PL EN
PRACA ORYGINALNA
Jakość życia pielęgniarek a strategie radzenia sobie ze stresem doświadczanym w środowisku pracy
 
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra Pielęgniarstwa, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
 
 
Autor do korespondencji
Ewa Kupcewicz   

Katedra Pielęgniarstwa, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2017;23(1):62-67
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Pielęgniarki ze względu na charakter pracy są grupą zawodową szczególnie narażoną na funkcjonowanie w stresie.

Cel pracy:
Ocena wpływu czynników społeczno-demograficznych i związanych ze środowiskiem pracy na poziom jakości życia pielęgniarek anestezjologicznych oraz poznanie związku stosowanych przez pielęgniarki strategii radzenia sobie ze stresem z jakością ich życia – to cele niniejszej pracy.

Materiał i metody:
Badaniem objęto 253 pielęgniarki pracujące na bloku operacyjnym i oddziałach intensywnej terapii. Do zebrania danych wykorzystano kwestionariusz własnej konstrukcji, skróconą wersję kwestionariusza WHOQoL-Bref oraz kwestionariusz Mini- COPE. Materiał empiryczny poddano analizie statystycznej. Przyjęto poziom istotności p < 0,05

Wyniki:
Wykształcenie ma istotny statystycznie związek z poziomem jakości życia w domenie psychologicznej, który jest różnicowany przez grupy wykształcenia na korzyść pielęgniarek z wykształceniem wyższym II stopnia. Zmienna określająca sytuację materialną pielęgniarek ma istotny związek z jakością życia we wszystkich domenach, jednak zaobserwowano najsilniejszy związek sytuacji finansowej z poziomem jakości życia w domenie środowiskowej. Najczęściej wybierane strategie radzenia sobie ze stresem przez pielęgniarki, to strategie tworzące grupę strategii związanych z tzw. aktywnym radzeniem sobie. Wykazano m.in. istotne korelacje poczucia jakości życia w domenie psychologicznej i socjalnej, które dotyczą dziesięciu strategii radzenia sobie ze stresem dla każdej z domen.

Wnioski:
Jakość życia pielęgniarek ma związek z aktywnym radzeniem sobie ze stresem i jest zdeterminowana przez wykształcenie, sytuację materialną i staż pracy na aktualnie zajmowanym stanowisku.


Introduction:
Nurses, due to the nature of their work, are the professional group especially vulnerable to functioning under stress.

Objective:
Evaluation of the impact of socio-demographic factors and factors related with work environment on the quality of life of nurse anaesthetists, and the recognition of the relationship between strategies used by nurses to cope with the stress and their quality of life.

Material and Methods:
The study included 253 nurses working in operating theatres and intensive care units. The data was collected using an author-constructed questionnaire, a shortened version of the WHOQOL-Bref questionnaire, and the Mini-COPE questionnaire. The empirical material was analyzed statistically. The p values p<0.05 were considered statistically significant.

Results:
A statistically significant relationship was found between education and the level of quality of life in the psychological domain, which differed according to education level in favour of nurses with higher 2 nd -level education. The financial situation of nurses was significantly related with the quality of life in all domains; however, the strongest relationship was observed between financial situation and the level of quality of life in the environmental domain. The strategies of coping with stress most often used by nurses were strategies within the group of so-called „Active coping”. Significant correlations were confirmed between the perception of the quality of life in psychological and social domains, which concerned ten strategies for coping with stress for each domain.

Conclusions:
The quality of life of nurses is associated with active coping with stress, and is determined by education, material standard and the period of professional experience at the currently held position.

 
REFERENCJE (34)
1.
Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. Dz. U. 2011 nr 174, poz. 1039. http://isap.sejm.gov.pl/Detail... DU20111741039 (dostęp: 21.07.2016).
 
2.
Kupcewicz E, Pepłowska G, Karpińska-Karwowska M, Ślebioda K, Kacprzak I, Gaber M. Opis stanowisk pracy w placówkach ochrony zdrowia. Olsztyn. OIPiP, 2014.
 
3.
Trzebiatowski J. Jakość życia w perspektywie nauk społecznych i medycznych – systematyzacja ujęć definicyjnych. Hygeia Public Health. 2011; 46(1): 25–31.
 
4.
Bańka A. Psychologia jakości życia. Poznań. Wydaw. Stowarzyszenie Psychologia iArchitektura, 2005.
 
5.
Raeburn JM, Rootman I. Quality of life and health promotion. W: Renwick R, Brown I, Nagler M (red.). Quality of Life in Health Promotion and Rehabilitation: Conceptual approaches, issues, and applications. Thousand Oaks, CA, Sage 1996, pp. 75–88.
 
6.
Campbell A. The sense of well-being in America: recent patterns and trends. McGraw-Hill, NY 1981.
 
7.
Brooks BA, Anderson MA. Defining quality of nursing work life. Nurs Econ. 2005; 23(6): 319–26.
 
8.
Brooks BA, Storfjell J, Omoike O, Ohlson S, Stemler I, Shaver J, Brown A. Assessing the quality of nursing work life. Nurs Adm Q. 2007; 31(2): 152–7.
 
9.
Nowakowska I, Rasińska R, Głowacka DM. Jakość życia zawodowego pielęgniarek w wieku okołomenopauzalnym: wpływ wybranych czynników środowiska pracy w podmiotach leczniczych. Prze Menopauz. 2012; 5: 417–422.
 
10.
Khani A, Jaafarpour M, Dyrekvandmogadan A. Quality of nursing work life. J Clin Diagn Res. 2008; 2: 1169–1174.
 
11.
Penc J. Kreowanie zachowań w organizacji. Warszawa. Agencja Wydawnicza Placet, 2001.
 
12.
Nowakowska I, Rasińska R, Głowacka DM. Analiza związku objawów okołomenopauzalnych z funkcjonowaniem zawodowym i poczuciem satysfakcji z życia – subiektywne postrzeganie zależności przez kobiety w wieku 40+. Med Pr. 2015; 66(3): 351–358.
 
13.
Bańka A. Psychologia organizacji. W: Strelau J (red.). Psychologia. Gdańsk: GPW; 2000; s. 321–350.
 
14.
Kozak S. Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. War¬szawa. Centrum Doradztwa i Informacji Difin, 2009.
 
15.
Wzorek A. Porównanie przyczyn stresu wśród pielęgniarek pracujących na oddziałach o różnej specyfice. Stud Med. 2008; 11: 33–37.
 
16.
Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Warszawa. Pracownia Testów Psychologicznych, 2012.
 
17.
Jaracz K, Kalfoss M, Górna K, Baczyk G. Quality of life in Polish respondents: psychometric properties of the Polish WHOQOL-Bref. Scand J Caring Sci. 2006; 20(3): 251–60.
 
18.
Nowakowska I, Rasińska R. Związek wybranych czynników socjodemograficznych z wypaleniem zawodowym wśród pielęgniarek, Pielęg Pol. 2014; 1(51); 26–33.
 
19.
Pokorski J, Ogińska H, Pokorska J, Hasselhorn HM. Praca zmianowa w pielęgniarstwie i jej spostrzegana uciążliwość w wybranych krajach europejskich. W: Pielęgniarek polskich portret własny z Europą w tle czyli raport z badań europejskiego projektu NEXT. Materiały konferencyjne. 2005.
 
20.
Perek M, Kózka M, Twarduś K. Trudne sytuacje w pracy pielęgniarek pediatrycznych i sposoby radzenia sobie z nimi. Probl Pielęg. 2007; 15(4): 223–228.
 
21.
Kishi R, Kitahara T, Masuchi A, Kasai S. Work-related Reproductive, Musculoskeletal and Mental Disorders among Working Women – History, Current Issues and Future Research Directions. Ind Health. 2002; 40: 101–112.
 
22.
Brooks BA, Anderson MA. Nursing Work Life in Acute Care. J Nurs Care Qual. 2004; 19(3): 269–276.
 
23.
Matthews S, MacDonald-Rencz S. Healthy workplaces and teamwork for healthcare workers need public engagement. Healthc Pap. 2007; 7(52–57): 109–19.
 
24.
Oficjalne Stanowisko Międzynarodowej Rady Pielęgniarek: Zdrowie i bezpieczeństwo pielęgniarek w miejscu pracy. Probl Pielęg. 2007; 15(1): 76–77.
 
25.
Babiarczyk B, Małgorzata Fraś M, Ulman-Włodarz I, Jarosova D. Analiza poziomu satysfakcji zawodowej oraz jej związku z subiektywnie ocenianą jakością życia położnych. Med Pr. 2014; 65(1): 99–108.
 
26.
Gurková E, Čap J, Žiaková K, Ďurišková M. Job satisfaction and emotional subjective well-being among Slovak nurses. Inter Nurs Rev. 2012; 59: 94–100.
 
27.
Dzuka J, Dalbert C. Elaboration and verification of emotional habitual subjective well-being scales (SEHP). Cesk Psychol. 2002; 46: 234–250.
 
28.
Utriainen K, Kyngäs H. Hospital nurses’ job satisfaction: A literature review. J Nurs Manag. 2009; 17(8): 1002–1010.
 
29.
Meeusen V, van Dam K, van Zundert A, Knape J. Job satisfaction amongst Dutch nurse anaesthetists: the influence of emotions on events. Intern Nurs Rev. 2010; 57(1): 85–91.
 
30.
Baraniak B. Metody badania pracy. Warszawa. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2009, s. 43–44.
 
31.
Ogińska-Bulik N. Stres zawodowy w zawodach usług medycznych. Źrodła – konsekwencje – zapobieganie. Warszawa. Wydawnictwo Difin, 2006.
 
32.
Smith A, Johal S, Wadsworth E, Smith G, Peters T. The scale of occupational stress: The Bristol stress and health at work study. Health & Safety Executive research report no. CRR 265. Sudbury: HSE Books. 2000.
 
33.
Innstrand ST. Positive and negative work-home interaction: An integrative model. W: Innstrand ST (red.). Health promotion – theory and practice. Research Centre for Health Promotion and Resources HiST/ NTNU, Trondheim 2012, p. 9–25.
 
34.
Leiter MP, Maslach C. Nurse turnover: the mediating role of burnout. J Nurs Manag. 2009; 17(3): 331–9.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top