PRACA PRZEGLĄDOWA
Astma i stan astmatyczny w codziennej praktyce lekarskiej
Więcej
Ukryj
1
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
2
Oddział Kardiologii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Lublinie
3
Katedra i Klinika Otolaryngologii Dziecięcej, Foniatrii i Audiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Autor do korespondencji
Andrzej Prystupa
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Med Og Nauk Zdr. 2013;19(4):397-402
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną drzewa oskrzelowego. Cechuje się okresowym, przejściowym,
ustępującym pod wpływem leczenia ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe, manifestującym się
napadami świszczącego oddechu, uczuciem duszności i kaszlem. Postępowanie z chorym na astmę obejmuje cały szereg
interwencji niefarmakologicznych oraz sposobów leczenia farmakologicznego.
Według raportu GINA istnieje 5 stopni leczenia astmy oskrzelowej:
Stopień pierwszy obejmuje jedynie leczenie „na
żądanie” krótko działającym beta-2-mimetykiem wziewnym. W stopniu drugim celowe jest wprowadzenie glikokortykosteroidu
wziewnego w małej dawce, alternatywnie leku przeciwleukotrienowego. W stopniu trzecim zalecane jest, oprócz
utrzymania leczenia doraźnego, leczenie glikokortykosteroidem wziewnym w małej dawce w połączeniu z długo działającym
beta-2-agonistą, lekiem przeciwleukotrienowym lub teofiliną, bądź zastosowanie glikokortykosteroidu w dużej lub
średniej dawce. Stopień czwarty obejmuje podwyższenie dawki glikokortykoidu wziewnego do średniej lub dużej, utrzymanie
leczenia beta-2-mimetykiem długo działającym, oraz dołączenie leku przeciwleukotrienowego lub teofiliny. U osób,
u których pomimo zaproponowanych leków nie uzyskuje się kontroli astmy, zalecane jest przejście na piąty stopnień, który
obejmuje terapię glikokortykosteroidem systemowym lub przeciwciałami anty-IgE (omalizumabem).
Okresowo u pacjenta z astmą może wystąpić stan astmatyczny, który jest zagrożeniem życia:
Każde zaostrzenie
zagrażające życiu powinno skłonić chorego, osoby sprawujące nad nim opiekę lub zespół pomocy doraźnej do decyzji
o transporcie chorego do szpitala. Należy pamiętać, że szybko działający beta-2-mimetyk jest leczeniem pierwszego wyboru.
W przypadku stanu zagrożenia życia najlepsze efekty uzyskuje się podając leki z tej grupy przy użyciu nebulizatora
(2,5–5mg w nebulizacjach powtarzanych do 15–20 minut). Stosowanie systemowego glikokortykosteroidu pozwala na
zahamowanie rozwoju objawów.
Introduction:
Bronchial asthma is a chronic, inflammatory disease of the bronchial tree. It is characterized by periodical, transient
limitation of air flow through the airways, which disappears after treatment, and is manifested by episodes of whistling
breath, feeling of breathlessness and cough. Management of a patient with asthma covers a number of non-pharmacological
interventions and methods of pharmacological treatment.
According to the GINA report, there are 5 stages of treatment of bronchial asthma:
Stage 1 is treatment only as needed
with an inhaled short-acting beta2-agonist. At Stage 2, it is justifiable to introduce a low-dose of inhaled glucocorticosteroid,
or alternatively, a leukotriene modifier. At Stage 3, apart from continuing salvage therapy, treatment with low-dose inhaled
glucocorticosteroid is recommended in combination with long-acting beta2 agonist, leukotriene modifier or sustained
release theophylline, or high or medium dose glucocorticosteroid. Stage 4 covers a medium or high dose of inhaled
glucocorticosteroid, continuation of treatment with a long-acting beta-2 agonist, with the addition of leukotriene modifier
or sustained release theophylline. In patients in whom asthma control is not obtained despite the proposed drugs, it is
recommended to precede to Stage 5, which covers therapy with a systemic glucocorticosteroid or anti-IgE treatment
(omalizumab).
Periodically, in a patient there may occur an asthmatic state which is life threatening.:
Each life threatening aggravation
should urge the patient, those who provide him/her with care, or the emergency team to make decision concerning transport
of the patient to a hospital. It should be remembered that short-lasting beta2 agonist is the first choice therapy. In the
case of life being threatened, the best effects are obtained when drugs of this group are administered using a nebulizer
(2.5–5mg in puffs repeated every 15–20 minutes). The application of a systemic glucocorticosteroid allows an inhibition of
the development of symptoms.
REFERENCJE (14)
2.
Niżankowska-Mogilnicka E, Bochenek G, Gajewski P. Astma. W: Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na rok 2010. Szczeklik A, (red.), Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Krakow 2010: 595–607, 723–738.
3.
Boros P, Franczuk M, Wesołowski S. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorob Płuc dotyczące wykonywania badań spirometrycznych, Pneumonologia i Alergologia Polska 2006, 74.
4.
Falaschetti E, Laiho J, Primatesta P, Purdon S. Prediction equations for normal and low lung function from the Health Survey for England Eur Respir J 2004; 23: 456–463.
5.
Bochenek G, Znaczenie pomiarow szczytowego przepływu wydechowego (PEF) w rozpoznawaniu, monitorowaniu i leczeniu astmy, dostępne z:
http://www.mp.pl/artykuly/inde...).
6.
Kuna P, Kupryś-Lipińska I. Astma u dorosłych. W: Alergia, choroby alergiczne, astma. Fal AM. (red.), Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Krakow 2010: 283–317.
8.
Szkaradkiewicz J. Wspołczesna farmakoterapia astmy oskrzelowej. J Biol Earth Sci 2013; 3(1): M1-M1 3.
9.
Nair P, Pizzichini MM, Kjarsgaard M i wsp. Mepolizumab for prednisone- dependent asthma with sputum eosinophilia. N. Engl. J. Med. 2009; 360: 985–993.
10.
Nair P, Gaga M, Zervas E i wsp. Safety and efficacy of a CXCR2 antagonist in patients with severe asthma and sputum neutrophils: a randomized, placebo-controlled clinical trial. Clin. Exp. Allergy. 2012; 42: 1097–1103.
11.
Kerstjens HA, Engel M, Dahl R i wsp. Tiotropium in asthma poorly controlled with standard combination therapy. N. Engl. J. Med. 2012; 367: 1198–1207.
12.
Obojski A, Barg W, Chmielowicz B. Zaostrzenie astmy i stan astmatyczny. W: Podstawy alergologii. Mędrala W, (red.), Gornicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2006: 413–422.
13.
Doboszyńska A. Stan astmatyczny, Przew Lek 2006; 2: 54–57.
14.
Soar J, Perkins GD, Abbas G, Alfonzo A, Barelli A, Bierens JJLM, Brugger H, Deakin CD, Dunning J, Georgiou M, Handley AJ, Jockey DJ, Paal P, Sandrowi C, Thiel KC, Zideman DA, Nolan JP. Zatrzymanie krążenia – postępowanie w sytuacjach szczegolnych: zaburzenia elektrolitowe, zatrucia, tonięcie, przypadkowa hipotermia, hipertermia, astma, anafilaksja, zabiegi kardiochirurgiczne, urazy, ciąża, porażenie prądem. W: Wytyczne resuscytacji 2010. Andres J. (red. wyd. pol), Fall. Krakow 2010: 223–265.