaskim w latach 2011–2018 odnotowano zwiększanie wartości współczynnika zachorowalności na boreliozę z Lyme. Niezbędne jest planowanie i realizowanie programów profilaktyki boreliozy z uwzględnieniem najbardziej zagrożonych grup ryzyka.
Objectives:
The aim of the study was to assess the risk of Lyme borreliosis in the Podlaskie Province in 2011–2018.
Material and methods:
The epidemiological analysis was based on data from the Provincial Sanitary-Epidemiological Station in Bialystok on the number of registered Lyme borreliosis cases in 2011–2018 in counties of Podlaskie Province. Information on the number of Lyme disease cases in Poland was obtained from the bulletins of the National Institute of Public Health- National Institute of Hygiene. Annual Percentage Change (APC) of Lyme disease incidence rates in Poland, Podlaskie Province and Podlaskie counties was calculated for each time trend.
Results:
Trend analysis showed an increase in Lyme disease incidence in Podlaskie Province in 2011–2018, with an average rate of 7.0% per year. The fastest average annual growth rate of the incidence rate was recorded in the counties of Mońki (APC = 16.0%), Augustów (APC = 15.6%), Wysokie Mazowieckie (APC = 14.8%), Białystok (APC = 14.7%) and Hajnówka (APC = 13.2%). Analysis showed significant differentiation in Lyme disease incidence rates. The incidence rate in 2018 was 13.1/105 in Łomża and 224.3/105 in Hajnówka. Lyme disease was the most frequently registered occupational diseases, mostly among private farmers.
Conclusions:
In Podlaskie Province in 2011–2018, an increase in the Lyme borreliosis incidence rate was recorded. It is necessary to plan and implement Lyme disease prevention programmes taking into account the most endangered risk groups.
The aim of the study was to assess the risk of Lyme borreliosis in the Podlaskie Province in 2011–2018.
Material and methods:
The epidemiological analysis was based on data from the Provincial Sanitary-Epidemiological Station in Bialystok on the number of registered Lyme borreliosis cases in 2011–2018 in counties of Podlaskie Province. Information on the number of Lyme disease cases in Poland was obtained from the bulletins of the National Institute of Public Health- National Institute of Hygiene. Annual Percentage Change (APC) of Lyme disease incidence rates in Poland, Podlaskie Province and Podlaskie counties was calculated for each time trend.
Results:
Trend analysis showed an increase in Lyme disease incidence in Podlaskie Province in 2011–2018, with an average rate of 7.0% per year. The fastest average annual growth rate of the incidence rate was recorded in the counties of Mońki (APC = 16.0%), Augustów (APC = 15.6%), Wysokie Mazowieckie (APC = 14.8%), Białystok (APC = 14.7%) and Hajnówka (APC = 13.2%). Analysis showed significant differentiation in Lyme disease incidence rates. The incidence rate in 2018 was 13.1/105 in Łomża and 224.3/105 in Hajnówka. Lyme disease was the most frequently registered occupational diseases, mostly among private farmers.
Conclusions:
In Podlaskie Province in 2011–2018, an increase in the Lyme borreliosis incidence rate was recorded. It is necessary to plan and implement Lyme disease prevention programmes taking into account the most endangered risk groups.
REFERENCJE (34)
1.
Steere AC, Strle F, Wormser GP, Hu LT, Branda JA, Hovius JW, et. al. Lyme borreliosis. Nat Rev Dis Primers. 2016; 2: 16090.
2.
Tokarska-Rodak M, Plewik D, Galecka B, Domanski R. The presence of anti-Borrelia burgdorferi antibodies in person with suspected Lyme disease. Health Prob Civil. 2016; 10(3): 15–20.
3.
Richard S, Oppliger A. Zoonotic occupational diseases in forestry workers – Lyme borreliosis, tularemia and leptospirosis in Europe. Ann Agric Environ Med. 2015; 22(1): 43–50.
4.
Pedrycz-Wieczorska A. Analiza metod używanych w diagnostyce boreliozy – choroby z Lyme. Health Prob Civil. 2017; 11: 80–86.
5.
Pańczuk A, Tokarska-Rodak M, Tarelkina I, Voita D. Profilaktyka boreliozy z Lyme wśród studentów z Polski i Łotwy. Hygeia Public Health. 2018; 53(3): 307–312.
6.
Pacian A, Kulik T, Szwedo E. Borelioza z Lyme jako aktualny problem zdrowotny XXI wieku. Health Prob Civil. 2017; 11: 66–70.
7.
Czupryna P, Moniuszko A, Pancewicz S, Zajkowska O, Garkowski A, Grygorczuk S, Kondrusik M, Zajkowska J. Influence of climatic, demographic and socioeconomic factors on tick-borne encephalitis incidence in 6 counties of Podlaskie Region in 1994–2014. Przegl Epidemiol. 2016; 70(1): 21–5, 111–4.
8.
Ogden NH. Climate change and vector-borne diseases of public health significance. FEMS MicrobiolLett. 2017; 16; 364 (19).
9.
Paradowka-Stankiewicz I, Chrześcijańska I. Borelioza z Lyme w Polsce w 2015 roku. Przegl Epidemiol. 2017; 71: 513–517.
10.
Sawicki T. Analiza zapadalności na boreliozę z Lyme w wybranych grupach pracowników leśnictwa w województwie zachodniopomorskim w latach 2005–2014. Med Pr. 2017; 68(2): 211–220.
11.
Andreychyn M, Pańczuk A, Shkilna M, Tokarska-Rodak M, Korda M, Kozioł-Montewka M et al. Epidemiological situation of Lyme borreliosis and diagnosis standards in Poland and Ukraine. Health Prob Civil. 2017; 11(2): 190–194.
12.
Szadkowska-Stańczyk I, Kozajda A. Choroby zawodowe w Polsce wywoływane przez szkodliwe czynniki biologiczne. Bezpiecz. Pr. 2014; 4: 11–13.
13.
Pancewicz SA, Garlicki AM, Moniuszko-Malinowska A, Zajkowska J, Kondrusik M, Grygorczuk S, Czupryna P, Dunaj J. Polish Society of Epidemiology and Infectious Diseases. Diagnosis and treatment of tick-borne diseases recommendations of the Polish Society of Epidemiology and Infectious Diseases. Przegl Epidemiol. 2015; 69(2): 309–16, 421–8.
14.
Flisiak R, Pancewicz S, Grygorczuk S, Marczyńska M, Mięgoć H, Knysz B. i wsp. Diagnostyka i leczenie boreliozy z Lyme. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych. PTE i LChZ, Wrocław 2011.
15.
Baumann-Popczyk A, Sadkowska-Todys M, Zieliński A (red.). Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Bielsko Biała: Alfa Meduca Press, 2014.
16.
Stanek G, Fingerle V, Hunfeld KP, Jaulhac B, Kaiser R, Krause A, et al. Lyme borreliosis: clinical case definitions for diagnosis and management in Europe. Clin Microbiol Infect. 2011; 17(1): 69–79.
17.
Stanek G, Wormser GP, Gray J, Strle F. Lyme borreliosis. Lancet. 2012; 379(9814): 461–73.
18.
Wormser GP, Dattwyler RJ, Shapiro ED, Halperin JJ, Steere AC, Klempner MS, et al. The clinical assessment, treatment, and prevention of Lyme disease, human granulocytic anaplasmosis, and babesiosis: clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2006; 43: 1089–1134.
19.
Kmieciak W, Ciszewski M, Szewczyk EM. Tick-borne diseases in Poland: Prevalence and difficulties in diagnostics. Medycyna Pracy. 2016; 67(1): 73–87.
20.
Pancewicz S. Borelioza z Lyme – zasady rozpoznawania i leczenia. Pediatr Med Rodz. 2014; 10(2): 163–173.
21.
„Program profilaktyki chorób odkleszczowych i eliminowanie skutków ich występowania w najbardziej zagrożonych grupach ryzyka województwa podlaskiego”, Zarząd Województwa Podlaskiego, Białystok, grudzień 2016.
22.
Państwowa Inspekcja Sanitarna Województwa Podlaskiego. Ocena stanu sanitarnego województwa podlaskiego za 2018. Białystok, 2019.
23.
NIZP – PZH Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru, GIS Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce w 2017 roku, Warszawa, 2018.
25.
NIZP – PZH Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru, GIS Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce w 2018 roku, Warszawa, wstępne dane – stan w dniu 3.04.2019 r.
26.
NIZP – PZH Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru, GIS Departament Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi, Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce w 2011 roku, Warszawa, 2012.
27.
Bandoła K, Koperny M, Seweryn MA, Żak J, Bała MA. The Lyme disease as the increasing health problem in Małopolskie voivodeship compared with Poland in 1998–2014. Przegl Epidemiol. 2015; 69(2): 309–16.
28.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r. nr 105, poz. 869).
29.
Świątkowska B, Hanke W. Occupational diseases in Poland in 2016. Med Pr. 2018; 69(6): 643–650.
30.
Cisak E, Wojcik-Fatla A, Zajac V, Stroka J, Dutkiewicz J. Risk of Lyme disease at various sites and workplaces of forestry workers in eastern Poland. Ann Agric Environ Med. 2012; 19: 465–468.
31.
Richard S, Oppliger A. Zoonotic occupational diseases in forestry workers – Lyme borreliosis, tularemia and leptospirosis in Europe. Ann Agric Environ Med. 2015; 22(1): 43–51.
32.
Pańczuk A, Tokarska-Rodak M, Plewik D, Paszkiewicz J. Tick exposure and prevalence of Borrelia burgdorferi antibodies among hunters and other individuals exposed to vector ticks in eastern Poland. Rocz Panstw Zakl Hig. 2019; 70(2): 161–168.
33.
Zając V, Pinkas J, Wójcik-Fatla A, Dutkiewicz J, Owoc A, Bojar I. Prevalence of serological response to Borrelia burgdorferi in farmers from eastern and central Poland. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2017; 36(3): 437–446.
34.
Kasprzak J, Brochocka A, Klimberg A. Analiza przypadków boreliozy zarejestrowanej na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w 2018 r. Probl Hig Epidemiol. 2019, 100(1): 30–35.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
