Wprowadzenie:
Dieta bezglutenowa jest podstawową metodą postępowania terapeutycznego w celiakii. Pacjent, stojąc przed koniecznością wyeliminowania glutenu z diety, teoretycznie może wybierać pomiędzy produktami naturalnie bezglutenowymi lub produktami bezglutenowymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Pomimo dobrej dostępności produktów bezglutenowych wciąż istnieją problemy związane ze zbilansowaniem takiej diety, jak również jej kosztem.

Cel:
Celem pracy była ocena zawartości wybranych składników pokarmowych oraz oszacowanie kosztów diety bezglutenowej z wykorzystaniem dostępnych na polskim rynku produktów naturalnie bezglutenowych oraz bezglutenowych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego w odniesieniu do diety zwyczajowej.

Materiał i metody:
Do analizy wybrano całodzienną modelową rację pokarmową na poziomie 2000 kcal, którą następnie zmodyfikowano pod kątem zamiany produktów zbożowych na produkty naturalnie bezglutenowe oraz bezglutenowe środki spożywcze zgodnie z założeniami diety bezglutenowej. Oceniono zawartość wybranych składników pokarmowych dostarczanych przez produkty zbożowe tradycyjne oraz ich bezglutenowe zamienniki. Analizy kosztów racji pokarmowych dokonano w oparciu o cenniki firm oferujących produkty bezglutenowe oraz uśrednione ceny produktów spożywczych z warszawskich supermarketów.

Wyniki:
Wykazano, że koszt bezglutenowej racji pokarmowej przy założeniu wyłącznie zamiany tradycyjnych produktów zbożowych wzrasta o prawie 30%. Przy podobnej ilości energii oraz węglowodanów ogółem, bezglutenowe zamienniki produktów zbożowych wnoszą do racji pokarmowej zdecydowanie mniejszą wartość odżywczą w odniesieniu do białka, żelaza, cynku, magnezu, tiaminy oraz błonnika pokarmowego przy jednoczesnej wyższej zawartości tłuszczu.

Wnioski:
Dostępne w handlu produkty bezglutenowe są znacznie droższe od odpowiadających im glutenowych produktów tradycyjnych. Zamiana produktów tradycyjnych na ich bezglutenowe odpowiedniki powoduje istotne obniżenie wartości odżywczej diety.