Wstęp:
Olejki eteryczne stanowią naturalne, wieloskładnikowe mieszaniny, powszechnie spotykane w świecie roślin. Wykorzystywanie surowców roślinnych, bogatych w olejki eteryczne, zarówno w celach kulinarnych jak i leczniczych jest niemal tak stare, jak ludzkość. Nie od dziś również wiadomo, że stosownie ziół i aromatycznych części roślin poprawia właściwości smakowo-zapachowe wielu różnych potraw. Mają one jednocześnie niezwykle korzystny wpływ na układ pokarmowy. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie bieżącego stanu wiedzy dotyczącej farmakologicznych właściwości olejków eterycznych i ich niektórych składników względem układu pokarmowego. Artykuł stanowi przegląd badań in vitro oraz in vivo, które dowodzą, że wybrane olejki eteryczne oraz ich niektóre składniki wykazują szerokie spektrum działania. Ponadto, artykuł przedstawia również potencjalne mechanizmy działania wybranych olejków eterycznych oraz ich po- szczególnych składników terpenowych. Pewne doniesienia literaturowe wskazują na spazmolityczną i przeciwbiegunkową aktywność olejków eterycznych powszechnie występujących w wielu surowcach roślinnych. Olejki eteryczne dobrze znanych, krajowych i niektórych egzotycznych roślin w badaniach przejawiają właściwości hepatoochronne oraz gastroprotekcyjne – hamują uszkodzenia błony śluzowej żołądka, wywoływane przez takie czynniki jak etanol, stres czy nadużywanie leków. Badania naukowe wydają się niezwykle obiecujące. Niemniej jednak, konieczne są dalsze analizy w celu potwierdzenia możliwości ich wykorzystania w terapii lub prewencji chorób układu pokarmowego człowieka. Być może naturalne olejki eteryczne w niedalekiej przyszłości będą powszechnie stosowane zamiast syntetycznych leków.