PRACA PRZEGLĄDOWA
Zagrożenia grzybowe w budynkach i w mieszkaniach – wpływ na organizm człowieka
1
Instytut Medycyny Wsi
2
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
3
Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa, Filia Lublin
Med Og Nauk Zdr. 2012;18(2):141-146
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Jednym ze znanych czynników biologicznych, wywierającym negatywny wpływ na zdrowie człowieka są grzyby. Już na początku XIX wieku pojawiły się pierwsze udokumentowane wzmianki opisujące również badania szkodliwego oddziaływania grzybów w budynkach. Na początku w Kopenhadze, a następnie w Padwie badacze wykryli w budynkach obecność grzybów z rodzaju Penicillium, Cladosporium oraz Mucor. Celem pracy jest przedstawienie aktualnego stanu zagrożenia biologicznego budynków i mieszkań, zdrowia ludzi, jak również różnych działań profilaktycznych mających na celu przeciwdziałanie szkodliwemu wpływowi grzybów.
Opis stanu wiedzy:
Według aktualnych doniesień literaturowych krajowych i zagranicznych szczególne zagrożenie dla budynków mieszkalnych i inwentarskich stanowią grzyby pleśniowe i domowe. Unoszące się w powietrzu zarodniki tych mikroorganizmów osiadają na wszystkich elementach mieszkań (budynków), a przy sprzyjających warunkach zaczynają cykl rozwojowy. Grzyby pleśniowe wykazują zdolność wytwarzania wtórnych metabolitów o toksycznym działaniu na organizm ludzki i na zwierzęta, mogą również wywołać różnego typu schorzenia, np. alergiczne. Problem ten jest szczególnie aktualny na terenie Europy i związany z występowaniem licznych powodzi.
Podsumowanie:
W celu skutecznej ochrony mieszkań i budynków przed szkodliwym wpływem grzybów należy zastosować w praktyce opisane w artykule działania profilaktyczne.
Jednym ze znanych czynników biologicznych, wywierającym negatywny wpływ na zdrowie człowieka są grzyby. Już na początku XIX wieku pojawiły się pierwsze udokumentowane wzmianki opisujące również badania szkodliwego oddziaływania grzybów w budynkach. Na początku w Kopenhadze, a następnie w Padwie badacze wykryli w budynkach obecność grzybów z rodzaju Penicillium, Cladosporium oraz Mucor. Celem pracy jest przedstawienie aktualnego stanu zagrożenia biologicznego budynków i mieszkań, zdrowia ludzi, jak również różnych działań profilaktycznych mających na celu przeciwdziałanie szkodliwemu wpływowi grzybów.
Opis stanu wiedzy:
Według aktualnych doniesień literaturowych krajowych i zagranicznych szczególne zagrożenie dla budynków mieszkalnych i inwentarskich stanowią grzyby pleśniowe i domowe. Unoszące się w powietrzu zarodniki tych mikroorganizmów osiadają na wszystkich elementach mieszkań (budynków), a przy sprzyjających warunkach zaczynają cykl rozwojowy. Grzyby pleśniowe wykazują zdolność wytwarzania wtórnych metabolitów o toksycznym działaniu na organizm ludzki i na zwierzęta, mogą również wywołać różnego typu schorzenia, np. alergiczne. Problem ten jest szczególnie aktualny na terenie Europy i związany z występowaniem licznych powodzi.
Podsumowanie:
W celu skutecznej ochrony mieszkań i budynków przed szkodliwym wpływem grzybów należy zastosować w praktyce opisane w artykule działania profilaktyczne.
Introduction and purpose:
Fungi are among the known biological hazards exerting a negative effect on human health. The first descriptions of harmful effects of fungi in buildings appeared in the early 90s of the 20th century. Initially, scientists discovered the presence of fungi of the genus Penicillium, Cladosporium and Mucor in buildings in Copenhagen and Padua. The aim of the study was to present the current state of biological hazard in buildings and flats for human health and various actions preventing the negative effect of fungi.
Description of the state of knowledge:
According to the up-to-date Polish and international reports, filamentous and domestic fungi create an especial risk in residential and animal buildings. Spores of these microorganisms floating in the air, settle on all elements of buildings, and in conducive conditions begin their developmental cycle. Filamentous fungi show the capability for producing secondary metabolites of a toxic effect on human and animal health, and also may induce various types of diseases, such as allergy. This problem is especialy up-to-date in Europe, especially in frequently flooded regions.
Summary:
In order to effectively protect residential buildings against the hazardous effect of fungi, the preventive actions described in this article should be applied in practice.
Fungi are among the known biological hazards exerting a negative effect on human health. The first descriptions of harmful effects of fungi in buildings appeared in the early 90s of the 20th century. Initially, scientists discovered the presence of fungi of the genus Penicillium, Cladosporium and Mucor in buildings in Copenhagen and Padua. The aim of the study was to present the current state of biological hazard in buildings and flats for human health and various actions preventing the negative effect of fungi.
Description of the state of knowledge:
According to the up-to-date Polish and international reports, filamentous and domestic fungi create an especial risk in residential and animal buildings. Spores of these microorganisms floating in the air, settle on all elements of buildings, and in conducive conditions begin their developmental cycle. Filamentous fungi show the capability for producing secondary metabolites of a toxic effect on human and animal health, and also may induce various types of diseases, such as allergy. This problem is especialy up-to-date in Europe, especially in frequently flooded regions.
Summary:
In order to effectively protect residential buildings against the hazardous effect of fungi, the preventive actions described in this article should be applied in practice.
REFERENCJE (35)
3.
Wasilewska J, Skoczyńska B. Co zagraża książkom, a co zagraża ludziom w kontakcie z książkami. KUL 2004.
5.
Rola mikroflory powietrza zewnętrznego w kształtowaniu bioaerozolu grzybowego pomieszczeń zamkniętych. II konferencja naukowa „Rozkład i korozja mikrobiologiczna materiałów technicznych”, 30–31 maja 2001, Politechnika Łodzka, Łodź.
6.
Helbling A, Reimers A. Immunotherapy in fungal allergy. Curr. Allergy Asthma Rep. 2003; 3: 447–453.
7.
Wiszniewska M, Walusiak J, Gutarowska B, Żakowska Z, Pałczyński C. Grzyby pleśniowe w środowisku komunalnym i w miejscu pracy istotne zagrożenie zdrowotne. Med Pr. 2004; 55(3): 257–266.
8.
Żakowska Z, Stobińska H. Mikrobiologia i higiena w przemyśle spożywczym. Wydawnictwo Politechniki Łodzkiej, Łodź 2000.
9.
Mniszek W, Rogiński J. Wady konstrukcyjne budynków przyczyną zagrzybienia pomieszczeń. http://studia.wszop.edu.pl/obr.... zalaczniki.pdf.
10.
Bousquet J, Cauwenberge P. Allergic rhinitis and its impact on asthma. J Allergy Clin Immunol. 2001; 108: 162–167.
11.
Eggleston P, Bush K. Environmental allergen avoidance: An overview. J Allergy Clin Immunol. 2001; 107: 403–405.
12.
Etzel R, Rylander R. Indoor mold and children’s health. Environ. Health Perspect. 1999; 3: 463.
13.
Platts-Mills TA, Hayden ML, Chapman MD, Wilkins SR. Seasonal variation in dust mite and grass-pollen allergens in dust from the housesof patients with asthma. J Allergy Clin Immunol. 1987; 79: 781–791.
14.
Bush R, Portnoy J. The role and abatement of fungal allergens in allergicdiseases. J Allergy Clin Immunol. 2001; 107: 430–440.
15.
Douwes J, Sluis B, Doekes G, Leusden F, Wijnands L, Strien R. et al. Fungal extracellular polysaccharides in house dust as a marker for exposure to fungi: relations with culturable fungi, reported home dampness, and respiratory symptoms. J Allergy Clin Immunol. 1999; 103: 494–500.
16.
Cakmak S, Dales RE, Burnett RT, Judek S, Coates F, Brook JR. Effect of airborne allergens on emergency visits by children for conjunctivitis and rhinitis. Lancet 2002; 359 (9310): 947–8.
17.
Hussein HS, Brasel JM. Toxicity, metabolism, and impact of mycotoxins on humans and animals. Toxicology 2001; 167: 101–134.
18.
Dutkiewicz J, Gorny RL. Biologiczne czynniki szkodliwe dla zdrowia – klasyfikacja i kryteria oceny narażenia. Me. Pr. 2002; 53 (1): 29–39.
19.
Barabasz W, Jaskowska M. Aspekty zdrowotno-toksykologiczne występowania grzybów pleśniowych w budynkach mieszkalnych i inwentarskich. II Konferencja Naukowa Rozkład i korozja mikrobiologiczna materiałow technicznych. Łodź 2001.
20.
Nabrdalik M, Latała A. Występowanie grzybow strzępkowych w obiektach budowlanych. Roczn. PZH 2003; 54(1): 119–128.
21.
Piontek M. Grzyby pleśniowe i ocena zagrożenia mikotoksycznego w budownictwie mieszkaniowym. Wydawnictwo UZ, Zielona Góra 2004.
22.
Grajewski J, Twarużek M. Zdrowotne aspekty oddziaływania grzybów pleśniowych i mikotoksyn. http://www.alergia.org.pl/leka... 04_03/2004_0310.htm.
23.
Gutarowska B. Niszczenie materiałow technicznych przez drobnoustroje.http://www.cbr.edu.pl/fnr/nisz....
24.
Miklaszewska B, Grajewski J. Patogenne i alergogenne grzyby pleśniowe w otoczeniu człowieka, Alergia 2005; 2(24): 45–50.
25.
Mackiewicz U. Nadwrażliwość. W: Mackiewicz S. (red.). Immunologia. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1991.
26.
Pastuszka JS, Lis DO, Wlazło A, Łudzeń-Izbińska B. Badanie narażenia na bioaerozole bakteryjne i grzybowe w środowisku mieszkalnym w warunkach Polski. Praca Statutowa Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, 2001–2004.
27.
XVI European Congress of Allergology and Clinical Immunology ECACI 95. Allergy 1995; 50 (26): 1–450.
28.
Dutkiewicz J, Śpiewak R, Jabłoński L. Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych występujących w środowisku pracy oraz narażonych na nie grup zawodowych. Wyd. 2. Instytut Medycyny Wsi 1999, Lublin.
29.
Lacey J. Fungi and Actinomycetes as allergen. W: Kay A.B. Allergy and allergic diseases. Blackwell Science, London 1997.
30.
Kuna P. Astma oskrzelowa – epidemiologia, patofizjologia, klinika. Przew Lek. 2002; 5 (4): 22–31.
31.
Dutkiewicz J, Skorska C, Mackiewicz B, Cholewa G. Zapobieganie chorobom wywołanym przez pyły organiczne w rolnictwie i przemyśle rolnym. Instytut Medycyny Wsi 2000.
32.
Jahnz-Rożyk K. Wprowadzenie do alergii na antygeny grzybow pleśniowych. Pol Merk Lek. 2008; 24: 1–7.
33.
Żukiewicz-Sobczak W, Cholewa G. Grzyby i substancje przez nie produkowane jako zagrożenie dla zdrowia pracownikow rolnictwa i hodowcow bydła. Monografia IMW „Zagrożenia czynnikami biologicznymi w rolnictwie-dotychczasowe i nowe problemy”. Lublin 2011.
34.
Materiał opracowany w Instytucie Medycyny Wsi w Lublinie na zlecenie Departamentu Doradztwa, Oświaty Rolniczej i Nauki MriRW. Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie – przegląd dorobku i rekomendacje dla polityki w tym zakresie. Warszawa 2008.
35.
Wiszniewska M, Walusiak J, Gutarowska B, Żakowska Z, Pałczyński C. Grzyby pleśniowe w środowisku komunalnym i w miejscu pracy – istotne zagrożenie zdrowotne. Med Pr. 2004; 55 (3): 257–266.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
