PRACA ORYGINALNA
Analiza wiedzy i postaw pielęgniarek pracujących w oddziałach zabiegowych wobec dawstwa szpiku kostnego
Więcej
Ukryj
1
Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, kierunek: Pielęgniarstwo
2
Zakład Dydaktyki i Efektów Ksztalcenia Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Med Og Nauk Zdr. 2013;19(4):425-430
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp i cel pracy:
Transplantacja szpiku kostnego jest standardowym postępowaniem w leczeniu chorych ze schyłkową
niewydolnością układu krwiotwórczego. Pielęgniarki powinny posiadać wiarygodne informacje na temat dawstwa szpiku
kostnego. Celem pracy była ocena wiedzy i postaw pielęgniarek na temat transplantacji szpiku kostnego.
Materiał i metody:
Losowo wybrana grupa: 104 kobiety i 21 mężczyzn. 47% wykształcenie licencjackie, 28% – magisterskie,
25% – średnie. Sondaż diagnostyczny, dobrowolne, anonimowe badanie ankietowe, kwestionariusz własny, 35 pytań.
STATISTICA 10.0, test Kruskalla-Wallisa, p<0,05.
Wyniki:
79% poparło przeszczepienie szpiku jako metodę leczniczą (p=NS). 84% twierdziło, że w Polsce za mało jest dawców
szpiku kostnego (p=NS), ale tylko 17% było wpisanych do rejestru dawców (p=NS). Główne źródło wiedzy o transplantacjach
to telewizja i Internet.
Wnioski:
1. W badanej grupie wiedza na temat transplantacji szpiku kostnego była niezadowalająca, co może wpływać
na postawy wobec dawstwa. Należy podnieść jakość kształcenia akademickiego w zakresie edukacji na ten temat. 2. Dla
większości głównym źródłem informacji był Internet, dlatego też istotne wydaje się uzupełnienie programów studiów
o rzetelną wiedzę medyczną na temat dawstwa szpiku kostnego. 3. Większość przyznaje, że kampanie promujące idee
przeszczepiania kształtują świadomość oraz obalają krążące stereotypy mające wpływ na postawy dawcy, należy się
zastanowić nad przeprowadzeniem skutecznej kampanii, skierowanej do pracowników ochrony zdrowia. 4. Wobec braku
małej liczby badań na temat postaw wobec dawstwa szpiku badania należy kontynuować w szerszej grupie.
Introduction:
Bone marrow transplantation is a standard procedure for treatment of end-stage failure of the haematopoietic system.
Nurses should have credible and up-to-date information on the donation of bone marrow. The aim of the study was to
assess the knowledge and attitudes of nurses in surgical departments on bone marrow transplantation.
Material and Methods:
A randomly selected group of nurses working in surgical departments in Warsaw hospitals comprised: 104 women and
21 men. Among the study participants, 47% had a Bachelor›s degree, 28% had a Master›s degree, and 25% had a secondary
education. The method of diagnostic survey, voluntary and anonymous questionnaire study, a questionnaire developed
by the authors comprising 35 questions were used in the study. Statistical analysis: Statsoft STATISTICA 10.0 (licensed to
Warsaw Medical University), Kruskall-Wallis test, p<0.05.
Results:
As many as 79% of study participants (regardless of their education level) support bone marrow transplantation
as a therapeutic method (p=NS). 84% of the study participants stated that in Poland there are too few donors compared
to the needs (p=NS), but only 17% of them are registered as potential donors. The main source of knowledge of the study
population on transplantation is television and the Internet.
Conclusions:
1. In the study group of nurses, regardless of their educational degree, the level of knowledge on bone marrow
transplantation was insufficient, which may influence their attitude towards the donation. This supports the need for thorough
education on this issue during the course of studies. 2. For the great majority of study participants the Internet is the main
source of knowledge on bone marrow transplantation; therefore, it seems to be justified to supplement the university
curriculum with reliable and up-to-date medical knowledge on the donation of bone marrow. 3. The majority of the study
population admit that campaigns promoting the idea of bone marrow transplantation have educational value, they build
awareness of this issue and overturn stereotypes that have a large influence on the attitudes of donors. The development
of an effective campaign devoted to healthcare professionals is worth considering. 4. Due to the small number of studies
on attitudes towards the donation of bone marrow, a study of this type should be continued in a larger group of nurses.
REFERENCJE (17)
1.
Krawczyk-Kuliś M, Kyrcz-Krzemień S. Aktualne wskazania i zasady leczenia z użyciem autoprzeszczepienia komórek krwiotwórczych. Postępy Nauk Medycznych 2011; 7: 610–615.
2.
Markiewicz M, Kyrcz-Krzemień S. Allogeniczne przeszczepienie komórek krwiotwórczych: stan obecny i perspektywy rozwoju. Postępy Nauk Medycznych 2011; 6: 479–485.
3.
Petersdorf EW. The World Marrow Donor Association: Twenty Years of International Collaboration for the Support of Unrelated Donor and Cord Blood Hematopoietic Cell Transplantation. Bone Marrow.
4.
Transplant 2010; 45(5): 807–810.
5.
Nowak J, Gronkowska A. Uwarunkowanie poszukiwań i doboru dawców szpiku do transplantacji. Wiadomości Lekarskie 2004; 57(9–10): 477–481.
6.
Fabijańska-Mitek J, Nowak J. Immunogenetyczne podstawy doboru dawców oraz przeszczepiania komórek krwiotwórczych i narządów. OINPHARMA, Warszawa, 2007.
7.
Nowak J, Graczyk-Pol E, Mika-Witkowska R. i wsp. Skuteczność poszukiwania przez Ośrodek Instytutu Hematologii i Transfuzjologii niespokrewnionych dawców komórek krwiotwórczych w krajowych i zagranicznych rejestrach w latach 2001–2006 dla pacjentów z ostrymi i przewlekłymi białaczkami. Postępy Nauk Medycznych 2007; 7–8: 298–303.
9.
Dudkiewicz M, Nestorowicz K, Łęczycka A. i wsp. Centralny Rejestr Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej. Biuletyn Poltransplantu 2011. Dostępny pod adresem:
http://www.poltransplant. org.pl/biuletyn_2011.html.
10.
Pietrzykowska A. Rejestr przeszczepień komórek krwiotwórczych szpiku i krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej. Biuletyn Poltransplantu.
12.
Gościniak M, Wójta-Kempa M. Wiedza i postawy studentów wrocławskich uczelni na temat transplantacji szpiku kostnego. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2011; I (1): 27–34.
13.
Makara-Studzińska M, Kowalska AJ, Jakubowska K. Poziom wiedzy oraz opinie pielęgniarek na temat transplantacji organów. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012; 18 (1): 31–36.
14.
Gorzkiewicz B, Majewski W, Tracz E. i wsp. Opinia na temat dawstwa narządów wśród studentów uczelni wyższych Szczecina, Problemy Pielęgniarstwa 2010; 18 (2): 23–29.
15.
Kośmider-Cichomska A. Postawy wobec przeszczepu narządów. IPSOS. Raport z badań. Warszawa, 2002. Dostępny pod adresem: http:// old.ipsos.pl/.
16.
Pietruszka M, Falkowska-Pijagin E. Zjawisko transplantacji w opinii środowiska medycznego Szpitala Ogólnego w Kolonie. Zeszyty Naukowe 2009; 40: 21–36.
17.
Borkowska B, Falkowska-Pijagin E. Zagadnienia transplantologii w społecznej świadomości mieszkańców Ostrołęki. Zeszyty Naukowe 2009; 40: 5–20.