PRACA PRZEGLĄDOWA
Analiza prawnych regulacji zakazujących reklamy i promocji wyrobów tytoniowych, mających istotny wpływ na ograniczanie uzależnienia od wyrobów tytoniowych, oraz wyzwania związane z ich implementacją
Więcej
Ukryj
1
Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
2
Zakład Podstaw Pielęgniarstwa Wydziału Nauk o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
3
Szkoła Zdrowia Publicznego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Polska
Autor do korespondencji
Jakub Szymański
Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2024;30(1):14-24
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Wprowadzenie zakazu reklamy i promocji wyrobów tytoniowych jest jednym z udowodnionych naukowo skutecznych działań wspierających politykę zdrowia publicznego. W publikacji dokonano analizy działań legislacyjnych (na poziomie ogólnoświatowym, europejskim oraz krajowym), podejmowanych w zakresie ograniczania reklamy i promocji wyrobów tytoniowych pod kątem wyzwań związanych z ich wdrażaniem i wzajemną zgodnością.
Metody przeglądu:
W publikacji przeanalizowano akty prawne, reprezentujące trzy rodzaje obowiązującego prawa (przepisy międzynarodowe, europejskiej oraz krajowe), ograniczające reklamę i promocję wyrobów tytoniowych: Ramową Konwencję Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczaniu Użycia Tytoniu, dyrektywy Unii Europejskiej oraz Ustawę z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
Opis stanu wiedzy:
Przepisy dotyczące ograniczania reklamy i promocji wyrobów tytoniowych wymagają aktualizacji w celu dostosowania ich do obecnych wyzwań w zakresie ograniczania reklamy, którymi jest możliwość umieszczania reklam w Internecie, promocja urządzeń do podgrzewania wyrobów tytoniowych, czy też dopuszczania „informacji o alternatywnych wyrobach tytoniowych”.
Podsumowanie:
Regulacje Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczaniu Użycia Tytoniu, dotyczące ograniczania reklamy i promocji wyrobów tytoniowych, zostały określone w art. 13 Konwencji. Ponadto, w celu wsparcia państw stron opracowane zostały szczegółowe wytyczne w omawianym zakresie. Na poziomie europejskim próby wprowadzania pierwszych regulacji ograniczających reklamę i promocję rozpoczęły się w 1998 roku. Jednak w związku z skargami do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ostatecznie weszły w życie w roku 2003. Uchwalone w 1995 roku w Polsce przepisy regulujące ograniczanie reklamy i promocji wyrobów tytoniowych były jednymi z pierwszych na świecie.
Introduction and objective:
Introduction of the prohibition of tobacco advertising and promotion is one of the scientifically proven effective measures to support public health policy. The publication analyzes legislative actions (at the global, European and national levels), undertaken within the scope of limiting advertising and promotion of tobacco products, in terms of the challenges connected with their implementation and compliance.
Review methods:
Three types of legal acts were analyzed (global, European and national) restricting the advertising and promotion of tobacco products: World Health Organization Framework Convention on Tobacco Control, European Union directives, and the Act of 9 November 1995 on protection of health against the effects of using tobacco and tobacco products.
Brief description of the state of knowledge:
Regulations on restricting tobacco advertising and promotion need to be updated in order to adapt them to the current challenges in terms of limiting advertising, such as the Internet, promotion of devices for heating tobacco products, or the admission of “information on alternative tobacco products”.
Summary:
The World Health Organization Framework Convention on Tobacco Control regulations on restricting tobacco advertising and promotion are defined in Article 13 of the Convention. In addition, in order to support the Parties in their proper implementation, Guidelines for implementation of Article 13 were developed. At the European Union level, the attempts to introduce first regulations restricting tobacco advertising and promotion began already in 1998. However, due to complaints to the European Court of Justice they finally came into force in 2003. Polish legislation, regulating the restriction of tobacco advertising and promotion in 1995, was one of the first in the world.
Szymański J, Krzych-Fałda E, Pinkas J. Analiza prawnych regulacji zakazujących reklamy i promocji wyrobów tytoniowych, mających istotny
wpływ na ograniczanie uzależnienia od wyrobów tytoniowych, oraz wyzwania związane z ich implementacją. Med Og Nauk Zdr. 2024; 30(1):
14–24. doi: 10.26444/monz/181183
REFERENCJE (33)
1.
Zatoński W, Przewoźniak K, Sulkowska U, West R, Wojtyła A. Tobacco smoking in countries of the European Union. Ann Agric Environ Med. 2012;19;2:181–192.
2.
World Health Organization. (2008). MPOWER: a policy package to reverse the tobacco epidemic. World Health Organization;
https://apps.who.int/iris/hand... (access: 2023.09.02).
4.
Rezolucja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 25 września 2015 r.; Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju;
https://www.un.org.pl/agenda2... (access: 2023.09.02).
5.
Expert Group on tobacco advertising, promotion and sponsorship: depiction of tobacco in entertainment media; FCTC/COP/8/7;
https://fctc.who.int/publicati... (access: 2023.08.26).
7.
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (DzU z 2021 r. poz. 276);
http://isap.sejm.gov.pl/isap.n....
8.
Rekomendacje w zakresie ochrony dzieci i młodzieży przed konsekwencjami używania produktów nikotynowych; Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny Warszawa, 2020.
https://www.pzh.gov.pl/wpcont... (access: 2023.08.26).
9.
Kachaniak D, Trząsalska A, Krassowska U. Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu. Warszawa: TNS Polska dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego; 2015.
10.
Oświadczenie Rządowe z dnia 16 stycznia 2007 r. w sprawie mocy obowiązującej Ramowej Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu Użycia Tytoniu, sporządzonej w Genewie dnia 21 maja 2003 r. (DzU z 2007 r. Nr 74 poz. 488).
http://isap.sejm.gov.pl/isap.n... (access: 2023.08.24).
12.
Measures that would contribute to the elimination of crossborder advertising, promotion and sponsorship (in relation to Article 13); FCTC/COP3(14).
https://apps.who.int/gb/fctc/P... (access: 2023.08.26).
13.
Measures that would contribute to the elimination of crossborder advertising, promotion and sponsorship of tobacco products; FCTC/COP4(12).
https://apps.who.int/gb/fctc/P... (access: 2023.08.26).
15.
Control and prevention of smokeless tobacco products and electronic nicotine delivery systems, including electronic cigarettes; FCTC/COP5(10).
https://apps.who.int/gb/fctc/P... (access: 2023.08.26).
21.
Special Procedures for the conduct of the Ninth session of the Conference of the Parties (COP9); FCTC/COP9(1).
https://untobaccocontrol.org/d... (access: 2023.09.04).
22.
Dyrektywy 98/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 1998 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych w Państwach Członkowskich, odnoszących się do reklamy oraz sponsorowania wyrobów tytoniowych (DzU WE L 213 z 30.07.1998 s. 9–12).
https://eurlex.europa.eu/lega... (access: 2023.08.26).
23.
WYROK TRYBUNAŁU z dnia 5 października 2000 r. Dyrektywa 98/43/WE – Reklama i sponsorowanie w zakresie wyrobów tytoniowych – Podstawa prawna – Artykuł 100a traktatu WE (obecnie, po zmianie, art. 95 WE).
https://eurlex.europa.eu/lega... (access: 2023.08.26).
24.
Dyrektywa 2003/33/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, odnoszących się do reklamy i sponsorowania wyrobów tytoniowych (DzU WE L 152 z 20.06.2023, p. 460–463).
https://eurlex.europa.eu/lega... (access: 2023.08.26).
25.
WYROK TRYBUNAŁU z dnia 12 grudnia 2006 r. W sprawie C380/03 mającej za przedmiot skargę o stwierdzenie nieważności na podstawie art. 230 WE, wniesioną w dniu 9 września 2003 r.
https://eurlex.europa.eu/lega... (access: 2023.08.26).
26.
Dyrektywa 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) (DzU L 91 z 15.04.2010,s. 1–23).
https://eurlex.europa.eu/lega... (access: 2023.08.26).
27.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylająca dyrektywę 2001/37/WE (DzU L 127 z dnia 29.04.2014, s. 1–38);
https://eurlex.europa.eu/lega... (access: 2023.09.02).
28.
French motorcycle Grand Prix of Le Mans: Justice rules in favor of the National Committee for Tobacco Control (CNCT) and prohibits the return of Philip Morris on the racing circuits.
https://cnct.fr/wpcontent/upl... (access: 2023.09.06).
29.
Ustawa z dnia 5 listopada 1999 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (DzU 1999 nr 96 poz. 1107);
https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2023.08.26).
30.
Ustawa z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawę o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (DzU 2010 nr 81 poz. 529).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2023.08.26).
31.
Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (DzU 2016 poz. 1331);
https://isap.sejm.gov.pl/isap.... (access: 2023.08.26).
32.
Rekomendacje strategiczne na lata 2023–2027: REDUKCJA UŻYWANIA TYTONIU I INNYCH PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH NIKOTYNĘ – Polskie Zdrowie 2.0.
https://pan.pl/wpcontent/uplo... (access: 2023.08.27).
33.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2007 r., II CSK 289/07 w sprawie z powództwa “Apteka S., D.R., K.B., T.B.”, spółki jawnej w P. i Haliny M.Ł.– Apteka “S.” w P. przeciwko “M., spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”, spółce komandytowej w Ł. o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji.
http://www.sn.pl/sites/orzeczn... (access: 2023.08.27).