PL EN
REVIEW PAPER
Alcohol – panacea of folk medicine of old Polish lands in the 19th century and at the beginning of the 20th century. Part II – remaining ailments
 
More details
Hide details
1
Samodzielna Pracownia Edukacji Medycznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
 
 
Corresponding author
Lilianna Wdowiak
Samodzielna Pracownia Edukacji Medycznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny, ul. Żołnierska 48, 71-210 Szczecin
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2013;19(3):344-350
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction and aim of the article:
Alcohol in folk medicine in the treatment of ailments such as malaria, cholera, dysentery, tuberculosis and symptoms of jaundice, gripes, stomach aches and diarrhea was discussed in Part I of the article. In this part, the focus is on the use of alcohol during childbirth and confinement, in the treatment of children and also ailments caused by hard labour, rheumatism and heart conditions. The treatment of convulsions, eye conditions and teeth are also described. The aim of the study was to establish what ailments were treated by the country people of old Polish lands under foreign rule by using alcohol, and whether alcohol can indeed be called the folk panacea.

Material and Methods:
After conducting research in journals publishing folk articles from the 19th century and the beginning of the 20th century (64 volumes) and in monographs describing the countryside (72 volumes) at the time of foreign rule, the materials found were matched to particular ailments, with the use of folk names. Due to its length, the article was divided into two parts. Inner criticism of sources was conducted. The integral method was used. The botanical names were based on “Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski”.

Results and conclusions::
In folk medicine, alcohol – especially high proof – might be considered a panacea. It was given to both adults and children. Before it became part of academic medicine, alcohol was commonly used in the treatment of wounds. Its analgesic properties were also acknowledged, thus it was commonly used during childbirth. Alcohol was a common remedy in treating joint pain, teeth, conditions caused by hard labour and paralysis. It was probably a key remedy in treating trachoma which was very common in the past.

REFERENCES (44)
1.
Spittal S. Lecznictwo ludowe w Załoźcach i okolicy. Materiały dotyczące sposobów leczenia, zielarstwa, wierzeń, zabobonów i znachorstwa. Rocz Podol. 1938; 1: 62–225.
 
2.
Zieleniewski M. O przesądach leczniczych ludu naszego. Wyd. 1. Kraków: Księgarnia S. Gierzkowskiego; 1845.
 
3.
Sarnowska H. Niektóre sposoby leczenia na Kujawach. Wisła 1896; 10(2): 345.
 
4.
Kolberg O. Kujawy, cz. I. W: Kolberg O. Dzieła wszystkie. T. 3. Wyd. 1. Wrocław–Poznań: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Ludowa Spółdzielnia. Wydawnicza; 1962.
 
5.
Piotrowicz S. Znachorka i wróżka Jewdokia Bojczuk. Materyały folklorystyczne ze wsi Bortnik na Pokuciu. Lud. 1907; 13(1–2): 118–129, 216–232.
 
6.
Pleszczyński A. Bojarzy Międzyrzeccy. Wyd. 1. Warszawa: M. Arct; 1892.
 
7.
Udziela S. Rośliny w wierzeniach ludu krakowskiego. Lud. 1931; 30(1): 36–75.
 
8.
Strzegonia-Kryński M Z. Macica. Lud. 1910; 16(4): 409.
 
9.
S. B. Lecznictwo ludowe. Wisła 1893; 7(4): 745.
 
10.
Gustawicz B. Podania, przesądy, gadki i nazwy ludowe w dziedzinie przyrody. Część druga. ZWAK 1882; 6(3): 201–317.
 
11.
Toeppen M. Wierzenia mazurskie (dalszy ciąg). Wisła 1892; 6(2): 391–420.
 
12.
Szukiewicz W. Wierzenia i praktyki ludowe (zabobony, przesądy, wróżby i t. d.) zebrane w gubernji Wileńskiej. Wisła 1903; 17(3–4): 265–280, 432–444.
 
13.
Miłkowski Z [Jeż TT.] Na różne choroby lekarstwa. Wisła 1897; 11(3): 529–536.
 
14.
Talko-Hryncewicz J. Zarysy lecznictwa ludowego na Rusi Południowej. Wyd. 1. Kraków: Akademia Umiejętności; 1893.
 
15.
Chamska H. Leki dla ludzi i dla zwierząt w Męczeninie pod Płockiem. Wisła 1896; 10(1): 26–129.
 
16.
Milewska A. Lecznictwo ludowe. Wisła 1891; 5(2): 419–424.
 
17.
Schnaider J. Z życia górali nadłomnickich. Dokończenie. Lud 1912; 18(1–4): 141–217.
 
18.
Wereńko F. Przyczynek do lecznictwa ludowego. MAAE 1896; 1(2): 99–228.
 
19.
Bitner S. Lecznictwo ludowe – Poszukiwania. Wisła 1900; 14(6): 770.
 
20.
Udziela M. Przyczynki do medycyny ludowej. Lud 1905; 11(3–4): 394–401.
 
21.
Parczewska M. Lecznictwo ludowe. Wisła 1897; 11(2): 342–344.
 
22.
Aut. anonim. Poszukiwania. Lecznictwo ludowe. Wisła 1896;10(3): 597.
 
23.
Udziela S. O przesądach i zabobonach (ocena). Lud. 1904; 10(3): 353–359.
 
24.
Saloni A. Lud rzeszowski. Materyały etnograficzne. MAAE 1908; 10(2): 50–344.
 
25.
Gustawicz B. Podania, przesądy, gadki i nazwy ludowe w dziedzinie przyrody. Część pierwsza. ZWAK 1881; 5(3): 102 -186.
 
26.
Kolbuszowski E. Grzyby w wierzeniach ludu. Lud. 1896; 2(1): 18–22.
 
27.
Gonet S. Środki lecznicze używane przez lud wiejski w okolicach Bolechowa w powiecie doliniańskim. Lud. 1904; 10(3): 334–335.
 
28.
Gawełek F. Przesądy, zabobony, środki lecznicze i wiara ludu w Radłowie, w pow. Brzeskim. MAAE 1910; 11(3): 49–104.
 
29.
Petrow A. Lud ziemi Dobrzyńskiéj, jego charakter, mowa, zwyczaje, obrzędy, pieśni, przysłowia, zagadki, itp. ZWAK 1878; 2(3): 3–182.
 
30.
Ochrynowicz J. Pojęcia ludowe o niektórych ziołach. Wisła 1900; 14 (2): 332–338.
 
31.
Pełczyński J. Lecznictwo ludowe, Wisła 1892; 6(4): 911–916.
 
32.
Podbereski A. Materyjały do demonologii ludu ukraińskiego. Z opowiadań ludowych w powiecie Czehryńskim. ZWAK 1880; 4(3): 3–82.
 
33.
Siarkowski W. Materyjały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc. Część druga. ZWAK 1879; 3(3): 3–61.
 
34.
Pełczyński J. Przyczynki do lecznictwa ludowego. Wisła 1893; 7(1): 165–166.
 
35.
Aut. anonim. Notatka w rubryce Lecznictwo ludowe. Wisła 1895; 9(2): 407.
 
36.
Daszyńska-Golińska Z. Badania nad alkoholizmem w Galicyi zachodniej. Lud. 1902; 8(1–2): 62–77, 113–126.
 
37.
Miłkowski Z [Jeż TT.] Lekarstwa domowe. Wisła 1896; 10(1): 121–123.
 
38.
Bogdanowiczówna J. Kilka notatek z medycyny ludowej ze wsi Nadrybie w pow. Chełmskim. Wisła 1896; 10(2): 345–348.
 
39.
Gustawicz B. O ludzie Poddulańskim w ogólności, a Iwoniczanach w szczególności. Lud. 1900; 6(1): 36–80.
 
40.
Kolberg O. Lud; jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Wielkie Księstwo Poznańskie. Wyd 1. Kraków: Akademia Umiejętności; 1876.
 
41.
Majewski E. Wąż w mowie, w pojęciach i praktykach ludu naszego (dokończenie). Wisła 1892; 6(2): 318–371.
 
42.
Siarkowski W. Przyczynek do lecznictwa ludowego ze wsi Gołuchów, pod miasteczkiem Chmielnikiem, pow. Stopnickiego, gub. Kieleckiej. Wisła 1892; 6(3): 663–664.
 
43.
Kolberg O. Studia, rozprawy i artykuły. W: Kolberg O. Dzieła wszystkie. T. 63. Wyd 1. Wrocław-Poznań: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne; 1971.
 
44.
Udziela M. Medycyna i przesądy ludu polskiego. Przyczynek do etnografii polskiej. Wyd 1. Warszawa: M. Arct; 1891.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top