PRACA ORYGINALNA
Bioetyczne oraz społeczne uwarunkowania zapłodnienia in vitro w opinii położnych
Więcej
Ukryj
1
Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
2
Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Med Og Nauk Zdr. 2011;17(2):75-79
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Postępujący od lat proces medykalizacji życia społecznego stał się powodem zastosowania biomedycznej
kategorii „choroba” w stosunku do zjawiska niepłodności. W następstwie takiej interpretacji, uzasadniono wszelkie
medyczne interwencje podejmowane w celach prokreacyjnych, w tym także zapłodnienie in vitro. Jednakże w dyskusji,
jaka toczy się obecnie wokół uwarunkowań i konsekwencji niepłodności, współwystępują różne argumenty – medyczne,
społeczne oraz religijno-etyczne.
Cel pracy:
Celem pracy jest określenie powodów podejmowania decyzji o zastosowaniu in vitro przez pary niepłodne
w opinii położnych oraz zdiagnozowanie postaw jakie zdaniem położnych dominują w polskim społeczeństwie wobec
zapłodnienia in vitro.
Materiał i metoda:
Badania ankietowe przeprowadzono w 2009 roku, wśród 107 położnych, które uzupełniały swój
poziom wykształcenia, studiując na UM w Lublinie.
Wyniki:
Kobiety, które w sposób naturalny nie mogą mieć dziecka, w opinii badanych decydują się na zapłodnienie in
vitro ponieważ dążą do zaspokojenia własnych pragnień macierzyńskich (57,0%) oraz korzystają z osiągnięć medycyny
w tym zakresie (23,4%). Wśród ankietowanych dominowała pozytywna postawa wobec zapłodnienia in vitro (78,5%) jednak
ich zdaniem w społeczeństwie wobec par poddających się zapłodnieniu in vitro, równie często występują postawy
negatywne (32,7%) jak i pozytywne (30,8%). Według 76,6% respondentów, w ocenach społecznych za zapłodnieniem in
vitro przemawiają przede wszystkim argumenty medyczne, przeciw – religijne (80,3%).
Wnioski:
Uzyskane wyniki badań odzwierciedlają pluralizm stanowisk prezentowanych wobec zapłodnienia pozaustrojowego
przez przedstawicieli różnych grup społecznych i zawodowych w naszym kraju. W opiniach położnych dominował
medyczny sposób postrzegania niepłodności oraz wysoki poziom akceptacji zapłodnienia in vitro. Wśród powodów podejmowania
decyzji o zastosowaniu in vitro przez pary niepłodne, obok preferencji osobistych, ankietowani dostrzegali możliwość
korzystania z nowoczesnej oferty medycznej. Postawy społeczne wobec par poddających się zapłodnieniu in vitro są jednak
zdaniem badanych bardzo zróżnicowane – zależą nie tylko od poglądów medycznych ale też religijnych i etycznych.
Introduction:
The process of the progressive medicalization of social life led to the use of the biomedical category o
‘disease’ with regard to the phenomenon of infertility. As a consequence of such an interpretation, all medical intervention
aimed at procreation, including in vitro, have been justifi ed. However, in the current discussion concerning the conditioning
and consequences of infertility, there co-occur various arguments – medical, social, religious and ethical.
Objective:
The objective of the study is to determine midwives’ opinions pertaining to the reasons for IVF use by infertile couples,
and to investigate the attitudes towards in vitro fertilization, which in midwives’ opinions, are dominant in Poland.
Material and Methods:
The research was conducted in 2009, among 107 midwives who improved their qualifi cations by
undertaking studies at the Medical University in Lublin.
Results:
According to respondents, the main reason for IVF use amongst infertile women is to satisfy their maternal needs
(57.0%). More than 23.4 % of these women benefi t from the advancements in medicine. The vast majority of midwives
declared positive attitudes towards in vitro fertilization (78.5%); nevertheless, they mentioned that the infertile couples
equally often represent negative (32.7%) and positive (30.8%) attitudes towards IVF.
As far as social opinions are concerned, according to 76.6% of respondents, these are primarily medical reasons that speak
for in vitro fertilization, while the religious reasons are against (80.3%).
Conclusions:
The results of the research refl ect the pluralism of opinions about in vitro fertilization among the representatives
of various social and occupational groups in Poland.
In midwives’ opinions, the medical perception of fertility was dominant, as well as a high level of acceptance of in vitro
fertilization. Among the reasons for making decisions concerning the use of IVF by the infertile couples, apart from personal preferences,
the respondents perceived the opportunities off ered by modern medicine. Midwives stressed that societal attitudes towards infertile couples using in vitro fertilization vary depending on medical,religious and ethical beliefs.
REFERENCJE (20)
1.
Domańska U. Dyskurs medyczny w dobie medykalizacji. W: Homeda K, Grygorowicz E, Lesińska-Sawicka M, red. Człowiek i jego zdrowie w holistycznym modelu medycyny. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku; 2007.p.9-18.
2.
Mepham B. Bioetyka. Wprowadzenie dla studentow nauk biologicznych. Warszawa: Wydawnictwo PWN; 2008.
3.
Słońska Z. Misiuna M. Promocja zdrowia. Słownik podstawowych terminow. Warszawa: Wydawnictwo: Agencja Promo-Lider; 1993.
4.
Sokołowska M. Socjologia medycyny. Warszawa: Wydawnictwo PZWL; 1986.
5.
Chyrowicz B. Bioetyka i ryzyko. Argument „rowni pochyłej” w dyskusji wokoł osiągnięć wspołczesnej genetyki. Lublin: Wydawnictwo TN KUL; 2002.
6.
Hartman J. Bioetyka dla lekarzy. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska Sp.z o.o.; 2009.
7.
Krasnodębski J, Ćwiklicki J. In vitro fertilization – still a topical subject. Gin Prakt 2009;1:36-39.
8.
Szamatowicz M. Rola i miejsce technik rozrodu wspomaganego medycznie (ART.) w leczeniu niepłodności. Gin Pol 2007;5:175 179.
9.
Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie niepłodności małżeńskiej i rozrodu wspomaganego medycznie. Gin po Dypl 2008;1:13.
10.
Van Voorhis B. Clinical practice. In vitro fertilization. N Engl J Med. 2007;25:379-386.
11.
Pawlikowski J, Monist M, Sak J. Zapłodnienie pozaustrojowe a Kościół katolicki – czy istnieje możliwość kompromisu? W: Chańska W, Hartman J, red. Bioetyka w zawodzie lekarza. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska Sp.z o.o.; 2010.p. 204-225.
12.
Haberko J. Prawo do leczenia niepłodności a finansowanie świadczeń zdrowotnych ze źródeł publicznych. Gin Prakt 2007;2:23 29.
13.
Kongregacja Nauki Wiary. Deklaracja Donum Vitae o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania. W: Szczygieł K, red. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej. Tarnów: Wydawnictwo Biblos; 1998.p. 360-385.
14.
Dorfman S. Tobacco and fertility: our responsibilities. Fertil Steril 2008;89:502-504.
15.
Milewski R, Milewsk A, Domitrz S, Wołczyński S. Zapłodnienie pozaustrojowe IVF ICSI/ET u kobiet po 40.roku życia. Prz Menopauz 2008;2:85-90.
16.
Moore A. Male and female fertility: the eff ects of cancer therapy. Am Soc Clin Oncol 2001;3:287-290.
17.
Te Velde E, Pearson P. Th e variability of female reproductive ageing. Hum Reprod 2002;8:141-154.
18.
Jan Paweł II. Evangelium Vitae. Encyklika. Częstochowa. Wydawnictwo Niedzieli; 1995.
19.
Komunikat z badań CBOS BS/37/2009. Akceptacja stosowania zapłodnienia in vitro. Warszawa 2009.
20.
Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. (Dz. U.09.151.1217).